403. Kolizja na rondzie. Ruch okrężny. Teoria. Prawidłowe oznakowanie. Cz. 3

403. Kolizja na wadliwie oznakowanym rondzie. Ruch okrężny. Teoria.

Prawidłowe oznakowanie - Cz. 3

Dwie poprzednie części opracowania dotyczyły wadliwie oznakowanej, nieuprawnionymi strzałkami kierunkowymi (znak P-8e i P-8f),  dwupasowej budowli typu rondo o okrężnej organizacji ruchu w rozumieniu nakazu znaku C-12 o tej międzynarodowej nazwie (rys. 1).  

Rys. 1
Nieuprawnione strzałki kierunkowe 

na wlotach okrężnie zorganizowanej dwupasowej budowli typu rondo

Wypada tu wspomnieć o jeszcze jednej patologii dotyczącej wadliwego znakowania poziomego dużych budowli typu rondo zorganizowanych wg zasad "ruchu okrężnego". Na rys. 1 nieuprawnione są jedynie strzałki kierunkowe na wlotach, dlatego po wjeździe na obwiednię dla kierującego jest oczywistym, że organizacja ruchu jest jednoznacznie okrężna.

Przy organizacji poziomej pokazanej na rys. 2  kierujący może mieć problem z taką oceną, bowiem na obwiedni pasy ruchu oznaczono znakami drogowymi zarówno wg okrężnej jak i kierunkowej organizacji ruchu. 

Rys. 2
Nieuprawnione strzałki kierunkowe oraz nieuprawnione nieokrężne linie prowadzące 

na obwiedni  okrężnie zorganizowanej dwupasowej budowli typu rondo

Budowla typu rondo, tak jak każda inna z centralną przeszkodą (centralnie skanalizowana) o dowolnym kształcie, wielkości, ilości pasów ruchu oraz wlotów i wylotów, składająca się de facto z elementarnych skrzyżowań zwanych zwykłymi, nie może być w całości, pod względem zasad ruchu, traktowana jako jedno skrzyżowanie. By nikomu więcej nie przyszło to do głowy, dwie dekady temu zmieniono w naszym prawie o ruchu drogowym definicję drogi (art. 2.1 ustawy PRD), a tym samym, niejako automatycznie definicję skrzyżowania w rozumieniu zasad ruchu (art. 2.10 w zw. z art. 2.1 ustawy PRD). 

Także znak C-12 "ruch okrężny" od ponad dwóch dekad nie jest już symbolem ronda i znakiem nakazu kierunku jazdy w lewo, w prawo lub na wprost do przeciwległego wylotu z prawej strony wyspy środkowej lub centralnego placu budowli typu rondo, który wg poprzedniego prawa wolno było stawiać zarówno na wlotach jak i na wyspie lub placu w miejsce znaku C-9. 

Znak C-12 "ruch okrężny" jest ponownie, bowiem był nim w naszym prawie w latach 1960-1983, wprost odpowiednikiem znaku D,3 "compulsory roundabout"  (obowiązujący ruch okrężny) wg Porozumień Europejskich z 1971 roku, które stanowią uzupełnienie Konwencji wiedeńskiej o ruchu drogowym. 

Znak C-12 nie nakazuje jazdy w pętli bez końca dookoła wyspy lub placu lecz powiadamia kierującego, że wjeżdża na obiekt o dowolnym kształcie i wielkości na którym obowiązuje "ruch okrężny", czyli że od wlotu ruch odbywa się dalej okrężnie biegnącą jezdnią dookoła wyspy lub placu zgodnie ze wskazaniem strzałek na znaku, przeciwnie do ruchu wskazówek zegara. Przy wyłączonej z ruchu centralnej przeszkodzie (wyspa, plac, rynek, kwartał ulic)  okrężnie biegnącą jezdnię można opuścić, co do zasady, tylko z prawego okrężnie biegnącego pasa ruchu (art. 22.1, art. 22.2.1 oraz art. 22.5 ustawy PRD) z możliwością wjazdu na dowolny pas ruchu jezdni drogi wylotowej co omówiono w poprzednich częściach opracowania. Prawidłowe oznakowane dwupasowej okrężnie zorganizowanej budowli typu rondo pokazano poniżej (rys. 3).

Rys. 3
Właściwe oznakowanie okrężnie zorganizowanej dwupasowej budowli drogowej typu rondo

Przy "ruchu okrężnym" ruch, co do zasady, odbywa się prawym pasem ruchu (art. 16.4 ustawy PRD) okrężnie biegnącej jezdni. Lewy pas, tak jak na każdej innej drodze, służy do omijania i wyprzedzania innych kierujących, co dla bezpieczeństwa ruchu powinno być ograniczone do niezbędnego minimum. Jadący lewym pasem musi przed zmianą kierunku jazdy w prawo zmienić ten pas na prawy, co przy dużym natężeniu ruchu może być trudne lub wręcz niemożliwe do wykonania. Z tego powodu małe obiekty  o okrężnej organizacji ruchu bez odcinków przeplatania muszą być budowane jedyne jako jednopasowe.

Z tego samego powodu średniej wielkości dwupasowe budowle o okrężnej organizacji ruchu powinny być przeorganizowane na jednopasowe (rys. 4). 

Rys. 4
Okrężnie zorganizowana dwupasowa budowla typu rondo przeorganizowana na jednopasową

Niestety nagminne opuszczanie okrężnie biegnącej jezdni wprost z lewego pasa ruchu, dotyczy także dużych obiektów z odcinkami przeplatania. Zmusza to do takiego ich poziomego oznakowania, by temu skutecznie zapobiegać (rys. 5). 

Można to zrealizować pozostawiając dwupasowe wloty i dwupasową obwiednię, czyniąc wyloty jednopasowymi lub pozostawić wyloty jako dwupasowe jednak z zabezpieczeniem przed nieuprawnionym skrętem w prawo wprost z lewego pasa ruchu, np. separatorami lub linią ciągłą z tablicami kierującymi czyli znakiem U-21 (rys. 6). Na powierzchniach wyłączonych z ruchu można także ustawić ten znak lub znak U-23 "pachołek drogowy". 

Rys. 5
Okrężnie zorganizowana duża dwupasowa budowla typu rondo  z oznakowaniem poziomym uniemożliwiającym zmianę kierunku jazdy w prawo z innego pasa ruchu niż prawy

Rys. 6
Tablica kierująca - znak U-21

  

Wadą okrężnej organizacji ruchu, z uwagi na możliwość opuszczania okrężnie biegnącej jezdni, co do zasady, tylko z prawego pasa ruchu, jest stosunkowo mała przepustowość. 

Aby ją zwiększyć należy głównym strumieniom ruchu zapewnić możliwość bezpiecznego opuszczania centralnie skanalizowanych budowli drogowych kilkoma pasami ruchu. W tym celu rezygnuje się z okrężnej, neutralnej kierunkowo, organizacji ruchu na rzecz kierunkowej, zgodnej ze wskazaniem strzałek kierunkowych, bez związku z nakazem znaku C-12 "ruch okrężny", ale to już temat na osobne opracowanie. 

W części czwartej tego opracowania będzie mowa o praktyce stosowania obowiązującego prawa przez policjantów i sądy przy rozstrzyganiu o winie za spowodowanie wypadku, w rozumieniu zasad ruchu, na wadliwie oznakowanych budowlach typu rondo o okrężnej organizacji ruchu w rozumieniu nakazu znaku C-12 "(obowiązujący) ruch okrężny".  

Opracował Ryszard R. Dobrowolski

402. Kolizja na rondzie. Ruch okrężny. Teoria. Zjazd z ronda. Cz.2

402. Kolizja na wadliwie oznakowanym rondzie. Ruch okrężny. Teoria.

Zjazd z ronda - Cz.2

Znacznie częściej dochodzi do kolizji, na tak wadliwie oznakowanych budowlach typu rondo jak na rysunku poniżej (rys. 1), przy wjeździe pojazdów tym samym wlotem.

Rys. 1

Jazda "na wprost" z obu pasów ruchu czy jednak tylko w prawo z prawego pasa ruchu?

