Rys. 1
Dwupasowa zorganizowana okrężnie budowla typu rondo
z oznaczoną zewnętrzną linią krawędziową okrężnie biegnącej jezdni
Rondo o kilku pasach ruchu, a tym bardziej takie, po którym dodatkowo poruszają się tramwaje, to dla wielu kierowców spore wyzwanie.
Kierowcy nie zawsze wiedzą, jak należy się zachować przy opuszczaniu ronda lub widząc pojazd szynowy, tracą pewność, kto w takiej sytuacji ma pierwszeństwo.
DLA BEZPIECZEŃSTWA
Tymczasem ronda są budowane po to, aby zmniejszyć zagrożenie w miejscu przecinania się kierunków ruchu dróg posiadających jezdnię i zapewnić większą płynność jazdy.
Zwykle ronda te oczekiwania spełniają i niemal nie dochodzi na nich do poważnych wypadków. Drogowcy zdają sobie jednak sprawę, że skrzyżowania o ruchu okrężnym wielopasowe budowle typu rondo zorganizowane wg zasad "ruchu okrężnego" nie zawsze są bezpieczne i w takich miejscach stosują ronda o kierunkowej organizacji ruchu, w tym ronda turbinowe, które także mają ograniczyć ryzyko pomyłki.
Z kolei na rondach, po których poruszają się również tramwaje, instalowana jest sygnalizacja świetlna, która reguluje pierwszeństwo przejazdu.
TRUDNE PRAWO
Panuje błędne przekonanie, że Niestety, przepisy ruchu drogowego odnoszące się do jazdy po rondach pozostają daleko w tyle za rzeczywistością. Jednym z wyimaginowanych argumentów ma być brak w ustawie Prawo o ruchu drogowym Aktualnie w prawie o ruchu drogowym nie ma nawet definicji ronda!
Jest to z gruntu fałszywa teza. Wszystko co potrzebne, by właściwie poruszać się po drogach publicznych i ich skrzyżowaniach, także tych złożonych i skanalizowanych, jest zawarte w obowiązujących od 20 lat przepisach o ruchu drogowym.
Przepisy ruchu drogowego są elementarne, proste i uniwersalne, dlatego nie ma w nich definicji ronda i specjalnych zasad ruchu dla tego typu złożonych budowli drogowych, tak samo jak nie ma takich specjalnych zasad dla budowli w formie placu o dowolnym kształcie i wielkości. Kierujący zawsze pokonuje kolejno każdy z elementów złożonej budowli drogowej.
To, że w przepisach nie ma definicji ronda nie daje żadnych podstaw do twierdzenia, że rondo to pod względem zasad ruchu w całości jedno skrzyżowanie. Otóż każda, niezależnie od jej oznakowania, budowla tego typu, to obiekt złożony z elementarnych (w prawie budiowlanym zwanych zwykłymi) dla zasad ruchu skrzyżowań zdefiniowanych w art. 2.10 ustawy Prawo o ruchu drogowym. Niestety w praktyce funkcjonuje wiele nieuprawnionych wymysłów z czasów obowiązywania poprzedniego, pełnego sprzeczności z prawem europejskim Kodeksu drogowego z 1983 roku.
Sytuacja ta sprawia, że wykształciło się wiele obiegowych sprzecznych z obowiązującym od 20 lat prawem opinii dotyczących jazdy po takich złożonych skanalizowanych wyspą środkową skrzyżowaniach dróg publicznych.
Również przepisy związane z ruchem tramwajów nie należą do prostych, ponieważ zawierają wiele wyjątków od reguły i potrafią zaskoczyć każdego kierowcę - szczególnie na rondach.
Efekt? Kierowcy przez brak wiedzy lub nieprawidłowe zrozumienie przepisów dość często popełniają na rondach błędy, które mogą skończyć się kolizją, a nawet wypadkiem.
Poniżej przedstawiamy zasady jazdy po okrężnie i kierunkowo zorganizowanym rondzie oraz najczęściej popełniane błędy - zarówno na rondach klasycznych bez ruchu tramwajowego, jak i na tych, po których jeżdżą tramwaje.
