375. Pierwszeństwo pieszego wg prawnika M. Małeckiego (nieuprawnione tendencje)

375. Pierwszeństwo pieszego wg karnisty Mikołaja Małeckiego

(nieuprawnione tendencje)

 

Jeden z moich anonimowych czytelników, na pewno nie fan tego bloga, zwrócił mi uwagę na zupełnie odmienne zdanie w sprawie pierwszeństwa pieszego wchodzącego na przejście dla pieszych, od tego które prezentuję na blogu. Powołał się na wypowiedź Mikołaja Małeckiego prowadzącego blog Dogmaty Karnisty, doktora habilitowanego nauk prawnych, adiunkta w Katedrze Prawa Karnego Uniwersytetu Jagiellońskiego i zarazem prezesa Krakowskiego Instytutu Prawa Karnego. 

Zapoznałem się z tym artykułem, bowiem mało jest prawników odważnie podejmujących się fachowej oceny obowiązującego prawa o ruchu drogowym, które tym razem, wbrew intencjom ministerialnych urzędników i składanym deklaracjom przez przedstawicieli rządu, w interesującej nas części, na szczęście ni jak się ma do tych intencji i zapowiedzi.

Niestety Pan Mikołaj Małecki postanowił wmówić czytelnikom, że to co uchwalił Sejm RP jest zgodne z intencjami rządu. Stwierdził, że dokładna analiza wprowadzonych przepisów w ramach nowelizacji ustawy Prawo o ruchu drogowym polepsza sytuację pieszego na drodze. Otóż nie. Dyscyplinuje pieszych dla poprawy ich bezpieczeństwa na drodze publicznej, a dokładnie, na jej jezdni, co nie jest tym samym. 

Prawo o ruchu drogowym w zakresie zasad ruchu drogowego przeznaczone jest w pierwszym rzędzie dla milionów użytkowników dróg. Z tego powodu musi być proste w zapisie oraz elementarne i uniwersalne w stosowaniu, bowiem przeznaczone jest dla zwykłych obywateli w różnym wieku i o różnym wykształceniu. I co do zasady, gdyby nie sprzecza z nim szeroko rozumiana edukacja komunikacyjna i praktyka w zakresie egzaminowania kandydatów na kierowców, takim jest.  To prawo musi być jasne i nieskomplikowane, bo nie można było nim bezkarnie, świadomie lub nie, manipulować.

Nie ma w nim miejsca na nieuprawnione wymysły i interpretacje obarczone wiarą w nieomylność autorytetów rodem z poprzedniej epoki i obowiązywania Kodeksu drogowego z czasów stanu wojennego.

Na szczęście wykładnia doktrynalna, zwana także naukową, nie ma bezpośredniego znaczenia dla zwykłego śmiertelnika, ale może być bardzo niebezpieczna w momencie zmiany przepisów. Dzieje się tak gdy usiłuje tylnymi drzwiami, dla źle rozumianego dobra społeczeństwa, wprowadzić w doktrynie to, czego nie udało się przeforsować podczas uchwalania prawa.

Taka praktyka prezentowana przez dziennikarzy, osoby publiczne, w tym publicznie przez prawników i osoby odpowiedzialne za bezpieczeństwo w ruchu drogowym, jest niedopuszczalna, pomimo że z formalnego punktu widzenia to jedynie niewiążąca nikogo nieformalna wypowiedź, punkt widzenia, sposób podejścia do tematu,

Cytowałem poprzednio wypowiedź prof. dr hab. Marcina Matczaka, wykładowcy Uniwersytetu Warszawskiego, który stwierdził, że kierujący pojazdem dla swojego bezpieczeństwa prawnego powinien założyć, że "wchodzenie" zaczyna się w momencie zbliżenia się pieszego do granicy przejścia, nawet jeśli jeszcze jej nie przekracza. 