Także i tu kierujący są na wlotach powiadamiani o dwóch sprzecznych ze sobą organizacjach ruchu. Jednej neutralnej kierunkowo nakazanej znakiem C-12 o międzynarodowej nazwie "ruch okrężny", zgodnej ze wskazaniem strzałek na znaku, i drugiej, będącej zaprzeczeniem tej pierwszej, kierunkowej zgodnej ze wskazaniem strzałek P-8e i P-8f na jezdni oraz na znaku F-10.

Widząc rondo z góry, a nie dopiero po wjeździe, czego doświadczają kierujący, organizacja ruchu tego ronda jest jednoznacznie okrężna, zatem strzałki kierunkowe na wlotach są całkowicie nieuprawnione.

Wbrew wadliwie wyszkolonym urzędnikom zatwierdzającym stałą organizację ruchu oraz pozytywnie opiniującym projekt policjantom, strzałki na wlocie okrężnie zorganizowanej budowli nie prostują okrężnie biegnących, z nakazu znaku C-12, psów ruchu. Przy kierunkowym oznakowaniu pasy ruchu muszą biec zgodnie z ich wskazaniem od wlotu do wylotu, a nie jedynie okrężnie jak to ma miejsce przy "obowiązującym ruchu okrężnym".

Bezprawne domalowywanie strzałek na wlotach okrężnie zorganizowanych budowli drogowych, to taka sama patologia jak bezprawne dodawanie znaku C-12 do znaków A-7 na wlotach kierunkowo zorganizowanych złożonych budowli drogowych z centralną przeszkodą i podporządkowanymi wszystkimi wlotami. To efekt BEZPRAWNEGO uznawania budowli typu rondo, wg Kodeksu drogowego z 1983 roku, w całości za jedno klasyczne kierunkowo zorganizowane skrzyżowanie w rozumieniu zasad ruchu. Od 1998 roku rondo lub inna centralnie skanalizowana budowla drogowa o dowolnej organizacji ruchu nie ma prawa być uznawana w całości za jedno skrzyżowanie w rozumieniu zasad ruchu.

Wracając do zachowania kierujących. Obaj wjechali na rondo tym samym wlotem jadąc na wprost bez zmiany kierunku jazdy i obowiązku włączania kierunkowskazów. Każdy z nich poruszał się dalej, bez zmiany kierunku jazdy tą samą okrężnie biegnącą jezdnią, jadąc swoim pasem ruchu. Na obwiedni nie powtórzono oznakowania kierunkowego i nie poprowadzono pasów ruchu na wprost do wylotu, jak to sugerowały znaki poziome na jezdni.

Kierujący pojazdem A, zasugerowany na wlocie strzałkami kierunkowymi P-8e i P-8f, których by nie znał gdyby na rondo wjechał innym wlotem, uznał za wiążące oznakowanie kierunkowe, natomiast jadący pojazdem B prawym psem ruchu, za wiążący uznał nakaz znaku C-12 "ruch okrężny", który musi stać na każdym wlocie okrężnie zorganizowanej budowli drogowej.

Zarówno jadący pojazdem A jak i B mógł, dzięki linii przerywanej na obwiedni ronda, zmienić pasa ruchu, co przy okrężnym przebiegu jezdni powinno być ograniczone do niezbędnego minimum, szczególnie na małych dwupasowych budowlach bez odcinków przeplatania. Przypomnę, że ostatnie zalecenia dla projektantów wykluczają budowę małych budowli typu rondo o dwóch pasach ruchu i okrężnej organizacji ruchu.

Wjazd i kontynuowanie dalszej jazdy okrężnie biegnącą jezdnią dookoła wyspy lub placu, tak jak każdą inną drogą niezależnie od jej krętości, to jazda bez zmiany kierunku jazdy, co do zasady (art. 16.4 ustawy PRD), prawym pasem ruchu. Nie jest zatem prawdą, że na wlocie nie włącza się prawego kierunkowskazu dlatego, że z każdego pasa ruchu zmienia się kierunek jazdy tylko w prawo. Żaden przepis z tego obowiązku nikogo nie zwalnia. Nie włącza się kierunkowskazu, bowiem nie zmienia się kierunku jazdy. Warto o tym pamiętać jadąc drogą z pierwszeństwem na skrzyżowaniu na którym ta droga zmienia swój kierunek.

Wracając do rysunku. W miejscu kolizji oba pasy ruchu biegną nadal okrężnie dookoła wyspy środkowej zatem jadący niebieskim śladem (lewym pasem ruchu) nie miał prawa zmienić kierunku jazdy w prawo (art. 22.2.1 ustawy PRD) nawet wtedy, gdyby ustąpił pierwszeństwa jadącemu pomarańczowym śladem (pojazd B). Tak mógłby pojechać jedynie kierujący długim pojazdem, będąc pewnym, że na prawym pasie ruchu nie ma innego pojazdu (art. 22.3 ustawy PRD), bowiem pierwszeństwo jadącego prawym pasem dotyczy tylko zmiany pasa ruchu, a nie kierunku jazdy. Należy mieć świadomość tego, że oba pojazdy jadą równolegle obok siebie tą samą okrężnie biegnącą jezdnią.

Jadący pojazdem A (niebieski ślad) równolegle do pojazdu B (pomarańczowy ślad), widząc że pasy ruchu biegną jedynie okrężnie, powinien zwolnić i mając już wolny prawy pas ruchu, włączyć prawy kierunkowskaz i na odcinku przeplatania zmienić pas ruchu na prawy, a w następnej kolejności wykonać manewr zmiany kierunku jazdy w prawo (art. 22.2.1 ustawy PRD) kończąc manewr na dowolnym pasie ruchu jezdni drogi wylotowej (rys. 2).

Rys. 2

Okrężnie zorganizowana złożona budowla typu rondo i prawidłowy, bezpieczny, prosty i niezmienny, niezależny od kształtu i wielkości okrężnie zorganizowanej budowli drogowej, sposób jej pokonywania

Warto wówczas obserwować jadących lewym pasem ruchu, gdyż mogą być uczniami diabła i skręcić w prawo wprost z lewego pasa ruchu na dowolny pas ruchu jezdni drogi wylotowej i to bez sygnalizowania czegokolwiek.

W części pierwszej i drugiej opracowania omówiono wadliwość oznakowania budowli typu rondo jedynie na wlotach. Dużo poważniejszym problemem są budowle tego typu wadliwie oznaczone zarówno na wlotach jak i na obwiedni (rys. 3) o czym, wraz ze sposobami poprawy bezpieczeństwa przez zmianę oznakowania, będzie mowa w trzeciej części opracowania.

Rys. 3
Nieuprawnione strzałki kierunkowe oraz nieuprawnione nieokrężne linie prowadzące 

Opracował Ryszard R. Dobrowolski

401. Kolizja na w rondzie. Ruch okrężny. Teoria. Zjazd z ronda. Cz.1

401. Kolizja na wadliwie oznakowanym rondzie. Ruch okrężny. Teoria. 

Zjazd z ronda - Cz.1

Pan Przemysław Przybysz poprosił o skomentowanie poniższego rysunku (rys. 1).

Rys. 1 autor Przemysław Przybysz

Wg rysunku kierujący na wlotach są powiadamiani o dwóch sprzecznych ze sobą organizacjach ruchu. Nakazanej znakiem C-12 neutralnej kierunkowo okrężnej, zgodnej ze wskazaniem strzałek na tym znaku i będącej jej zaprzeczeniem kierunkowej, zgodnej ze wskazaniem strzałek P-8e i P-8f na jezdni oraz na znaku F-10.

Widząc rondo z lotu ptaka lub zwiadowczego drona, a nie dopiero po wjeździe, czego doświadczają kierujący, organizacja ruchu tego ronda jest jednoznacznie okrężna, zatem strzałki kierunkowe na wlotach zaprzeczające tej organizacji ruchu są nieuprawnione.

Wbrew wadliwie wyszkolonym urzędnikom oraz policjantom, być może przez byłych lub aktualnych egzaminatorów WORD, strzałki na wlocie okrężnie zorganizowanej budowli typu rondo nie prostują okrężnie biegnących, z nakazu znaku C-12, psów ruchu. To przy kierunkowej organizacji ruchu pasy ruchu mają obowiązek biec zgodnie z ich wskazaniem od wlotu do wylotu.