Warto zapamiętać, że klasyczne ronda budowle typu rondo mogą być zorganizowane "okrężnie" lub "kierunkowo". W tym drugim przypadku każde z elementarnych skrzyżowań budowli typu rondo może być inaczej oznakowane. Zadaje to kłam tezie, wg której niezdefiniowane ustawą Prawo o ruchu drogowym "rondo", to pod względem zasad ruchu w całości jedno klasyczne skrzyżowanie, które nie może mieć podporządkowanych wszystkich wlotów.
Przy okrężnej organizacji ruchu, czyli zgodnej z nakazem znaku C-12 "ruch okrężny", na wlotach nie ma strzałek kierunkowych, a jezdnia i pasy ruchu, zwykle jeden lub dwa, biegną jedynie okrężnie.
Przy tej organizacji ruchu, dawniej dotyczącej jedynie dużych budowli w formie okrągłego placu, a od kilku dekad także skrzyżowań dróg publicznych skanalizowanych wyspą środkową, okrężnie biegnącą jezdnię opuszcza się prawym pasem, co do zasady, tylko z prawego pasa ruchu. Można również z lewego pasa, ale Nie jest prawdą, że kierującemu wolno skręcić w prawo wprost z lewego pasa ruchu po przepuszczeniu pojazdów znajdujących się na prawym pasie ruchu. Zabrania tego wprost art. 22 ustawy Prawo o ruchu drogowym.
Z kolei poruszając się na rondzie zorganizowanym kierunkowo (strzałki kierunkowe na wlotach i jezdnie biegnące na wprost do wylotów), w tym odśrodkowym, spiralnym lub turbinowym, trzeba zawsze patrzeć na znaki poziome, które wskazują, jak należy zjeżdżać ze skrzyżowania.
ZASADY JAZDY PO RONDZIE
WJAZD NA RONDO
Wjazd na okrężnie zorganizowane rondo i dalsza jazda okrężnie biegnącą w pętli bez końca jezdnią, to poruszanie się bez zmiany kierunku jazdy w rozumieniu art. 22 ustawy Prawo o ruchu drogowym zmieniającą swój kierunek jezdnią.
Wjazd na rondo zorganizowane kierunkowo (odśrodkowe, spiralne lub turbinowe) to albo jazda na wprost, albo zmiana kierunku jazdy w prawo wg wskazań strzałek kierunkowych na wlocie.
Jeśli przed skrzyżowaniem wlotowym na dowolnie zorganizowane rondo rondem stoi znak A-7 "ustąp pierwszeństwa", pojazdy zamierzające kierujący zamierzający wjechać na rondo muszą ustąpić pierwszeństwa autom znajdującym się na nim, które jadąc po obwiedni zbliżają się do tego skrzyżowania wlotowego. Jeśli znaku "podporządkowania" brak, pierwszeństwo ma, zgodnie z zasadą pierwszeństwa z prawej, pojazd zamierzający wjechać na skrzyżowanie o ruchu okrężnym obwiednię ronda.
JAZDA PRAWYM PASEM RUCHU
Wbrew obiegowym opiniom, jadąc prawym pasem ruchu na okrężnie zorganizowanym rondzie, czyli zgodnie z dyspozycją znaku C-12, nie trzeba skręcać w najbliższą drogę wylotową, by opuścić rondo.
Przy tej organizacji ruchu należy poruszać się możliwie blisko prawej krawędzi okrężnie biegnącej jezdni (art. 16.4 ustawy Prawo o ruchu drogowym), a pas lub pasy ruchu leżące po jego lewej stronie powinny być używane tylko do omijania i wyprzedzania innych kierujących, co na małych obiektach powinno być ograniczone do niezbędnego minimum.
Z tego powodu okrężnie zorganizowane obiekty bez odcinków przeplatania, powinny być budowane jedynie jako jednopasowe z szerokim pierścieniem przejezdnym tylko dla tylnych osi długich pojazdów lub jako semidwupoasowe o jednopasowych wlotach i wylotach.
