463. Pokonywanie rond o okrężnej i kierunkowej organizacji ruchu
Wspierając moją działalność otrzymasz w ramach podziękowania najnowsze wydanie książki
Vademecum kierującego. Droga, skrzyżowanie i zmiana kierunku jazdy
PATRONAT - wejdź na stronę https://buycoffee.to/mrerdek1.blogspot.com
ewentualnie kliknij przycisk na końcu wpisu
Wychodząc na przeciw oczekiwaniom wspomnianego w poprzednim poście internauty postarałem się wyjaśnić, w możliwie zwięzły sposób, zasady ruchu na wlotach i wylotach oraz na obwiedni budowli typu rondo o okrężnej oraz o będącej jej zaprzeczeniem, kierunkowej organizacji ruchu.
Najprostsze wyjaśnienie można sprowadzić do jednego zdania.
Wbrew fałszywej opinii, że polskie prawo nie określa jednoznacznych zasad dotyczących pokonywania rond, pokonując te złożone budowle drogowe należy postępować zgodnie z zasadami ruchu opisanymi ustawą Prawo o ruchu drogowym z 1997 roku oraz rozporządzeniem z 2002 roku w sprawie znaków i sygnałów drogowych.
Świadomie przywołałem daty wymienionych wyżej aktów prawnych, bowiem należy zapomnieć o nieuprawnionych wymysłach z czasów słusznie minionych i obowiązywania kodeksu drogowego z 1983 roku, kiedy to wbrew prawu europejskiemu wymyślono, wzorując się na prawie ZSRR, że znak C-12 "ruch okrężny" jest symbolem ronda o znaczeniu znaku C-9, wówczas nakazu kierunku jazdy, który wolno było wówczas umieszczać poza wlotami także na wyspie w jego miejsce, że "ruch okrężny" to permanentna zmiana kierunku jazdy w lewo przy wyspie środkowej ronda z włączonym jeszcze przed wjazdem lewym kierunkowskazem, bowiem bezprawnie uznano, że rondo jest w całości jednym zwykłym kierunkowo zorganizowanym skrzyżowaniem w rozumieniu zasad ruchu, takim samym jak bez wyspy na środku, po prostu, ze rondo to w całości jedno skrzyżowanie o ruchu okrężnym, co jest wierutnym kłamstwem. Obecny w dzisiejszej praktyce chaos interpretacyjny wynika z tego, że takie właśnie wadliwe rozumienie obowiązującego prawa wg poprzedniego kodeksu drogowego z 1983 roku ma miejsce w szkoleniu kierowców, funkcjonariuszy publicznych, urzędników odpowiedzialnych za właściwą organizację ruchu, a nawet inżynierów ruchu oraz biegłych sądowych.
Bardziej zwięźle nie potrafię, za co serdecznie przepraszam.
Wątpiących zapraszam do dalszej lektury. Centralnie skanalizowane budowle o dowolnym kształcie i wielkości, w tym okrągłe lub owalne typu rondo, a nie tylko typu rondo, mogą być dowolnie oznakowane i co za tym idzie różnie zorganizowane. Ich organizacja ruchu może być neutralna kierunkowo (okrężna) lub będąca jej zaprzeczeniem kierunkowa (odśrodkowa).
Porównam zatem ze sobą dwie budowle typu rondo o podobnej wielkości mające na środku, zamiast niedostępnej publicznie wyspy, która może mieć dowolny kształt i wielkość, zagospodarowane na cele publiczne place w postaci parków. To o takich centralnych placach i wyspach środkowych jest mowa w dyspozycji znaku C-12 "(obowiązujący) ruch okrężny", co ważne, nie tylko okrągłych i owalnych, chociaż tych jest zdecydowanie najwięcej.
Dla porównania najpierw chciałem przyjąć okrężnie zorganizowany plac 1000-lecia w Siedlcach z parkiem i kościołem na środku. Jest to jednak semidwupasowe rondo (dwa nieoznaczone znakami okrężnie biegnące pasy ruchu) o jednopasowych wlotach i wylotach. W praktyce pokonuje się je tak jak małe jednopasowe ronda z wyspą na środku, zatem bez problemów. Jedynie czego nie wolno, to wyprzedzać na obwiedni z prawej strony oraz zmieniać kierunku jazdy w prawo z lewego okrężnie biegnącego nieoznaczonego znakami pasa ruchu czyli bez wcześniejszego zbliżenia się do prawej krawędzi jezdni. Nie jest bowiem prawdą, co można wyczytać w książkach dla kierowców, że prawo pozwala na równoczesną zmianę kierunku jazdy i pasa ruchu, tym bardziej, że jazda w poprzek pasów ruchu nie ma nic wspólnego ze zmianą pasa.
