400. Rondo Szymańskiego w Białymstoku. Oznakowanie i zmiana kierunku jazdy.

400. Rondo Szymańskiego w Białymstoku.

Oznakowanie i zmiana kierunku jazdy

Jeden z czytelników napisał do mnie, że nie rozumie dlaczego poruszając się na rondzie Szymańskiego w Białymstoku torem niebieskim na poniższym rysunku wielokrotnie zdarzała mu się sytuacja, kiedy kierowcy pojazdów poruszających się torem pomarańczowym przecinali mu drogę zmuszając go do nagłego hamowania. Jeden z jadących pomarańczowym torem postanowił „wyjaśnić mu", co najciekawsze, w oparciu o mojego bloga "jak się jeździ”. Jego zdaniem jadący niebieskim śladem, nie miał prawa opuszczać ronda z lewego pasa. Niestety bardzo się myli.

Rys. 1

Rondo Szymańskiego w Białymstoku

Prawdą jest niestety, to że oznakowanie ronda im. Szymańskiego jest sprzeczne z obowiązującym w Polsce i Polskę prawem, bowiem na wlotach kierujący są powiadamiani o dwóch sprzecznych ze sobą organizacjach ruchu.

Jednej (bezkierunkowej) okrężnej w rozumieniu nakazu znaku C-12 "(obwiązujący) ruch okrężny", przy której jezdnie i ich pasy ruchu biegną od wlotów dalej okrężnie w pętli bez końca zgodnie ze wskazaniem strzałek na znaku, i drugiej kierunkowej, z przebiegiem pasów ruchu zgodnym ze wskazaniem strzałek kierunkowych (znak P-8) na jezdni oraz na znaku F-10 "kierunki na pasach ruchu".

Nic wiec dziwnego w tym, że jeżeli jeden z kierujących uzna za obowiązującą neutralną kierunkowo okrężną, natomiast drugi kierunkową organizację ruchu, to musi dojść na tym rondzie do niebezpiecznych sytuacji, kolizji i wypadków. Przy okrężnej jezdnia biegnie dookoła wyspy lub placu, a przy kierunkowej na wprost do wylotu.

Strzałki P-8e i P-8f w towarzystwie znaku C-12 na wlotach centralnie skanalizowanej budowli drogowej powinny natychmiast uświadomić kierującemu, że oznakowanie jest wadliwe!!! 

Wjeżdżając na tak oznakowane rondo, a dokładnie na jego pierwsze elementarne skrzyżowanie (wlotowe), musi zachować szczególną ostrożność i upewnić się z jaką rzeczywistą organizacją ruchu ma do czynienia.

Strzałki kierunkowe na obwiedni, co jest godne pochwały, oraz odśrodkowy układ pasów ruchu jednoznacznie świadczą o tym, że organizacja ruchu ronda Szymańskiego jest kierunkowa, przy której jezdnie i ich podłużne pasy ruchu biegną na wprost w kierunku dróg wylotowych z ronda, a nie okrężnie (rys. 2).

Opracował Ryszard R. Dobrowolski

Rys. 2

Pionowe "okrężne" i zaprzeczające mu poziome "kierunkowe" oznakowanie ronda Szymańskiego w Białymstoku

Zarówno urzędnicy organu odpowiedzialnego za ruch drogowy w Białymstoku jak i pozytywnie opiniujący projekt wadliwej organizacji ruchu funkcjonariusze białostockiej policjanci, naruszyli obowiązujące prawo stwarzając karygodne zagrożenie bezpieczeństwa w ruchu drogowym. Zatwierdzili do realizacji wadliwie oznaczone wloty kierunkowo zorganizowanej budowli drogowej typu rondo znakami C-12 "ruch okrężny", z którym to rondo nie ma nic wspólnego.

Uczyniono to uznając bezprawnie, wg starego Kodeksu drogowego z 1983 roku, znak C-12 za symbol ronda i odpowiednik znaku C-9, dodając ten znak do znaków A-7 ustawionych na wszystkich wlotach kierunkowo zorganizowanej budowli drogowej. To narodzona w Krakowie w 2005 roku patologia wynikająca z fałszywego przekonania, że rondo jest w całości jednym z rodzajów skrzyżowania w rozumieniu zasad ruchu, a takie nie może mieć podporządkowanych wszystkich wlotów. Poza tym, że żadna centralnie skanalizowana budowla o dowolnym kształcie i wielkości nie jest w całości jednym zwykłym skrzyżowaniem, to na taką samowolę nie pozwala ani obowiązujące Polskę, ani obwiązujące od ponad dwóch dekad polskie prawo o ruchu drogowym.