Domalowywanie strzałek na wlotach okrężnie zorganizowanych budowli drogowych, to taka sama patologia jak bezprawne dodawanie znaku C-12 do znaków A-7 na wlotach kierunkowo zorganizowanych złożonych budowli drogowych z centralną przeszkodą i podporządkowanymi wszystkimi wlotami. To efekt BEZPRAWNEGO uznawania budowli typu rondo, wg Kodeksu drogowego z 1983 roku, w całości za jedno klasyczne kierunkowo zorganizowane skrzyżowanie w rozumieniu zasad ruchu.

Wracając do zachowania kierujących. Wszyscy wjechali na rondo jadąc bez zmiany kierunku jazdy i obowiązku włączania kierunkowskazów. Każdy z nich poruszał się dalej, bez zmiany kierunku jazdy tą samą okrężnie biegnącą jezdnią, jadąc swoim pasem ruchu. Kierujący pojazdem B zmienił kierunek jazdy w prawo (art. 22.2.1 ustawy PRD) na pierwszym wylocie który nie znajduje się w bezpośrednim sąsiedztwie wlotu, zatem prawy kierunkowskaz, co do zasady, powonień włączyć dopiero po wjeździe na obwiednię.

Zarówno jadący pojazdem A jak i C mógł, dzięki linii przerywanej na obwiedni ronda, zmienić pasa ruchu, co przy okrężnym przebiegu jezdni powinno być ograniczone do niezbędnego minimum, szczególnie na małych dwupasowych budowlach bez odcinków przeplatania. Ostatnie zalecenia dla projektantów wykluczają budowę małych budowli typu rondo o dwóch pasach ruchu i okrężnej organizacji ruchu.

Jazda okrężnie biegnącą jezdnią dookoła wyspy lub placu, tak jak każdą inną drogą niezależnie od jej krętości, powinna odbywać się, co do zasady (art. 16.4 ustawy PRD), prawym pasem ruchu.

Wracając do rysunku. W miejscu kolizji oba pasy ruchu biegną nadal okrężnie dookoła wyspy środkowej zatem jadący niebieskim śladem (lewym pasem ruchu) nie miał prawa zmienić kierunku jazdy w prawo (art. 22.2.1 ustawy PRD) nawet wtedy, gdyby ustąpił pierwszeństwa jadącemu zielonym śladem. Tak pojechać mógłby wyjątkowo jedynie jadący długim pojazdem, będąc pewnym, że na prawym pasie nie ma innego pojazdu (art. 22.3 ustawy PRD), bowiem pierwszeństwo jadącego prawym pasem dotyczy tylko zmiany pasa ruchu, a nie kierunku jazdy, skoro oba pojazdy jadą równolegle obok siebie.

Jadący niebieskim śladem pojazdem A równolegle do pojazdu B, widząc że pasy ruchu biegną okrężnie, a prawy pas jest już wolny, niezwłocznie po minięciu pierwszego wylotu powinien włączyć prawy kierunkowskaz i na odcinku przeplatania zmienić pas ruchu na prawy, by następnie z niego skręcić w prawo (art. 22.2.1 ustawy PRD) na dowolny pas ruchu jezdni drogi wylotowej (rys. 2). 

Warto wówczas obserwować jadących lewym pasem ruchu, gdyż mogą skręcić w prawo wprost z lewego pasa ruchu bez sygnalizowania czegokolwiek. 

Rys. 2

Okrężnie zorganizowana budowla typu rondo i prawidłowy sposób jej pokonywania

Jeżeli kierujący pojazdem C widzi na lewym pasie ruchu pojazd A bez włączonego prawego kierunkowskazu ma wprawo wjechać na prawy pas ruchu okrężnie biegnącej jezdni, natomiast widzą że kierujący pojazdem A sygnalizuje zamiar zmiany pasa ruchu z lewego na prawy powinien powstrzymać się od wjazdu ustępując mu pierwszeństwa.

Rys. 3

Jazda "na wprost" z obu pasów ruchu czy jednak tylko w prawo z prawego pasa ruchu?

W części drugiej będzie mowa o kolizjach tego samego typu w sytuacji gdy obaj kierujący jadą do przeciwległego wylotu z tego samego wlotu bezprawnie oznaczonego strzałkami kierunkowymi P-8e i P-8f (rys. 3).

Opracował Ryszard R. Dobrowolski

400. Rondo Szymańskiego w Białymstoku. Oznakowanie i zmiana kierunku jazdy.

400. Rondo Szymańskiego w Białymstoku.

Oznakowanie i zmiana kierunku jazdy

Jeden z czytelników napisał do mnie, że nie rozumie dlaczego poruszając się na rondzie Szymańskiego w Białymstoku torem niebieskim na poniższym rysunku wielokrotnie zdarzała mu się sytuacja, kiedy kierowcy pojazdów poruszających się torem pomarańczowym przecinali mu drogę zmuszając go do nagłego hamowania. Jeden z jadących pomarańczowym torem postanowił „wyjaśnić mu", co najciekawsze, w oparciu o mojego bloga "jak się jeździ”. Jego zdaniem jadący niebieskim śladem, nie miał prawa opuszczać ronda z lewego pasa. Niestety bardzo się myli.

Rys. 1

Rondo Szymańskiego w Białymstoku

Prawdą jest niestety, to że oznakowanie ronda im. Szymańskiego jest sprzeczne z obowiązującym w Polsce i Polskę prawem, bowiem na wlotach kierujący są powiadamiani o dwóch sprzecznych ze sobą organizacjach ruchu.

Jednej (bezkierunkowej) okrężnej w rozumieniu nakazu znaku C-12 "(obwiązujący) ruch okrężny", przy której jezdnie i ich pasy ruchu biegną od wlotów dalej okrężnie w pętli bez końca zgodnie ze wskazaniem strzałek na znaku, i drugiej kierunkowej, z przebiegiem pasów ruchu zgodnym ze wskazaniem strzałek kierunkowych (znak P-8) na jezdni oraz na znaku F-10 "kierunki na pasach ruchu".

Nic wiec dziwnego w tym, że jeżeli jeden z kierujących uzna za obowiązującą neutralną kierunkowo okrężną, natomiast drugi kierunkową organizację ruchu, to musi dojść na tym rondzie do niebezpiecznych sytuacji, kolizji i wypadków. Przy okrężnej jezdnia biegnie dookoła wyspy lub placu, a przy kierunkowej na wprost do wylotu.

Strzałki P-8e i P-8f w towarzystwie znaku C-12 na wlotach centralnie skanalizowanej budowli drogowej powinny natychmiast uświadomić kierującemu, że oznakowanie jest wadliwe!!! 

Wjeżdżając na tak oznakowane rondo, a dokładnie na jego pierwsze elementarne skrzyżowanie (wlotowe), musi zachować szczególną ostrożność i upewnić się z jaką rzeczywistą organizacją ruchu ma do czynienia.

Strzałki kierunkowe na obwiedni, co jest godne pochwały, oraz odśrodkowy układ pasów ruchu jednoznacznie świadczą o tym, że organizacja ruchu ronda Szymańskiego jest kierunkowa, przy której jezdnie i ich podłużne pasy ruchu biegną na wprost w kierunku dróg wylotowych z ronda, a nie okrężnie (rys. 2).

Opracował Ryszard R. Dobrowolski

Rys. 2

Pionowe "okrężne" i zaprzeczające mu poziome "kierunkowe" oznakowanie ronda Szymańskiego w Białymstoku

Zarówno urzędnicy organu odpowiedzialnego za ruch drogowy w Białymstoku jak i pozytywnie opiniujący projekt wadliwej organizacji ruchu funkcjonariusze białostockiej policjanci, naruszyli obowiązujące prawo stwarzając karygodne zagrożenie bezpieczeństwa w ruchu drogowym. Zatwierdzili do realizacji wadliwie oznaczone wloty kierunkowo zorganizowanej budowli drogowej typu rondo znakami C-12 "ruch okrężny", z którym to rondo nie ma nic wspólnego.