Okrężna organizacja ruchu.
Ostatecznie uznałem, że bardziej przydatnym dla porównania będzie trójpasowy okrężnie zorganizowany Pac Grunwaldzki w Szczecinie, do niedawna z trzema okrężnie biegnącymi pasami ruchu i brakiem sygnalizacji świetlnej. Na jego wielopasowych wlotach nie ma strzałek kierunkowych. Wszystkie skrzyżowania wlotowe są oznaczone znakiem C-12 "(obowiązujący) ruch okrężny" z dodanym do niego od góry znakiem A-7 "ustąp pierwszeństwa" zatem zgodnie z okrężną organizacją ruchu.
Pokażę to okrężnie zorganizowane rondo na uproszczonym rysunku, przed i po zmianie oznakowania poziomego, by łatwiej było zrozumieć istotę tej organizacji ruchu.
Okrężna organizacja ruchu na trzypasowym rondzie
Wjazd to kontynuowanie jazdy na wprost bez włączania kierunkowskazów, z prawego pasa ruchu na prawy pas ruchu i z lewego na środkowy, a opuszczanie okrężnie biegnącej jezdni to zmiana kierunku jazdy w prawo tylko z prawego pasa ruchu na dowolny pas ruchu jezdni drogi wylotowej.
Jeżeli zechcesz wesprzeć mnie w działaniach na rzecz poprawy BRD,
to kliknij ten przycisk i postaw mi wirtualna kawę na "Buy coffee". Wspierający moją działalność kwotą min. 25 zł otrzymają w ramach podziękowania najnowsze wydanie wyjątkowej, bo sprzecznej z praktyką w szkoleniu i egzaminowaniu kandydatów na kierowców, książki
Vademecum kierującego. Droga, skrzyżowanie i zmiana kierunku jazdy.
Okrężna organizacja ruchu na dwupasowym rondzie z dodatkowymi pasami do skręcania w prawo (pasami wyłączania)
Wjazd to kontynuowanie jazdy na wprost bez włączania kierunkowskazów, z prawego pasa ruchu na prawy pas ruchu i z lewego na lewy, bowiem są tylko dwa okrężnie biegnące pasy ruchu, a opuszczanie okrężnie biegnącej jezdni to zmiana kierunku jazdy w prawo tu, pomimo okrężnej organizacji ruchu dozwolona z dwóch pasów ruchu odpowiednio na prawy i lewy bez prawa wyboru.
Tu muszę wyjaśnić, że znak A-7 nie jest tu samotnym znakiem umieszczony przy jezdni drogi podporządkowanej której przy ruchu okrężnym w rozumieniu nakazu znaku C-12 po prostu nie ma. Dlatego na obwiedni nie ma też znaku D-1 "droga z pierwszeństwem". Zadaniem znaku A-7, a wg przepisów międzynarodowych zamiennie także znaku STOP dodanym od góry do znaku C-12, jest odwrócenie na skrzyżowaniach wlotowych pierwszeństwa z prawej (przy samotnym znaku C-12) na pierwszeństwo z lewej strony. Uzgodniono to w Genewie Porozumieniem europejskim w 1971 roku. Ta regulacja zastąpiła wcześniejszy radziecki pomysł, obecny także w naszym prawie do końca 1983 roku, wg którego samotny znak nakazu "ruch okrężny" oznaczał pierwszeństwo z lewej strony, tak jak to jest dziś w prawie drogowym Rosji.
Reasumując, właściwie wyszkolony kierowca widząc znak C-12 z dodanym do niego od góry znakiem A-7 powinien wiedzieć, że dalej jezdnia drogi po której się porusza biegnie w pętli bez końca dookoła widocznej przed nim wyspy lub placu o dowolnym kształcie, wielkości i zagospodarowaniu, zgodnie ze wskazaniem strzałek na znaku C-12. Wie, że wszystkie wloty okrężnie zorganizowanej budowli drogowej są tak samo oznakowane, że na wlotach nie ma strzałek kierunkowych oraz, że wjazd jest kontynuacją dotychczasowej jazdy na wprost.