Rys. 2
Znak C-12 "ruch okrężny" uzupełniony znakiem A-7 "ustąp pierwszeństwa" odwraca pierwszeństwo na wlocie "skrzyżowania o ruchu okrężnym"
(prawo nie pozwala na dodanie znaku C-12 do znaków A-7)
Uwaga! Nie dotyczy to rond zorganizowanych kierunkowo (odśrodkowych, spiralnych i turbinowych), na których znajdują się kierunkowe znaki poziome i pionowe regulujące zasady zajmowania pasów ruchu czy zjazdu z ronda.
Z tego powodu przed wjazdem na kierunkowo zorganizowane rondo turbinowe należy patrzeć na umieszczone wcześniej tablice, które podpowiadają pas ruchu, który należy zająć. A będąc już na rondzie wystarczy obserwować strzałki kierunkowe i linie na drodze jezdni drogi.
ZMIANA PASA RUCHU NA RONDZIE
Zasady zmiany pasa ruchu na rondzie są takie same jak na każdej innej drodze. Trzeba włączyć kierunkowskaz i ustąpić pierwszeństwa jadącemu po pasie, na który zamierzamy wjechać. Pamiętać jednak należy, że nie wolno zmieniać pasa ruchu na elementarnych skrzyżowaniach kierunkowo zorganizowanych rond. Linie przerywane na powierzchni każdego elementarnego skrzyżowania tak zorganizowanej budowli drogowej są liniami prowadzącymi, które różnią się długościa kreski i przerwy od linii przerywanych wyznaczających pasy ruchu na odcinkach przeplatania poza tymi elemntarnymi skrzyżowaniami. Są one przejezdne tylko dla ruchu poprzecznego. Zgodnie z art. 16.4 i art. 22.2 właściwy co do swoich zamiarów pas ruchu zajmujemy przed wjazdem na elementarne dla zasad ruchu skrzyżowanie każdej złożonej budowli drogowej. Wyjątek stanowią sytuacje wymuszone warunkami ruchu, wadliwym oznakowaniem lub konstrukcją budowli.
ZJAZD Z RONDA
Przy "ruchu okrężnym" opuszczenie ronda na jego skrzyżowaniach wylotowych, to zawsze zmiana kierunku jazdy w prawo. Manewr ten musi być wykonany zgodnie z art. 22 ustawy Prawo o ruchu drogowym powinien, zatem przy organizacji ruchu "ruch okrężny", co do zasady, z prawego okrężnie biegnącego pasa ruchu.
A jeżeli kierowca zjeżdża z lewego pasa jedzie lewym pasem ruchu musi, zanim opuści okrężnie zorganizowane rondo, zmienić pas wjedzie na pas prawy ma obowiązek przepuścić przepuszczając pojazdy ustępując pierwszeństwa pojazdom znajdujące znajdującym się na tym pasie. Zmieniając kierunek jazdy w prawo dozwolony tylko z prawego pasa ruchu może na jezdni drogi wylotowej zająć dowolny pas ruchu.
Przy kierunkowej organizacji ruchu sposób opuszczenia ronda dyktuje jego oznakowanie poziome i jest albo jazdą na wprost z każdego pasa ruchu oznaczonego strzałką na wprost, lub zmianą kierunku jazdy w prawo z każdego pasa ruchu oznaczonego strzałką do skręcania w prawo.
TRAMWAJ WJEŻDŻAJĄCY NA RONDO NIE MA PIERWSZEŃSTWA
Dotyczy to sytuacji, w której przed kierunkowo zorganizowanym rondem znajduje się samotny znak A-7 "ustąp pierwszeństwa" lub jako dodany od góry do znaku C-12 "ruch okrężny" przy okrężnej organizacji ruchu.
TRAMWAJ ZJEŻDŻAJĄCY Z RONDA MA PIERWSZEŃSTWO
W tej sytuacji pierwszeństwo jest bezwzględne dla tramwaju. Uwaga! Pojazdy szynowe mają czasem dodatkową sygnalizację świetlną, a więc wyjeżdżając z wyspy ronda, przy zielonym sygnale dla pojazdów na obwiedni, zatrzymają się przed przecięciem jezdni.
