230. Pytanie o wyprzedzanie z prawej strony

Witam serdecznie Panie Ryszardzie. Chciałbym Pana zapytać czy można wyprzedzić pasem ruchu dla pojazdów powolnych, czyli z prawej strony, o ile jest ten pas wolny, w sytuacji dwóch pasów ruchu (a wśród nich ten do powolnej jazdy) w terenie niezabudowanym? 

Wykładowca na kursie twierdzi, że taki manewr jest dozwolony, z czym trudno jest mi się zgodzić, gdyż przepis wyraźnie mówi, że poza obszarem zabudowanym można wyprzedzać oznaczonym znakami psem ruchu tylko przy trzech pasach ruchu w jednym kierunku.

Ł.S.  

Odpowiedź

Oznaczony znakami pas ruchu dla pojazdów powolnych, jest dodatkowym pasem ruchu na jezdni drogi po której się poruszamy, tak jak pas włączenia czy pas wyłączenia, zatem dwukierunkowa jezdnia na wzniesieniu poza obszarem zabudowanym ma nie jeden i nie trzy, lecz dwa pasy ruchu przeznaczone dla ruchu w jednym kierunku, a to, nie wdając się w dalsze rozważania, nie upoważnia do wyprzedzania tym pasem z prawej strony. 

Bardziej interesującą jest sytuacji gdy jezdnia jest jednokierunkowa lub poza obszarem zabudowanym dwukierunkowa ma trzy pasy ruchu przeznaczone do ruchu w jednym kierunku. 

Dodatkowy pas ruchu po prawej stronie jezdni przeznaczony dla pojazdów powolnych jest oznaczony znakami pionowymi i poziomymi mówiącymi dla kogo i do czego jest przeznaczony. Z tego wynika, że nie jest on dla pojazdów które zamierzają wyprzedzać, lecz dla tych, które mają być wyprzedzane przez szybciej jadące pojazdy. 

D-13

Znak "Początek pasa ruchu powolnego"

Znak D-13 oznacza początek pasa ruchu, z którego są obowiązani korzystać kierujący pojazdami które nie osiągają na wzniesieniu minimalnej prędkości określonej na znaku.

To pojazdy blokujące szybsze pojazdy mają obowiązek zmienić pas ruchu na oznaczony znakami  pas dla pojazdów powolnych. 

Wyprzedzanie tym pasem ruchu powodowałyby brak możliwości zmiany pasa ruchu pojazdom powolnym, wypaczając sens istnienia tego pasa ruchu, zatem i tego rozwiązania komunikacyjnego. 

To, że powrót z pasa ruchu dla pojazdów powolnych na zasadniczy pas ruchu nie jest zmianą pasa ruchu (art. 22. 1, art. 22.4 i 22.5 ustawy prd) lecz włączaniem się do ruchu (art. 17 ustawy prd), nie upoważnia do traktowania tego pasa ruchu jak pasa ruchu leżącego poza jezdnią. Pas dla pojazdów powolnych nie jest poboczem.

Dodatkowy pas ruchu dla pojazdów powolnych tak naprawdę miał ułatwiać jazdę szybkim pojazdom jadącym zasadniczym pasem ruchu, które nie musiały zmieniać tego pasa ruchu w celu wyprzedzania wolniej jadącego. 

Pojawienie się pasa ruchu dla pojazdów powolnych wymusza na  kierujących takimi pojazdami, np. ciężarowymi, zmianę pasa ruchu, co w następnej kolejności nastręcza im trudności przy powrocie na  zasadniczy pas ruchu, gdyż jest to manewr włączania się do ruchu. 

Na szczęście od dawna nie stosuje się już tego rozwiązania.

Od dwóch dekad zamiast dodatkowego pasa ruchu dla pojazdów powolnych, tworzy się dodatkowy pas ruchu do wyprzedzania z lewej strony wolniej jadących pojazdów po prawej, bez utrudniania im ruchu, co ma szczególne znaczenie przy pokonywaniu przez te pojazdy wzniesień.

Znak D-13a

Początek pasa ruchu

Wjazd na dodatkowy pas ruchu jest albo jego zajęciem albo zmianą pasa ruchu, natomiast powrót na zasadniczy pas ruchu szybkich pojazdów wykonujących manewr wyprzedzania z lewej strony jest zawsze zmianą pasa ruchu (art. 22.4 ustawy prd). Pojazdy powolne jadą cały czas, zgodnie z wymaganiami przepisu art. 14.6   ustawy Prawo o ruchu drogowym, możliwie blisko prawej krawędzi jezdni, czyli prawym pasem ruchu, bez potrzeby jego opuszczania. 

Długość dodatkowego pasa ruchu do wyprzedzania, mierzona na długości jego pełnej szerokości, nie powinna być mniejsza od 500 metrów.  Jak widać na załączonym rysunku wszystko od 20 lat jest proste, oczywiste i jednoznaczne i niezależnie od tego, czy po prawej stronie pasa do wyprzedzania jest jeden czy więcej pasów ruchu. 

W wielu krajach manewr wyprzedzania z prawej strony jadącego w tym samym kierunku, jako szczególnie niebezpieczny, jest absolutnie zabroniony np. na autostradach. 

Ryszard R. Dobrowolski