Przy ruchu okrężnym kierujący ma prawo do wyprzedzania pojazdów silnikowych, o ile nie ma na jezdni przejść dla pieszych i przejazdów dla rowerów, nie tylko na obwiedni wg ogólnych zasad ruchu ale także na elementarnych skrzyżowaniach o ruchu okrężnym takiej złożonej budowli drogowej, bowiem pozwala na to art. 24.7.3 ustawy Prawo o ruchu drogowym. Oznacza to, że na okrężnie zorganizowanych budowlach drogowych kierującemu wolno wyprzedzać pojazdy silnikowe na całej obwiedni, co wcale nie znaczy, że cała okrężnie zorganizowana budowla drogowa jest jednym skrzyżowaniem o ruchu okrężnym.
Niestety w czasach PRL uznano, że skoro wolno wyprzedzać pojazdy silnikowe na całej obwiedni okrężnie zorganizowanego ronda, to dla uproszczenia można uznać okrężnie zorganizowane rondo w całości za skrzyżowanie o ruchu okrężnym.
Takie nieuprawnione uproszczenie prowadzi do licznych kolizji i wypadków na rondach i skrzyżowaniach o rozsuniętych wlotach i wylotach o kierunkowej czyli odśrodkowej organizacji ruchu. Jeżeli nie są kierowane, wolno wyprzedzać na nich jadące na wprost pojazdy silnikowe tylko na obwiedni między ich elementarnymi skrzyżowaniami.
Wadą okrężnej organizacji ruchu, z uwagi na zjazd dozwolony tylko z jednego pasa ruchu, jest ich stosunkowo mała przepustowość oraz nagminne naruszanie prawa przez zmieniających kierunek jazdy w prawo wprost z lewego pasa ruchu okrężnie biegnącej jezdni. Z tego powodu minister infrastruktury rekomenduje budowę małych i średnich rond o okrężnej organizacji ruchu jedynie jako jednopasowe. Na dwupasowych istniejących tego typu budowlach o okrężnej organizacji ruchu należy do minimum ograniczyć zmianę pasa ruchu i co do zasady poruszać się okrężnie biegnąca jezdnią możliwie blisko jej prawej krawędzi.
Kierunkowa organizacja ruchu
Kierunkową organizację ruchu ma przyjęte do porównania trzypasowe rondo o nazwie Plac Powstańców Śląskich we Wrocławiu. Ponieważ nie ma ono podporządkowanych wszystkich wlotów nie będzie problemu z patologią polegającą na bezprawnym dodawaniu znaku C-12 do znaków A-7 (odwrotnie do pozwolenia na dodawanie znaku A-7 do znaku C-12 przy okrężnej organizacji ruchu) na wlotach kierunkowo zorganizowanych centralnie skanalizowanych budowli drogowych. Problemem jest niestety oryginalne oznakowanie kierunkowe wlotów i wylotów w ciągu drogi z pierwszeństwem która biegnie wzdłuż ul. Powstańców Śląskich tak, że rondo stało się de facto poszerzonym pasem zieleni między jezdniami tej ulicy z dwoma miejscami do zawracania. Na uproszczonym rysunku placu Powstańców Śląskich oznakowanie kierunkowe jest zgodne z obowiązującym prawem o ruchu drogowym. Jazda jezdnią drogi z pierwszeństwem jest jazdą "na wprost" czyli jazdą bez zmiany kierunku jazdy (rys. 3). W oryginale oznakowanie kierunkowe temu zaprzecza (rys. 4).
Rys. 3
Kierunkowa organizacja ruchu na trzypasowym rondzie z pierwszeństwem na jednym z kierunków
Rys. 4
Oryginalne oznakowanie kierunkowe wylotu z pl. Powstańców Śląskich
Jadący jezdnią drogi z pierwszeństwem, zarówno wjeżdżając na plac jak i go opuszczając, zmienia kierunek ruchu bez zmiany kierunku jazdy, zatem bez włączania kierunkowskazów. Na pozostałych czterech wlotach wjeżdżający zmienia zarówno kierunek ruchu jak i kierunek jazdy w prawo z dwupasowych wlotów z obu pasów ruchu. Na czterech wylotach zjazd dozwolony jest tylko z prawego pasa ruchu na dowolny pas ruchu jezdni drogi wylotowej, tak jak to jest przy ruchu okrężnym.
Klikając tu postawisz mi wybraną przez Ciebie wirtualną kawę na "Buy coffee".
mgr inż. Ryszard R. Dobrowolski