20. Mandat można uchylić

20. Mandat można uchylić. 

Przyznając się do winy trudno jednak na to liczyć

Policjant oceniający zdarzenie drogowe, przygotowany do pełnienia służby w policyjnych szkołach  i na kursach, powinien być wzorem do naśladowania i oficjalnym źródłem wiedzy praktycznej dla milionów kierujących. Niestety w większości przypadków trafiamy na wadliwie wyszkolonych policjantów, bowiem ich wiedza oparta jest, tak jak kandydatów na kierowców i kierowców, na prawie zwyczajowym stosowanym w praktyce wojewódzkich ośrodkach ruchu drogowego. W słupskiej Szkole Policji uczy się np. policjantów, że rondo oznaczone na wszystkich wlotach znakami C-12 jest w całości pod względem zasad ruchu drogowego jednym kierunkowo zorganizowanym skrzyżowaniem równorzędnym,  a znak C-12 to jedynie odpowiednik znaku C-9. 

Policjanci są w tej korzystnej sytuacji, że na podstawie tego co widzą, słyszą i wiedzą wskazują domniemanego winnego i jeżeli ten przyjmie mandat lub pouczenie to mogą zamknąć sprawę. Dla policjanta winnym jest bowiem ten, niezależnie od prawdy i stanu jego wiedzy, kto przyzna się do winy.  Przyjęcie mandatu jest równoznaczne z przyznaniem się do zarzucanego czynu, a potwierdzenie jego odbioru czyni ten dokument prawomocnym. 

Warto jednak wiedzieć, że jeżeli przyjmiemy mandat, możemy złożyć wniosek do Sądu, w zawitym terminie 7 dni,  o uchylenie grzywny nałożonej w trybie postępowania mandatowego. Ilość możliwych przypadków jest jednak bardzo ograniczona. 

Powyższe reguluje art. 101 Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia. 

    § 1. Prawomocny mandat karny podlega niezwłocznie uchyleniu, jeżeli grzywnę nałożono za czyn niebędący czynem zabronionym jako wykroczenie albo na osobę, która popełniła czyn zabroniony przed ukończeniem 17 lat, albo gdy ustawa stanowi, że sprawca nie popełnia wykroczenia z przyczyn, o których mowa w art. 15-17 Kodeksu wykroczeń (obrona konieczna, stan wyższej konieczności, choroba psychiczna lub upośledzenie umysłowe). Uchylenie następuje na wniosek ukaranego, jego przedstawiciela ustawowego lub opiekuna prawnego złożony nie później niż w terminie 7 dni od uprawomocnienia się mandatu lub na wniosek organu, którego funkcjonariusz nałożył grzywnę, albo z urzędu.

Jak z powyższego wynika szansa na anulowanie mandatu w innych sytuacjach jest bardzo nikła, szczególnie że sąd sprawdza tylko to, czy zaistniały przesłanki do anulowania mandatu zgodnie  z przytoczonym tu w części art. 101. 

Na wniosek o anulowaniu mandatu sąd nie weryfikuje wiedzy policjanta, a szkoda, bowiem źle uczeni prawa o ruchu drogowym są nie tylko kierujący, zarządcy dróg i zarządzający ruchem drogowym, ale także policjanci. Oni też nie wiedzą   czym zgodnie z obowiązującym od dwudziestu lat Kodeksem drogowym, jest droga i skrzyżowanie, w tym "skrzyżowanie o ruchu okrężnym" o którym jest mowa w art. 24.7.3 ustawy Prawo o ruchu drogowymi i  przed którym, nie przed rondem, ostrzega znak drogowy A-8 o tej właśnie nazwie. Nie wiedzą czym jest znak C-12 o międzynarodowej nazwie "ruch okrężny", który w Polsce za zgodą Policji, od 2005 roku jest bezprawnie dodawany na wlotach rond o kierunkowej organizacji ruchu i podporządkowanych wszystkich wlotach, do znaków A-7, w tym na rondach odśrodkowych, spiralnych i turbinowych. Policjanci nawet nie odróżniają  kierunku ruchu od kierunku jazdy w rozumieniu art. 22 ustawy Prawo o ruchu drogowym.

Nie pozwól sobie wmówić, że jadąc prawym pasem ruchu okrężnie biegnącej dookoła wyspy lub placu jezdni, bezprawnie zmieniasz kierunek jazdy w lewo z prawego pasa ruchu. Nie daj sobie wmówić, że wybierając lewy pas ruchu na jezdni drogi wylotowej, kiedy zmieniasz kierunek jazdy w prawo opuszczając prawy pas ruchu okrężnie biegnącej jezdni, zmieniasz prawy pas ruchu na lewy. Nie daj sobie wmówić, że jadąc drogą z pierwszeństwem która na skrzyżowaniu zmienia swój kierunek w lewo, zmieniasz kierunek jazdy w lewo, zatem masz obowiązek przed wjazdem na skrzyżowanie zająć lewy pas ruchu i włączać lewy kierunkowskaz.  Nie wierz w wymysły dyrektorów WORD i ich bezkrytycznych naśladowców, że skoro wolno zmieniać pasy ruchu na rondzie, to znaczy że wolno to czynić na skrzyżowaniu w rozumieniu zasad ruchu. 

Będąc pewnym swego można odmówić przyjęcia mandatu. Ma się wtedy czas na ochłonięcie, zasięgnięcie porady, spokojne przemyślenie sprawy  i podjęcie ostatecznej decyzji. Zawsze można przyznać się do winy i przyjąć mandat. Można też tego nie robić i wtedy sprawa trafi do Sądu. 

Jeżeli uznaliśmy swoją winę, ale na zapłacenie grzywny było już za późno, to mamy pewny wyrok skazujący w  trybie nakazowym oparty przez "obiektywny" sąd na ślepej wierze w profesjonalizm funkcjonariuszy Policji. Sąd niczego obwinionemu nie udowadnia, ale skazuje. 

Na szczęście istnieje jeszcze droga odwoławcza i rozprawa w normalnym trybie. Musimy być świadomi tego, że kolizji nie dokumentuje się tak jak wypadku. Myśląc o odmowie przyjęcia mandatu należy tuż po zdarzeniu zadbać o świadków oraz sporządzić dokumentację fotograficzną oznakowania i śladów materialnych powstałych w trakcie zdarzenia oraz usytuowania pojazdów. Można też  wnioskować o sprawdzenie monitoringu oraz legalności znaków i sygnałów drogowych. Niestety Konstytucja nie gwarantuje tego, że w sądzie wszyscy będą niewinni. 

Szerokiej i bezpiecznej drogi, bez bliskich spotkań z wymiarem sprawiedliwości.

Opracował Ryszard R. Dobrowolski