BŁĘY, KTÓRE POPEŁNIAJĄ KIEROWCY NA RONDZIE
Niesygnalizowanie zjazdu z ronda zamiaru zmiany kierunku jazdy w prawo przed opuszczeniem okrężnie biegnącej jezdni okrężnie zorganizowanego ronda.
Rys. 3
Zabroniona prawem zmiana kierunku jazdy w prawo wprost z lewego pasa ruchu okrężnie biegnącej jezdni, na domiar złego bez włączonego prawego kierunkowskazu, gdyż kierujący błędnie uważa, że nie zmieniając kierunku ruchu nie zmienia kierunku jazdy
Nie ma w polskim i obowiązującym Polskę prawie o ruchu drogowym mowy o rondzie, zatem nie ma też mowy o obowiązku sygnalizowania zjazdu z ronda.
Kierujący ma obowiązek sygnalizować zamiar opuszczenia pasa ruchu w celu jego zmiany, zawrócenia lub opuszczenia jezdni po jej lewej lub prawej stronie.
Ponieważ zjazd z ronda zorganizowanego zgodnie z zasadami "ruchu okrężnego" jest zawsze zmianą kierunku jazdy w prawo (skręt w prawo z okrężnie biegnącej jezdni), kierujący obowiązany jest sygnalizować ten zamiar zawczasu i wyraźnie prawym kierunkowskazem. Kierunkowskaz ma obowiązek być włączony nie wcześniej niż po minięciu wylotu poprzedzającego ten, na którym kierujący zamierza zmienić kierunek jazdy.
Brak sygnalizowania lub zjazd z włączonym lewym kierunkowskazem to częste błędy kierowców.
Opuszczając okrężnie zorganizowane rondo, należy zawsze włączyć prawy kierunkowskaz przed wjazdem na drogę wylotową.
Jego brak powoduje, że osoby chcące na nie wjechać muszą dłużej czekać na możliwość wjazdu na rondo, ponieważ nie wiedzą, że chcemy z niego zjechać. Brak sygnalizowania zamiaru zmiany kierunku jazdy w prawo oznacza przy "ruchu okrężnym" zamiar kontynuowania jazdy okrężnie biegnącą jezdnią.
Przy kierunkowej organizacji ruchu opuszczamy rondo jadąc na wprost do wylotu bez zmiany kierunku jazdy, niczego nie sygnalizujemy. Zamierzając opuścić kierunkowo zorganizowane rondo z prawej strony pasa ruchu musimy zmienić kierunek jazdy w prawo, co wymaga sygnalizowania zamiaru prawym kierunkowskazem.
Na kierunkowo zorganizowanych budowlach typu rondo zamiar skrętu w lewo z biegnącej na wprost do wylotu jezdni wymaga sygnalizowania zamiaru zmiany kierunku jazdy lewym kierunkowskazem.
ZATRZYMYWANIE SIĘ PRZED TRAMWAJEM WJEŻDŻAJĄCYM NA RONDO
Rys. 4
Rysunek oryginalny
Rysunek poprawiony
Na okrężnie zorganizowanej budowli o dowolnej ilości pasów ruchu, zjazd dozwolony jest tylko z prawego pasa ruchu
Jeśli na okrężnie zorganizowanym rondzie nie ma sygnalizacji świetlnej, kierowca pojazdu [1] przejeżdża przed tramwajem [2], który ma przed sobą znak A-7 "ustąp pierwszeństwa" dodany od góry do znaku C-12 "ruch okrężny" i wjeżdża na rondo. Przy kierunkowej organizacji ruchu powinien mieć samotny znak A-7. Niestety, wielu kierowców zatrzymuje się, aby "profilaktycznie" przepuścić tramwaj, czego może się nie spodziewać inny kierowca. A to może to doprowadzić do kolizji.
WYMUSZENIE PIERWSZEŃSTWA, KIEDY TRAMWAJ ZJEŻDŻA Z RONDA
Po wjechaniu na rondo (bez sygnalizacji świetlnej lub z wyłączoną sygnalizacją) tramwaj opuszczający wyspę lub plac ma zawsze nabywa pierwszeństwo i to niezależnie od tego, czy jedzie prosto, czy skręca. Z tego powodu samochód bezwzględnie ustępuje pierwszeństwa pojazdowi szynowemu zjeżdżającemu z wyspy ronda - o czym nie zawsze pamiętają kierowcy.