Uczyniono to uznając bezprawnie, wg starego Kodeksu drogowego z 1983 roku, znak C-12 za symbol ronda i odpowiednik znaku C-9, dodając ten znak do znaków A-7 ustawionych na wszystkich wlotach kierunkowo zorganizowanej budowli drogowej. To narodzona w Krakowie w 2005 roku patologia wynikająca z fałszywego przekonania, że rondo jest w całości jednym z rodzajów skrzyżowania w rozumieniu zasad ruchu, a takie nie może mieć podporządkowanych wszystkich wlotów. Poza tym, że żadna centralnie skanalizowana budowla o dowolnym kształcie i wielkości nie jest w całości jednym zwykłym skrzyżowaniem, to na taką samowolę nie pozwala ani obowiązujące Polskę, ani obwiązujące od ponad dwóch dekad polskie prawo o ruchu drogowym.

Jadący niebieskim śladem słusznie uznał, że rondo Szymańskiego jest zorganizowane kierunkowo, o czym świadczą strzałki na obwiedni i kierunkowy, odśrodkowy a nie okrężny, układ pasów ruchu, natomiast jego oponent (pomarańczowy ślad) uznał, że organizacja jest okrężna, na co wskazuje znak C-12, przy nakazie którego zjazd z ronda wprost z lewego pasa ruchu jest zabroniony. Niestety lewy pas ruchu nie został jednoznacznie oznaczony jako biegnący na wprost do wylotu, co jest kolejną wadą oznakowania.

Wjeżdżający na rondo widząc jadącego lewym pasem ruchu bez włączonego kierunkowskazu, uznając za wiążący nakaz znaku C-12 i lekceważąc strzałki kierunkowe, uznał że porusza się on okrężnie biegnącym lewym pasem ruchu, a nie na wprost do wylotu.

Niestety jadący pomarańczowym śladem nie rozumie, że tak by było, gdyby pasy ruchu nie były oznaczone strzałkami kierunkowymi i oba pasy rozdzielone przerywaną linią biegły w rzeczywistości jedynie okrężnie, co tu nie ma miejsca.

Pytający (niebieski ślad) podkreśla, że ze względu na duży ruch pojazdów rzeczywiste oznakowanie obwiedni ronda bywa niewidoczne, szczególnie podczas opadów atmosferycznych. Ulega ono nie tylko zasłonięciu przez pojazdy czy śnieg, ale także szybkiej degradacji.

Z tych wszystkich powodów kapitalne dla bezpieczeństwa ruchu drogowego ma właściwe oznakowanie elementarnych skrzyżowań każdej złożonej budowli drogowej, w tym skanalizowanej centralnie budowli typu rondo o dowolnej, okrężnej lub kierunkowej, organizacji ruchu.

Poniżej pokazuję jak powinno być oznakowane poziomo i pionowo kierunkowo zorganizowane rondo im. Szymańskiego w Białymstoku. Z uwagi na krótkie odcinki przeplatania, dla poprawy bezpieczeństwa, wzorem rond turbinowych, zastosowane oznakowanie poziome uniemożliwia zmianę pasa ruchu (rys. 3).

Opracował Ryszard R. Dobrowolski

Rys. 3

Tak powinno wyglądać kierunkowe oznakowanie ronda im. Szymańskiego w Białymstoku przy podporządkowaniu wszystkich wlotów

Jeżeli ktoś ma wątpliwości czy takie oznakowanie jest zgodne z obowiązującym w Polsce i Polskę prawem, niech spojrzy na rys. poniżej (rys. 4).

Opracował Ryszard R. Dobrowolski

Rys. 4

Tak powinno wyglądać kierunkowe oznakowanie ronda im. Szymańskiego w Białymstoku w przypadku pierwszeństwa w ciągu ul. Produkcyjnej

Rysunki przedstawiają to samo rondo, o takiej samej kierunkowej organizacji ruchu. Jedyna różnica to inaczej ustalone znakami pierwszeństwo, na rysunku 4 w ciągu ulicy Produkcyjnej.

Drogowcy nazywają tak zorganizowaną budowlę skrzyżowaniem z centralną wyspą i rozsuniętymi wlotami, które zwykle jest kierowane sygnalizacją świetlną. Oznaczono na nim znakami wszystkie jego elementarne skrzyżowania, nie ma więc żadnego powodu by nie można było podporządkować jego wszystkich wlotów (rys. 3)? Gdyby sygnalizacja działała na wszystkich czterech elementarnych skrzyżowaniach typu X na rys. 3 i rys. 4, obie organizacje ruchu byłby tożsame, bowiem wówczas znaki A-7 i D-1 nie mają dla ruchu żadnego znaczenia.

Czytelnik tego bloga pyta jeszcze o używanie kierunkowskazów na tego typu rondach. Na szczęście nie ma wątpliwości, że na rondach oznaczonych znakiem C-12 "ruch okrężny" bez znaków F-10 i strzałek kierunkowych P-8, czyli na tych prawidłowo oznakowanych pionowo i poziomo wg zasad znanego i stosowanego na zachodzie Europy od ponad wieku "ruchu okrężnego", na których jezdnia i jej pasy ruchu biegną jedynie okrężnie dookoła wyspy lub placu przeciwnie do ruchu wskazówek zegara, używa się kierunkowskazów tylko w związku z zamiarem zmiany pasa ruchu, co należy ograniczyć do niezbędnego minimum, lub zamiaru zmiany kierunku jazdy w prawo z prawego pasa ruchu, zatem z użyciem prawego kierunkowskazu. Przy okrężnej organizacji ruchu należy już od wlotu poruszać możliwie blisko prawej krawędzi jezdni (art. 16.4 ustawy PRD), bowiem to jazda zgodna z przebiegiem jezdni bez możliwości zmiany kierunku jazdy w lewo, co jest ideą tego rozwiązania komunikacyjnego.

Twierdzi, że pomimo tej wiedzy ma wiele wątpliwości, bowiem namieszał mu w głowie Marek Dworak. Przywołuje przy tym konkretne odcinki filmów z serii "Jedź bezpiecznie", którymi nie będę się tu zajmował, bowiem zasady zmiany kierunku jazdy i sygnalizowanie zamiaru opisuje wprost art. 22 ustawy Prawo o ruchu drogowym.

Przy nakazanej znakiem C-12 okrężnej organizacji ruchu pasy ruchu biegną od wlotu dalej jedynie okrężnie w pętli bez końca, zatem skręcić z tej jezdni można tylko zmieniając kierunek jazdy w prawo, a to dozwolone jest, co do zasady, tylko z prawego pasa ruchu (art. 22.1, art. 22.2.1 i art. 22.5 ustawy PRD). Sygnalizowanie zamiaru zmiany kierunku jazdy w prawo należy rozpocząć nie wcześniej niż po minięciu skrzyżowania wylotowego poprzedzającego to na którym kierujący zamierza opuścić okrężnie biegnąca jezdnię. Zmieniający kierunek jazdy w prawo, dozwolonej co do zasady jedynie z prawego pasa ruchu, ma prawo wjazdu na dowolny pas ruchu jezdni drogi wylotowej. Jadący innym pasem ruchu może jedynie zmienić pas ruchu.

Przy kierunkowej organizacji ruchu pokazanej na rys. 3 i 4 jedzie się zgodnie z oznakowaniem kierunkowym. Tu dwa pasy ruchu biegną na wprost od wlotu do wylotu, czyli od skrzyżowania do skrzyżowania w rozumieniu zasad ruchu. Na wprost do przeciwległego wylotu można zatem jechać dowolnym pasem ruchu oznaczonym strzałką na wprost, bez konieczności zmiany pasa ruchu i kierunku jazdy. Jadąc na wprost do wylotu bez opuszczania pasa ruchu z jego lewej lub prawej strony nie ma podstawy prawnej do włączania kierunkowskazów, bowiem ani w polskim, ani w europejskim prawie drogowym nie ma zapisu o obowiązku sygnalizowania zamiaru opuszczenia ronda.