Jadący niebieskim śladem słusznie uznał, że rondo Szymańskiego jest zorganizowane kierunkowo, o czym świadczą strzałki na obwiedni i kierunkowy, odśrodkowy a nie okrężny, układ pasów ruchu, natomiast jego oponent (pomarańczowy ślad) uznał, że organizacja jest okrężna, na co wskazuje znak C-12, przy nakazie którego zjazd z ronda wprost z lewego pasa ruchu jest zabroniony. Niestety lewy pas ruchu nie został jednoznacznie oznaczony jako biegnący na wprost do wylotu, co jest kolejną wadą oznakowania.

Wjeżdżający na rondo widząc jadącego lewym pasem ruchu bez włączonego kierunkowskazu, uznając za wiążący nakaz znaku C-12 i lekceważąc strzałki kierunkowe, uznał że porusza się on okrężnie biegnącym lewym pasem ruchu, a nie na wprost do wylotu.

Niestety jadący pomarańczowym śladem nie rozumie, że tak by było, gdyby pasy ruchu nie były oznaczone strzałkami kierunkowymi i oba pasy rozdzielone przerywaną linią biegły w rzeczywistości jedynie okrężnie, co tu nie ma miejsca.

Pytający (niebieski ślad) podkreśla, że ze względu na duży ruch pojazdów rzeczywiste oznakowanie obwiedni ronda bywa niewidoczne, szczególnie podczas opadów atmosferycznych. Ulega ono nie tylko zasłonięciu przez pojazdy czy śnieg, ale także szybkiej degradacji.

Z tych wszystkich powodów kapitalne dla bezpieczeństwa ruchu drogowego ma właściwe oznakowanie elementarnych skrzyżowań każdej złożonej budowli drogowej, w tym skanalizowanej centralnie budowli typu rondo o dowolnej, okrężnej lub kierunkowej, organizacji ruchu.

Poniżej pokazuję jak powinno być oznakowane poziomo i pionowo kierunkowo zorganizowane rondo im. Szymańskiego w Białymstoku. Z uwagi na krótkie odcinki przeplatania, dla poprawy bezpieczeństwa, wzorem rond turbinowych, zastosowane oznakowanie poziome uniemożliwia zmianę pasa ruchu (rys. 3).

Opracował Ryszard R. Dobrowolski

Rys. 3

Tak powinno wyglądać kierunkowe oznakowanie ronda im. Szymańskiego w Białymstoku przy podporządkowaniu wszystkich wlotów

Jeżeli ktoś ma wątpliwości czy takie oznakowanie jest zgodne z obowiązującym w Polsce i Polskę prawem, niech spojrzy na rys. poniżej (rys. 4).

Opracował Ryszard R. Dobrowolski

Rys. 4

Tak powinno wyglądać kierunkowe oznakowanie ronda im. Szymańskiego w Białymstoku w przypadku pierwszeństwa w ciągu ul. Produkcyjnej

Rysunki przedstawiają to samo rondo, o takiej samej kierunkowej organizacji ruchu. Jedyna różnica to inaczej ustalone znakami pierwszeństwo, na rysunku 4 w ciągu ulicy Produkcyjnej.

Drogowcy nazywają tak zorganizowaną budowlę skrzyżowaniem z centralną wyspą i rozsuniętymi wlotami, które zwykle jest kierowane sygnalizacją świetlną. Oznaczono na nim znakami wszystkie jego elementarne skrzyżowania, nie ma więc żadnego powodu by nie można było podporządkować jego wszystkich wlotów (rys. 3)? Gdyby sygnalizacja działała na wszystkich czterech elementarnych skrzyżowaniach typu X na rys. 3 i rys. 4, obie organizacje ruchu byłby tożsame, bowiem wówczas znaki A-7 i D-1 nie mają dla ruchu żadnego znaczenia.

Czytelnik tego bloga pyta jeszcze o używanie kierunkowskazów na tego typu rondach. Na szczęście nie ma wątpliwości, że na rondach oznaczonych znakiem C-12 "ruch okrężny" bez znaków F-10 i strzałek kierunkowych P-8, czyli na tych prawidłowo oznakowanych pionowo i poziomo wg zasad znanego i stosowanego na zachodzie Europy od ponad wieku "ruchu okrężnego", na których jezdnia i jej pasy ruchu biegną jedynie okrężnie dookoła wyspy lub placu przeciwnie do ruchu wskazówek zegara, używa się kierunkowskazów tylko w związku z zamiarem zmiany pasa ruchu, co należy ograniczyć do niezbędnego minimum, lub zamiaru zmiany kierunku jazdy w prawo z prawego pasa ruchu, zatem z użyciem prawego kierunkowskazu. Przy okrężnej organizacji ruchu należy już od wlotu poruszać możliwie blisko prawej krawędzi jezdni (art. 16.4 ustawy PRD), bowiem to jazda zgodna z przebiegiem jezdni bez możliwości zmiany kierunku jazdy w lewo, co jest ideą tego rozwiązania komunikacyjnego.