BŁĘDNE SYGNALIZOWANIE WJAZDU NA RONDO
Przy wjeździe na rondo zorganizowane wg zasad "ruchu okrężnego" z każdego pasa ruchu nie ma obowiązku używania kierunkowskazów, gdyż to kontynuowanie dotychczasowej jazdy bez zmiany kierunku jazdy, czego nie wolno mylić ze zmianą kierunku ruchu pojazdu.
Dopiero po wjeździe na okrężnie zorganizowane rondo istnieje obowiązek sygnalizowania swoich zamiarów zmiany pasa ruchu lub kierunku jazdy.
Przy kierunkowej organizacji ronda wjazd pasem ruchu oznaczonym strzałką kierunkową na wprost nie wymaga włączenia kierunkowskazu, natomiast wjazd pasem ruchu oznaczonym strzałką do skręcania wymaga włączenia kierunkowskazu, jednak nie wcześniej niż po minięciu skrzyżowania wylotowego poprzedzającego to na którym kierujący zamierza zmienić kierunek jazdy.
Przy wjeździe podporządkowanym wlotem oznaczonym dodatkowo znakiem nakazu jazdy w prawo (znak C-2 lub C-1) kierujący jest obowiązany sygnalizować zamiar zmiany kierunku jazdy prawym kierunkowskazem.
Na rondach zorganizowanych kierunkowo kierujący ma obowiązek sygnalizowania także każdego zamiaru zmiany kierunku jazdy w lewo.
Należy przypomnieć, że ani w polskim, ani w obowiązującym Polskę prawie o ruchu drogowym nie ma przepisu który zobowiązuje kierującego do sygnalizowania zamiaru opuszczenia ronda.
I jak mantrę będziemy powtarzać, że kierunkowskaz należy włączyć, gdy zmieniamy pas ruchu lub gdy zamierzamy zmienić kierunek jazdy na skrzyżowaniu wylotowym z ronda opuścić skrzyżowanie o ruchu okrężnym (zawsze prawy). Pamietać jednak należy, że na rondach zorganizowanych kierunkowo kierujący jadąc zgodnie ze wskazaniem strzałki kierunkowej na wprost nie zmienia kierunku jazdy, zatem nie ma podstaw do włączenia kierunkowskazów.
ZAJECHANIE DROGI PRZY ZMIANIE PASA
Kolejny przykład błędu, który dość często doprowadzają do nieporozumień i kolizji na rondach. W sytuacji pokazanej na zdjęciu kierowca czerwonego auta [2] nie może skręcić w prawo wprost z lewego pasa ruchu. Nie może też wymusić pierwszeństwa na jadacym prawym pasem ruchu przy zmianie pasa ruchu zjechać na prawą część jezdni na rondzie. Powód? Jednego i drugiego zabrania art. 22 ustawy Prawo o ruchu drogowym. Pas ruchu, na który zamierza wjechać, jest już zajęty przez inny samochód. Tymczasem wielu kierowców błędnie uważa, że pojazd [1] znajdując się na prawym pasie musi opuścić rondo najbliższym zjazdem, robiąc na nim miejsce dla pojazdu [2].
NIEPRAWIDŁOWY WJAZD NA RONDO
Pojazdy znajdujące się na rondzie mają pierwszeństwo (o ile przed skrzyżowaniem wlotowym na rondo znajduje się znak A-7 "ustąp pierwszeństwa") przed pojazdami zamierzającymi wjechać na rondo.
W sytuacji pokazanej na zdjęciu (brak odcinka przeplatania przy okrężnej organizacji ruchu) pojazd [1] mógłby wjechać na prawy pas, ale lewym pasem zbliża się do skrzyżowania wlotowego pojazd [2], który sygnalizując zamiar zmiany pasa ruchu, w każdej chwili może zjechać na prawy pas ruchu i to on będzie miał pierwszeństwo przed wjeżdżającym. Jeżeli do kolizji dojdzie poza skrzyżowaniem wlotowym, czyli w sytuacji kiedy oba pojazdy będą poruszały się już swoimi pasami ruchu obok siebie, winnym kolizji będzie zmieniający pas ruchu.