Przy wadliwym oznakowaniu wlotów znakiem C-12 i jednoznacznej kierunkowej organizacji ruchu na obwiedni, warto by jadący na wprost do wylotu lewym pasem ruchu zwracał baczną uwagę na jadącego prawym pasem ruchu i pomimo braku tego formalnego wymagania włączył prawy kierunkowskaz, także by rozwiać wątpliwości oczekującego na wjazd.

Zamierzając na pierwszym (wlotowym) skrzyżowaniu ronda im. Szymańskiego zmienić kierunek jazdy w prawo należy przed rondem zająć prawy pas ruchu i włączyć prawy kierunkowskaz, a następnie wykonać zamierzony manewr. Należy wcześniej ustąpić pierwszeństwa jadącym prawym pasem na wprost do wylotu i na tym pasie ruchu zakończyć manewr.

Jadący niebieskim śladem zmieniał na rondzie kierunek jazdy w lewo. Jechał zatem lewym pasem ruchu z włączonym przed wjazdem na rondo lub, co też jest poprawnym zachowaniem, już po pokonaniu na wlocie jezdni drogi poprzecznej, lewym kierunkowskazem. Zmienił kierunek jazdy w lewo kończąc ten manewr na lewym pasie ruchu i zamierzając na następnym elementarnym dla zasad ruchu skrzyżowaniu zwykłym pojechać na wprost do wylotu, wyłączył lewy kierunkowskaz. Dalej do wylotu poruszał się prawidłowo lewym pasem ruchu jadąc nim na wprost.

SUPLEMENT.

Materiałem tego bloga zainteresowałem białostockie władze, Policję oraz miejscowych dziennikarzy. Mieszkańców zachęcam do śledzenia rzeczywistych działań miejscowych władz na rzecz poprawy BRD. 

1. Wydział Ruchu Drogowego KM Policji w Białymstoku poinformował mnie, że korespondencja dotycząca organizacji ruchu ronda im. Szymańskiego w Białymstoku została przekazana w dniu 20.01.2022 roku do Zarządu Dróg Miejskich w Białymstoku celem służbowego wykorzystania.

Opracował Ryszard R. Dobrowolski

399. "Turbinowa" organizacja ruchu ronda w Tarnowie na DK 73

399. Nowa organizacja ruchu dwupasowego skrzyżowania (dróg publicznych typu rondo)  al. Jana Pawła II i ul. Wilczej w Tarnowie.

Obecnie rondo jest malowanym rondem turbinowym

W nawiązaniu do poprzedniego artykułu pragnę powiadomić tych, którzy nie czytali suplementu do niego, że miesiąc temu zmieniono oznakowanie poziome ronda na DK 73 w Tarnowie na turbinowe w odmianie EGG. 

Nadal ma ono kierunkową organizację ruchu i podporządkowane wszystkie wloty oraz nieuprawnione na wlotach znaki C-12 "uch okrężny" z którym jego organizacja ruchu nie ma nic wspólnego. Na obwiedni nie ma strzałek kierunkowych które ułatwiłyby pokonywanie tej złożonej budowli. bowiem kierujący zna tylko oznakowanie wlotu którym wjeżdżał. 

Ideą "ruchu okrężnego" jest wyeliminowanie zmiany kierunku jazdy w lewo z prawem do zmiany pasa ruchu na obwiedni, a na wymyślonych w Holandii (pierwsze zbudowano tam właśnie dopiero w 2000 roku) rondach turbinowych jest całkowite wyeliminowanie zmiany pasa ruchu oraz brak zmian kierunku jazdy w lewo. By to zrealizować pasy ruchu biegną odśrodkowo tak jak to pokazują w oryginale specjalne kołowe strzałki kierunkowe malowane na wlotach. Grot strzałki biegnącej po okręgu lub jego części wskazuje kierunek jazdy "na wprost" do wylotu. Na rondzie turbinowym typu EGG, takim jak w Tarnowie, nie można objechać wyspy środkowej z jednopasowych wlotów. 

Rondo turbinowe w Tarnowie ma na wlotach namalowane tradycyjne strzałki kierunkowe, bowiem kołowe nie są dopuszczone do stosowania w Europie. Czynią one z ronda turbinowego skrzyżowanie kierunkowe ze zmianą kierunku jazdy w lewo. Oczywiście pasy ruchu mają obowiązek być oznaczone znakami drogowymi zgodnie ze wskazaniem strzałek, zatem inaczej niż w holenderskim oryginale. Oznakowanie poziome tarnowskiego ronda turbinowego pokazano na rysunku poniżej (rys. 1).  

Rys. 1

Tak jest obecnie oznakowane poziomo tarnowskie malowane rondo turbinowe na drodze DK 73. Błędem jest brak oznakowania kierunkowego na obwiedni ronda 

Ruch w ciągu drogi DK 73 odbywa się  tak jak poprzednio dwoma pasami ruchu, tym razem w obu kierunkach, natomiast w kierunku ulicy Wilczej nie można już skręcić w prawo z lewego pasa ruchu, co było przyczyną wielu kolizji i wypadków.

Rondo turbinowe jako zorganizowane kierunkowo, nie ma prawa być na wlotach oznaczone znakami C-12 "ruch okrężny", które kolejny raz tam pozostawiono, nie wiedząc, że znak ten od ponad dwóch dekad nie jest już symbolem ronda i odpowiednikiem znaku C-9 nakazującym jazdę w lewo,  w prawo lub na wprost do przeciwległego wylotu z prawej strony wyspy środkowej ronda. Od 1999 roku znak C-12 to odpowiednik znaku D,3 "obowiązujący ruch okrężny" wg Konwencji wiedeńskiej o znakach i sygnałach drogowych.

Obecnie kierujący jest powiadamiany na wlotach ronda o dwóch sprzecznych ze sobą organizacjach ruchu, co jest niedopuszczalnym naruszeniem prawa i polską patologią. Jedna organizacja ruchu to neutralna kierunkowo okrężna, zgodna ze wskazaniem strzałek na znaku C-12, o której jako pierwszej zastosowanej na omawianym rondzie pisałem w poprzednim blogu, a druga, ta obecna, to kierunkowa zgodna ze wskazaniem strzałek kierunkowych na wlotach ronda.

Przypominam odpowiedzialnym za BRD urzędnikom i funkcjonariuszom publicznym, że przepis § 36.2 rozporządzenia w sprawie znaków i sygnałów  drogowych pozwala na dodanie znaku A-7 do znaku C-12 w celu odwrócenia na wlotach okrężnie zorganizowanych budowli drogowych, o dowolnym kształcie i wielkości,  pierwszeństwa z prawej na pierwszeństwo z lewej, co uzgodniono w Genewie dla Europy w 1971 roku. 

Nie ma żadnego przepisu, który pozwala na dodanie znaku C-12 do znaku A-7 na wlotach kierunkowo zorganizowanych budowli drogowych skanalizowanych wyspą środkową lub centralnym placem i podporządkowanymi wszystkimi wlotami. 

Postawienie samotnych znaków A-7, a nawet STOP na wszystkich wlotach centralnie skanalizowanej budowli drogowej jest możliwe i zgodne z prawem, bowiem każda centralnie skanalizowana budowla drogowa nie jest w całości jednym skrzyżowaniem w rozumieniu zasad ruchu lecz budowlą złożoną z wielu elementarnych skrzyżowań zwanych zwykłymi.  

Niestety przy obecnym oznakowaniu poziomym brakuje na obwiedni ronda oznakowania kierunkowego przed wylotami z ronda. Ponadto wyloty z prawego pasa ruchu na dowolny pas ruchu jezdni drogi wylotowej oznakowano niewłaściwie, bowiem to oznakowanie utrudnia skręt w prawo na lewy pas ruchu jedni drogi wylotowej w przypadku gdyby prawy pas ruchu był zajęty. 

By nie prowokować będących już na rondzie  do zmiany pasa ruchu na wlocie za ostrogą na przerywanej linii prowadzącej, przerywanej jedynie dla ruchu porzecznego (dla wjeżdżających), a nie dla zmiany pasa ruchu na pojawiający się za ostrogą dodatkowy pas ruchu, nie maluje się przed wlotem na obwiedni strzałki do skręcania w lewo, a jedynie na wprost, malując właściwą strzałkę (znak P-8e) już za wlotem. 