Twierdzi, że pomimo tej wiedzy ma wiele wątpliwości, bowiem namieszał mu w głowie Marek Dworak. Przywołuje przy tym konkretne odcinki filmów z serii "Jedź bezpiecznie", którymi nie będę się tu zajmował, bowiem zasady zmiany kierunku jazdy i sygnalizowanie zamiaru opisuje wprost art. 22 ustawy Prawo o ruchu drogowym.

Przy nakazanej znakiem C-12 okrężnej organizacji ruchu pasy ruchu biegną od wlotu dalej jedynie okrężnie w pętli bez końca, zatem skręcić z tej jezdni można tylko zmieniając kierunek jazdy w prawo, a to dozwolone jest, co do zasady, tylko z prawego pasa ruchu (art. 22.1, art. 22.2.1 i art. 22.5 ustawy PRD). Sygnalizowanie zamiaru zmiany kierunku jazdy w prawo należy rozpocząć nie wcześniej niż po minięciu skrzyżowania wylotowego poprzedzającego to na którym kierujący zamierza opuścić okrężnie biegnąca jezdnię. Zmieniający kierunek jazdy w prawo, dozwolonej co do zasady jedynie z prawego pasa ruchu, ma prawo wjazdu na dowolny pas ruchu jezdni drogi wylotowej. Jadący innym pasem ruchu może jedynie zmienić pas ruchu.

Przy kierunkowej organizacji ruchu pokazanej na rys. 3 i 4 jedzie się zgodnie z oznakowaniem kierunkowym. Tu dwa pasy ruchu biegną na wprost od wlotu do wylotu, czyli od skrzyżowania do skrzyżowania w rozumieniu zasad ruchu. Na wprost do przeciwległego wylotu można zatem jechać dowolnym pasem ruchu oznaczonym strzałką na wprost, bez konieczności zmiany pasa ruchu i kierunku jazdy. Jadąc na wprost do wylotu bez opuszczania pasa ruchu z jego lewej lub prawej strony nie ma podstawy prawnej do włączania kierunkowskazów, bowiem ani w polskim, ani w europejskim prawie drogowym nie ma zapisu o obowiązku sygnalizowania zamiaru opuszczenia ronda.

Przy wadliwym oznakowaniu wlotów znakiem C-12 i jednoznacznej kierunkowej organizacji ruchu na obwiedni, warto by jadący na wprost do wylotu lewym pasem ruchu zwracał baczną uwagę na jadącego prawym pasem ruchu i pomimo braku tego formalnego wymagania włączył prawy kierunkowskaz, także by rozwiać wątpliwości oczekującego na wjazd.

Zamierzając na pierwszym (wlotowym) skrzyżowaniu ronda im. Szymańskiego zmienić kierunek jazdy w prawo należy przed rondem zająć prawy pas ruchu i włączyć prawy kierunkowskaz, a następnie wykonać zamierzony manewr. Należy wcześniej ustąpić pierwszeństwa jadącym prawym pasem na wprost do wylotu i na tym pasie ruchu zakończyć manewr.

Jadący niebieskim śladem zmieniał na rondzie kierunek jazdy w lewo. Jechał zatem lewym pasem ruchu z włączonym przed wjazdem na rondo lub, co też jest poprawnym zachowaniem, już po pokonaniu na wlocie jezdni drogi poprzecznej, lewym kierunkowskazem. Zmienił kierunek jazdy w lewo kończąc ten manewr na lewym pasie ruchu i zamierzając na następnym elementarnym dla zasad ruchu skrzyżowaniu zwykłym pojechać na wprost do wylotu, wyłączył lewy kierunkowskaz. Dalej do wylotu poruszał się prawidłowo lewym pasem ruchu jadąc nim na wprost.

SUPLEMENT.

Materiałem tego bloga zainteresowałem białostockie władze, Policję oraz miejscowych dziennikarzy. Mieszkańców zachęcam do śledzenia rzeczywistych działań miejscowych władz na rzecz poprawy BRD. 

1. Wydział Ruchu Drogowego KM Policji w Białymstoku poinformował mnie, że korespondencja dotycząca organizacji ruchu ronda im. Szymańskiego w Białymstoku została przekazana w dniu 20.01.2022 roku do Zarządu Dróg Miejskich w Białymstoku celem służbowego wykorzystania.

Opracował Ryszard R. Dobrowolski