Zmiana pasa ruchu na budowlach typu rondo zorganizowanych kierunkowo dozwolona jest, jeżeli pozwala na to oznakowanie, tylko na odcinkach przeplatania, czyli na odcinkach między elementarnymi skrzyżowaniami złożonej budowli drogowej.
NIEPRAWIDŁOWY ZJAZD Z RONDA
W tej sytuacji pojazd [1] ma pierwszeństwo. Kierowca czerwonego auta [2] nie ma prawa zmienić kierunku jazdy w prawo wprost z lewego pasa ruchu, jak i nie ma w tym przypadku prawa do zmiany pasa ruchu na skrzyżowaniu wylotowym z ronda. Nie może też po minięciu wylotu wjechać na prawy pas na rondzie bez przepuszczenia pojazdów już znajdujących się na tym pasie ruchu.
Uwaga! Opisana sytuacji dotyczy ronda bez linii naprowadzających prowadzących do zjazdu z ronda, które są stosowane na rondach o kierunkowej organizacji ruchu mogą zmieniać zasady zjazdu z ronda.
NIEZAUWAŻENIE RONDA
Na wielu mniejszych ulicach można spotkać mikroskopijne ronda zorganizowane wg zasad "ruchu okrężnego" nakazanego znakiem C-12, czyli budowle drogowe noszące nazwę "mini rondo".
Problem w tym, że niektórzy kierowcy traktują je jak zwykłe skrzyżowania bez wyspy środkowej lub traktują wyspę środkową, przejezdną tylko dla tylnych osi długich pojazdów, jedynie jako kołowy próg zwalniający (nie wiedzą, że wjeżdżają na okrężnie zorganizowane rondo) i przejeżdżają przejeżdżając przez nie prosto nie sygnalizują zmiany kierunku jazdy w prawo. Pomimo znaku A-7 dodanego na wlocie do znaku C-12 nie ustępując pierwszeństwa kierowcom znajdującym się już na skrzyżowaniu mini rondzie. Taki manewr może być przyczyną wypadku z powodu wymuszenia pierwszeństwa.
WYMUSZENIE PIERWSZEŃSTWA NA RONDZIE
Rys. oryginalny
Znak C-12 "ruch okrężny" zamontowany sprzecznie z obowiązującymi przepisami (odwrócony o 180 stopni)
Poprawne zamontowanie znaku C-12
Rondo oznaczone samotnym znakiem C-12 "ruch okrężny" bez znaku "ustąp pierwszeństwa" co prawda nie jest zbyt często spotykane, ale jest to prawdziwa pułapka dla poruszających się po rondzie. Muszą oni pamiętać, że to To oni muszą bowiem ustąpić pierwszeństwa kierowcom, którzy chcą wjechać z ich prawej strony na skrzyżowanie o ruchu okrężnym, czyli na wlotowe skrzyżowanie okrężnie zorganizowanej budowli drogowej, najczęściej, co nie znaczy, że tylko i wyłącznie, typu rondo. Nic więc dziwnego, że w takich miejscach często dochodzi do kolizji.
Opracował Ryszard Roman Dobrowolski
Blog motoryzacyjny MrErdek1
mrerdek1@prokonto.pl
Pan to ma cierpliwość do czytania takiej twórczości :) i chwała Panu za to! Za cierpliwość i wytrwałość
OdpowiedzUsuń@Piotrek Maciąg. Seria recenzowanych artykułów ma uświadomić czytelnikowi jak jest manipulowany i karmiony błędnymi informacjami przez fascynatów samochodami. Pragnę uświadomić czytelnikowi, że wbrew powielanym wymysłom i praktyce WORD, obowiązujące w Polsce i Europie prawo o ruchu drogowym jest proste i oczywiste. Zapraszam na kolejny wpis, tym razem z rondem turbinowym w tle.
OdpowiedzUsuń