Poprawione oznakowanie poziome tarnowskiego malowanego ronda turbinowego pokazano  na rysunku poniżej (rys. 2). 

Rys. 2

Tarnowskie malowane rondo turbinowe z poprawionym oznakowaniem poziomym i klasycznymi strzałkami kierunkowymi na wlotach i obwiedni

Ponieważ ideą ronda turbinowego, jak wspomniałem wcześniej,  jest brak możliwości zmiany pasa ruchu, czego nie gwarantują malowane linie ciągłe zastępujące w oryginale wystające ponad jezdnię prefabrykowane separatory pasów ruchu, lepszym i równie bezpiecznym rozwiązaniem, jest malowane kierunkowo zorganizowane rondo spiralne, na którym można bezpiecznie zmienić pas ruchu z prawego na lewy i tym samym bez problemu i łamania prawa objeżdżać wyspę środkową, zmieniając na nim kierunek jazdy w lewo (rys. 3). 

Rys. 3

Propozycja oznakowania poziomego i pionowego tarnowskiego dwupasowego kierunkowo zorganizowanego ronda na DK 73, jako spiralnego o podporządkowanych wszystkich wlotach

Bardzo łatwo można zmienić oznakowanie poziome z turbinowego na spiralne, a jeszcze łatwiej usunąć z wlotów znaki C-12, kończąc narodzoną w Krakowie w 2005 roku na rondzie Kocmyrzowskim wszechobecną dziś patologię bezprawnego dodawania do znaków A-7 "ustąp pierwszeństwa" znaków C-12 "(obwiązujący) ruch okrężny" na wlotach kierunkowo zorganizowanych budowli drogowych typu rondo.

Powyższy przykład pokazuje, że bez potrzeby zmiany obowiązującego prawa i nakładów finansowych, wykazując się jedynie odrobiną dobrej woli, zrozumienia i odwagi, można właściwie i jednoznacznie oznakować budowle typu rondo i tym samym, bez szumnych deklaracji i pustych zapewnień, rzeczywiście zadbać o poprawę bezpieczeństwa na polskich drogach. 

 

Opracował wraz z rysunkami i projektami organizacji ruchu*. 

 Ryszard R. Dobrowolski

*) Jako podkład wykorzystano mapy Google

398. Dwupasowe wadliwie oznakowane rondo w Tarnowie, JB 866.

398. Dwupasowe wadliwie oznakowane rondo w Tarnowie 

O tym niebezpiecznym, z powodu wadliwego oznakowania, rondzie w Tarnowie była mowa w odc. 866 "Jedź bezpiecznie". 

https://youtu.be/ykdoXIxYrlg

To tarnowskie rondo zostało pierwotnie zaprojektowane jako dwupasowe o okrężnej, nakazanej znakiem C-12, organizacji ruchu z nieoznaczonymi znakami drogowymi okrężnie biegnącymi na obwiedni pasami ruchu (rys. 1). 

Rys. 1

Tarnów. Budowla typu rondo o dwupasowych wlotach i wylotach o pierwotnej okrężnej organizacji ruchu w rozumieniu nakazu znaku C-12 "ruch okrężny"

Na dwupasowych wlotach, oznaczonych znakiem nakazu C-12 "ruch okrężny", z dodanym do niego od góry znakiem ostrzegawczym A-7 "ustąp pierwszeństwa", zgodnie z zasadami tej neutralnej kierunkowo organizacji ruchu, nie ma strzałek kierunkowych. Zgodnie z ustaleniami Porozumień europejskich z 1971 roku dodany do znaku C-12 znak A-7 odwraca pierwszeństwo na wlotach okrężnie zorganizowanych budowli drogowych o dowolnym kształcie i wielkości, nie tylko i wyłącznie typu rondo, z pierwszeństwa z prawej na pierwszeństwo z lewej strony. Wjazd na tak zorganizowane rondo powinien odbywać się prawym pasem ruchu, a gdy jest on zajęty wyjątkowo lewym pasem ruchu, który na obwiedni służy jedynie do omijania i wyprzedzania innych kierujących. Manewry zmiany pasa ruchu na niewielkich dwupasowych budowlach o okrężnej organizacji ruchu, szczególnie gdy nie ma odcinków przeplatania lub są one bardzo krótkie, są bardzo niebezpieczne i jako takie powinny być ograniczone do niezbędnego minimum. 

Z tego powodu małe ronda nie powinny być budowane jako dwupasowe, a jedynie jako jednopasowe lub semi-dwupasowe z jednopasowymi wlotami i wylotami. Brak na szerokiej okrężnie biegnącej jezdni oznaczonych znakami drogowymi pasów ruchu powoduje zakaz wyprzedzania z prawej strony jadącego przy wyspie pojazdu. Nie jest prawdą, że na rondach o okrężnej organizacji ruchu pasy ruchu biegną na wprost od wlotu do wylotu. Nienależnie od tego czy są oznaczone czy nie, przy obwiązującym "ruchu okrężnym" zawsze biegną, tak jak jezdnia, jedynie okrężnie.

Proste, opisane naszym i europejskim prawem o ruchu drogowym, zasady  pokonywania dwupasowych budowli zorganizowanych wg zasad "ruchu okrężnego" (w rozumieniu nakazu znaku C-12)  z dwupasową okrężnie biegnącą jezdnią w pętli bez końca  dookoła wyspy środkowej lub centralnego placu o dowolnej wielkości i kształcie, najczęściej, co nie znaczy, że tylko i wyłącznie, typu rondo, pokazano na rysunku poniżej (rys. 2). 

Rys. 2

Sposób pokonywania dwupasowych budowli  o dwupasowych wlotach i wylotach oraz okrężnej organizacji ruchu

Przy "ruchu okrężnym" nakazanym znakiem C-12 wjazd i kontynuowanie dalszej jazdy dookoła wyspy lub placu to jazda bez zmiany kierunku jazdy, zatem bez włączania kierunkowskazów, co do zasady prawym pasem ruchu okrężnie biegnącej jezdni, a zjazd to zmiana kierunku jazdy w prawo z prawego pasa ruchu z obowiązkiem sygnalizowania tego zamiaru prawym kierunkowskazem.  

Na obwiedni ronda w Tarnowie oznaczono prawą krawędź okrężnie biegnącej jezdni, ale nie oznaczono znakami okrężnie biegnących pasów ruchu, co powodowało zakaz wyprzedzania na obwiedni jadących przy wyspie pojazdów z ich prawej strony (rys. 3).

Rys. 3

Okrężnie biegnąca, zgodnie z nakazem znaku C-12 jezdnia ronda w Tarnowie, w 2013 roku

Nie ma w polskim prawie przyzwolenia na skręt w prawo wprost z lewego pasa ruchu okrężnie biegnącej jezdni, nawet pod warunkiem ustąpienia pierwszeństwa jadącemu prawym pasem tej jedni. Obowiązek  ustąpienia pierwszeństwa jadącemu równolegle prawym pasem ruchu tej samej jezdni może dotyczyć jedynie zmiany pasa ruchu, a nie kierunku jazdy.

Brak wiedzy czym jest "ruch okrężny" oraz czym jest budowla typu rondo z punktu widzenia zasad ruchu i w związku z tym nagminne łamanie prawa w postaci zmiany kierunku jazdy w prawo wprost z lewego pasa ruchu przez uważających, że jadą na wprost od wlotu d wylotu, powoduje przekonanie, że okrężna organizacja ruchu jest niebezpieczna. Pogłębia to nieuzasadnione niczym wjeżdżanie na okrężnie zorganizowane rondo lewym pasem ruchu przy wolnym prawym, wymuszające następnie niebezpieczne manewry zmiany pasa ruchu na obwiedni z lewego na prawy. Nagminne jet także prostowanie toru jazdy bez zawracania uwagi na przebieg pasów ruchu. 

   Powyższe spowodowało konieczność zmiany okrężnej organizacji ruchu dwupasowego ronda w Tarnowie na kierunkową, przy której pasy ruchu biegną zgodnie ze wskazaniem strzałek kierunkowych na wlotach od wlotu do wylotu, a nie jedynie okrężnie.  

Dla poprawy bezpieczeństwa i przepustowości przez dopuszczony prawem zjazd z dwóch, a nie tylko z jednego pasa ruchu, postanowiono "przemalować" okrężnie zorganizowane  rondo w Tarnowie na zorganizowane kierunkowo z pasami ruchu biegnącymi na wprost od wlotu do wylotu (rys. 4).

Rys. 4

Kierunkowa organizacja ruchu ronda (Wilcza-Jana Pawła II) w Tarnowie

Zmieniając organizację ruchu z okrężnej na kierunkową na wlotach pozostawiono oznakowanie pionowe w postaci znaku C-12, który nakazuje neutralny kierunkowo "ruch okrężny", a którego po zmianie oznakowania poziomego na kierunkowe już na rondzie nie ma, co jest ewidentnym naruszeniem obowiązującego od ponad dwóch dekad  prawa i trwającą od lat, za przyzwoleniem kolejnych rządów, ogólnopolską patologią.  

Od 1999 roku znak C-12 "ruch okrężny" nie jest już symbolem ronda i jedynie odpowiednikiem znaku nakazu kierunku jazdy z prawej strony wyspy środkowej ronda, jakim ten znak uczyniono, wbrew Porozumieniom europejskim, w 1983 roku zezwalając na jego umieszczanie także na wyspie w miejsce znaku C-9. 

Od ponad dwóch dekad znak C-12 jest ponownie, bowiem był nim już w latach 1960-1983, wprost odpowiednikiem międzynarodowego znaku D,3 "obowiązujący ruch okrężny" wg Konwencji wiedeńskiej, który nakazuje kierującym stosowanie się do zasad "ruchu okrężnego".

Kuriozalnym jest na wylocie w kierunku ul. Wilczej kolizyjne oznakowanie linią prowadząca lewego pasa ruchu pozwalającą na zmianę kierunku jazdy w prawo z lewego pasa ruchu czyli na jazdę w poprzek prawego pasa ruchu biegnącego na wprost do przeciwległego wylotu. Na pozostałych trzech wylotach oznaczony jest linią ciągłą, bowiem prawy pas służy tam jedynie do jazdy w prawo (rys. 5).

Rys. 5

Po prawej dwupasowy wlot na rondo z drogi DK 73, na którym na wprost wolno jechać z obu pasów ruchu 

Nasuwa się pytanie o pierwszeństwo na tym kolizyjnym wylocie z ronda, bowiem w wyniku wadliwego oznakowania w tym miejscu przecinają się kierunki ruchu jadącego niebieskim i zielonym śladem (rys. 6).

Rys. 6

Przecięcie się dwóch kolizyjnych strumieni ruchu (niebieski i zielony ślad) na wysokości skrzyżowania wylotowego z ronda

Aby ustalić pierwszeństwo w tym kolizyjnym miejscu jakim jest zjazd z ronda należy oddzielić od siebie sytuacje na wlotach od wylotu z ronda, tym bardziej, że nie oznakowano kierunkowo jezdni ronda przed wylotami. 

Jadący niebieskim i pomarańczowym śladem, po przekroczeniu na wlocie linii warunkowego zatrzymania złożonej z trójkątów (znak P-13) poruszają się dalej na wprost jezdnią z pierwszeństwem. Jadący z sąsiedniego wlotu zielonym śladem, na wysokości następnego wlotu porusza sią lewym pasem ruchu, dokładnie tak jak jadący pomarańczowym śladem, zatem równolegle do jadącego na wprost prawym pasem ruchu wg niebieskiego śladu. Taka sytuacja pokazana jest na kadrze z filmu (rys. 7).

Rys. 7

Kadr z filmu Jedź bezpiecznie

Skręcający w prawo z lewego pasa ruchu sygnalizuje ten zamiar prawym kierunkowskazem, na co pozwalają mu nieuprawnione tu linie prowadzące, zachowując szczególną ostrożność ustępuje pierwszeństwa jadącemu prosto z jego prawej strony

Przy takim niebezpiecznym i karygodnym oznakowaniu poziomym wylotu z ronda w kierunku ulicy Wilczej jadący zielonym śladem wcale nie jedzie na wprost, lecz dzięki liniom prowadzącym pozwolono mu  zmienić kierunek jazdy w prawo wprost z lewego pasa ruchu i pojechać w poprzek prawego pasa ruchu w kierunku wylotu czego wprost zabrania art. 22.2.1 ustawy Prawo o ruchu drogowym, w którym nie ma mowy o skrzyżowaniach, rondach, zakrętach i czymkolwiek innym poza zamiarem zmiany pasa ruchu lub kierunku jazdy.  Skoro przed opuszczeniem lewego pasa ruchu kierujący włączył prawy kierunkowskaz, to znaczy że był świadomy tego, że będzie zmieniał kierunek jazdy w prawo (art. 22.5 ustawy j.w.). Był świadomy tego, że zamierzając zmienić kierunek jazdy jest się obowiązanym także do zachowania szczególnej ostrożność, bowiem zrezygnował z wykonania tego manewru (art. 22.1 ustawy j.w.) ustępując pierwszeństwa jadącemu niebieskim śladem na wprost prawym pasem ruchu zgodnie ze wskazaniem strzałki P-8e na wlocie na rondo. Poruszający się lewym pasem ruchu wg pomarańczowego śladu, nie może zmienić kierunku jazdy w prawo, zatem pozwolenie na to jadącemu tym samym torem jazdy pojazdowi wjeżdżającemu lewym pasem ruchu na rondo innym wlotem jest karygodne i niedopuszczalne. 

Urzędnicy organu zarządzającego ruchem drogowym oraz funkcjonariusze tarnowskiej Policji pozbawieni są także wyobraźni. Przy takim oznakowaniu poziomym każdy pojazd po wjechaniu innym wlotem niż pokazanym na rysunku 6 z drogi DK73 (pomarańczowy ślad) może pojechać niby na wprost do wylotu będąc przy tym przekonanym, że jadący prawym pasem musi skręcić, tak jak na pozostałych wylotach, w prawo. Nie wie, że dzięki linii przerywanej i strzałce kierunkowej na wlocie może pojechać na wprost nadjeżdżając z ich prawej strony. 

Za wszystkie kolizje i wypadki w tym miejscu odpowiedzialność ponosi organ zatwierdzający projekt tej wadliwej organizacji ruchu oraz pozytywnie opiniująca go Policja, bowiem jest to przestępstwem drogowym. 

Jadący wg niebieskiego śladu na wprost, zgodnie ze wskazaniem strzałki kierunkowej na wlocie, wie, że obok niego po lewej stronie jadący wg strzałki na jego pasie ruchu nie ma prawa na najbliższym wylocie zmienić kierunku jazdy w prawo. Sam jadąc na wprost nie opuszcza prawego pasa ruchu i nie zmienia kierunku jazdy w lewo zatem nie popełnia żadnego wykroczenia. Linia warunkowego zatrzymania na jego pasie ruchu nie ma żadnego znaczenia bowiem wjazd prawym pasem ruchu jest bezkolizyjny, tak jak wjazd na autostradę. Miejsce kolizyjne dla prawego pasa ruchu znajduje się na wylocie z ronda, a nie na jego wlocie, tak jak dla pasa lewego. 

    Skoro taka organizacja ruchu jest wadliwa, bowiem wszyscy wjeżdżający innym wlotem niż pokazany na rysunku 6, by pojechać w kierunku ulicy Wilczej, musza zmienić kierunek jazdy w prawo wprost z lewego pasa ruchu przecinając prawy pas ruchu przeznaczony do jazdy na wprost,  to jak powinno właściwe i bezpieczne wyglądać poziome oznakowanie w tym kolizyjnym miejscu? Oznakowanie powinno być zmienione na takie jakie jest na pozostałych trzech wlotach lub np. takie jak to pokazano na rys. 8.

Rys. 8

Właściwe oznakowanie poziome wlotu i wylotu  zapewniające pełne bezpieczeństwo kierującym

 

Poniżej pokazano to miejsce z poprawnym oznakowaniem z poziomu kierującego jadącego w kierunku ul. Wilczej (rys. 9).

Rys. 9

Tak powinno wyglądać oznakowanie poziome  omawianego wlotu i wlotu  przy istniejącej kierunkowej organizacji ruchu

Niestety dla tarnowskich policjantów wadliwość oznakowania, łatwego do zmiany na właściwe i bezpieczne, oraz przepis art. 25 ustawy PRD, nie mają żadnego znaczenia. Za winnych kolizji i wypadków na wylocie w kierunku ul. Wilczej uznają, bez jakiejkolwiek podstawy prawnej, jadących na wprost, zgodnie ze wskazaniem strzałki kierunkowej na wlocie, prawym pasem ruchu,  bez zmiany tego pasa ruchu i kierunku jazdy, a za niewinnych tych, którzy skręcając w prawo wprost z lewego pasa ruchu, niestety za sprawą wadliwego oznakowania także z winy Policji, zajeżdżają im drogę. 

Nie rozumiejąc istoty znaku P-13 i bezkolizyjnego połączenia jezdni i jej pasów ruchu na wlocie ronda uznają, bez jakiejkolwiek podstawy prawnej, że linia warunkowego zatrzymania nie jest przypisana do miejsca w którym ją umieszczono i dotyczy wylotu z ronda a nie jego wlotu gdzie ją umieszczono. Lekceważą to, że kierujący jadąc prawym pasem ruchu pokonał połowę drogi jadąc do przeciwległego wylotu na wprost, zgodnie ze wskazaniem strzałki kierunkowej na wlocie, bez jego opuszczania. Wymagane przez Policję powstrzymanie się od ruchu czyli ustąpienie pierwszeństwa pojazdowi na bezkolizyjnym wlocie z prawego pasa ruchu na którym tory jazdy pojazdów się nie przecinają, co ma  miejsce przy wjeździe lewym pasem ruchu, to samowola, bezprawie i nadużycie uprawnień.  

Będący na tym rondzie Marek Dworak w odc. 866 Jedź bezpiecznie wskazał na potrzebę natychmiastowej zmiany wadliwego oznakowania.

SUPLEMENT

Miesiąc temu zmieniono oznakowanie poziome ronda na turbinowe w odmianie EGG. Rondo nadal ma kierunkową organizacje ruchu i podporządkowane wszystkie wloty.

Ideą "ruchu okrężnego" jest całkowite wyeliminowanie lewoskrętów, natomiast ideą organizacji ruchu wymyślonych w Holandii rond turbinowych, jest poza wyeliminowaniem zmiany kierunku jazdy w lewo także brak możliwości zmiany pasa ruchu, co na rondzie w Tarnowie nie pozwala obecnie na objechanie wyspy środkowej z jednopasowych wlotów.

Na pochwałę zasługuje zastosowanie w oznakowaniu klasycznych strzałek kierunkowych i zgodny z ich wskazaniem przebieg pasów ruchu, bowiem holenderskie kołowe strzałki kierunkowe nie są dopuszczone do stosowania w Europie i nie są zgodne z polskim prawem, o czym zapominają polscy eksperci i inżynierowie ruchu, także ci z Krakowa (rys. 10).  

Rys. 10

Tak jest obecnie oznakowane poziomo tarnowskie malowane rondo turbinowe na drodze DK73

Ruch w ciągu drogi DK73 odbywa się  tak jak poprzednio dwoma pasami ruchu, tym razem w bu kierunkach, natomiast w kierunku ulicy Wilczej nie można już skręcić w prawo z lewego pasa ruchu.

Rondo turbinowe jako zorganizowane kierunkowo, nie ma prawa być na wlotach oznaczone znakami C-12 "ruch okrężny", które kolejny raz tam pozostawiono. Kierujący powiadamiany jest na wlotach o dwóch sprzecznych ze sobą organizacjach ruchu, co jest niedopuszczalnym naruszeniem prawa. Jedna organizacja ruchu to neutralna kierunkowo okrężna, zgodna ze wskazaniem strzałek na znaku C-12, a druga kierunkowa, zgodna ze wskazaniem strzałek kierunkowych na wlotach ronda.

Niestety zarządzający ruchem i tarnowska Policja, odpowiedzialne za bezpieczeństwo na małopolskich drogach, nadal bezprawnie traktują znak C-12 jedynie jako symbol ronda i odpowiednik znaku C-9.  Przepis § 36.2 rozporządzenia w sprawie znaków i sygnałów  drogowych pozwala na dodanie znaku A-7 do znaku C-12 w celu odwrócenia na wlotach okrężnie zorganizowanych budowli drogowych pierwszeństwa z prawej na pierwszeństwo z lewej. Nie ma natomiast żadnego przepisu, który pozwala na dodanie znaku C-12 do znaku A-7 na wlotach kierunkowo zorganizowanych budowli drogowych skanalizowanych wyspą środkową lub centralnym placem i podporządkowanymi wszystkimi wlotami, co jest możliwe, bowiem centralnie skanalizowana budowla drogowa nie jest w całości jednym skrzyżowaniem w rozumieniu zasad ruchu.  

Niestety przy obecnym oznakowaniu poziomym brakuje na obwiedni ronda oznakowania kierunkowego przed wylotami z ronda. Ponadto wyloty z prawego pasa ruchu na dowolny pas ruchu jezdni drogi wylotowej oznakowano niewłaściwie, bowiem to oznakowanie utrudnia skręt w prawo na lewy pas ruchu jedni drogi wylotowej w przypadku gdyby prawy pas ruchu był zajęty. 

By nie prowokować będących już na rondzie  do zmiany pasa ruchu na wlocie za ostrogą na przerywanej linii prowadzącej, przerywanej jedynie dla ruchu porzecznego, nie maluje się przed ostrogą strzałki do skręcania w lewo, a jedynie na wprost, malując właściwą strzałkę już za wlotem. 

Poprawione oznakowanie poziome tarnowskiego malowanego ronda turbinowego pokazano  na rysunku poniżej (rys. 11). 

Rys. 11

Tarnowskie malowane rondo turbinowe z poprawionym oznakowaniem poziomym i klasycznymi strzałkami kierunkowymi na wlotach i obwiedni

Ponieważ ideą ronda turbinowego jest brak możliwości zmiany pasa ruchu, czego nie gwarantują malowane linie ciągłe zastępujące w oryginale wystające ponad jezdnię prefabrykowane separatory pasów ruchu, lepszym i równie bezpiecznym rozwiązaniem, jest malowane kierunkowo zorganizowane rondo spiralne, na którym można bezpiecznie zmienić pas ruchu z prawego na lewy i tym samym bez problemu i łamania prawa objeżdżać wyspę środkową, zmieniając na nim kierunek jazdy w lewo (rys. 12). 

Rys. 12

Tarnowskie dwupasowe kierunkowo zorganizowane rondo, oznakowane pionowo i poziomo jako spiralne, o podporządkowanych wszystkich wlotach

Bardzo łatwo można zmienić oznakowanie poziome z turbinowego na spiralne, a jeszcze łatwiej usunąć z wlotów znaki C-12, kończąc  w Tarnowie z narodzoną w Krakowie w 2005 roku na rondzie Kocmyrzowskim wszechobecną patologią bezprawnego dodawania do znaków A-7 "ustąp pierwszeństwa" znaków C-12 "(obwiązujący) ruch okrężny".

Powyższy przykład pokazuje, że bez potrzeby zmiany obowiązującego prawa i nakładów finansowych, wykazując się jedynie odrobiną dobrej woli, zrozumienia i odwagi, można właściwie i jednoznacznie oznakować budowle typu rondo i tym samym, bez szumnych deklaracji i zapewnień, rzeczywiście zadbać o poprawę bezpieczeństwa na polskich drogach. 

 

Opracował wraz z rysunkami i projektami organizacji ruchu*. 

 Ryszard R. Dobrowolski

*) Jako podkład wykorzystano mapy Google