Zatem prawo mówi jednoznacznie o przekraczaniu granicy między jezdnią i chodnikiem lub poboczem, ale oskarżyciel publiczny może uznać wbrew temu prawu, że wchodzenie zaczyna się w oddaleniu od tej granicy i przejścia, a to jak daleko od niego, to kolejne możliwości nieuprawnionych manipulacji.

Okazuje się, że także w Krakowie, gdzie narodziła się, dziś obejmująca już całą Polskę, patologia bezprawnego dodawania znaku C-12 "ruch okrężny" do znaku A-7 "ustąp pierwszeństwa" na kierunkowo zorganizowanych budowlach drogowych typu rondo o podporządkowanych wszystkich wlotach, także mamy prawników, którzy tego nie raczą zauważyć, i bez żenady tworzą nowe pozaustawowe prawo dotyczące pierwszeństwa pieszych zbliżających się do przejścia, niczym pojazd do skrzyżowania.

Wadliwe rozumienie troski o bezpieczeństwo pieszego powoduje, że odpowiedzialność pieszego za lekceważące podejście do życia,  usiłuje się przenieść bezprawnie na kierujących. 

Odnośnie wchodzących na przejście dla pieszych, z punktu widzenia kierowcy, nic się nie zmieniło, poza tym, że naprawiono to co kiedyś zepsuto. A tak przy okazji. Ciekawe kiedy za sprawą prawników zostanie naprawiony bubel mówiący o tworzeniu korytarza ratunkowego, jak nigdzie na świecie, przez zbliżenie się do krawędzi pasa ruchu?

Nowelą przeniesiono przepis o wchodzącym na przejście z rozporządzenia w sprawie znaków i sygnałów drogowych do ustawy Prawo o ruchu drogowym, pozwalając przy tym motorniczym na to czego doświadczają maszyniści prowadzący lokomotywy. 

Nowela dyscyplinuje pieszych, by uświadomić im, że przejście dla pieszych to nie chodnik, co wmawiano pieszym od czasów PRL. Piesi muszą być wreszcie świadomi tego, że przejście dla pieszych to jezdnia drogi przeznaczona dla ruchu pojazdów. 

Wchodzenie na jezdnię, tak jak wjazd na chodnik, to rzeczywiście proces. To przekraczanie granicy między jezdnią a chodnikiem wymagające podjęcia decyzji, analizy bezpieczeństwa i należytej uwagi oraz niezbędnej rozwagi. 

Pojazd na chodniku oraz w strefie zamieszkania nie ma pierwszeństwa przed pieszym, ale pieszy będąc już na przejściu lub na nie wchodząc, bez wymuszenia pierwszeństwa, to pierwszeństwo nabywa. 

Nie jest prawdą, że wchodzący na przejście, a tym bardziej będący jeszcze na chodniku, ma bezwzględne pierwszeństwo przed pojazdami. To taka sama bzdura jak to, że przejście to przedłużenie chodnika, a przejazd dla rowerzystów to droga rowerowa.   Pieszy ma zachować szczególną ostrożność, skupić uwagę na jezdni i nie wchodzić pod nadjeżdżający, także z dozwoloną prędkością, pojazd. 

Nie jest też prawdą, że kierujący ma obowiązek zwolnić, a nawet się zatrzymać, przed przejściem na którym nie ma pieszych i żaden pieszy na nie wchodzi. Wbrew temu co pisze na blogu dr Matczak, kierujący nie ma  także obowiązku, a nawet prawa, widząc przed przejściem grupę pieszych, zatrzymać przed przejściem swój pojazd. 

Może zwolnić i gdy piesi będą bezpiecznie wchodzić na przejście, wtedy dopiero ewentualnie, bezpiecznie dla innych kierujących i pieszych, zatrzymać pojazd, co będzie wynikało z warunków ruchu, a nie wymysłów o ograniczonym zaufaniu. Nagłe zatrzymanie pojazdu przed przejściem bez prawnego powodu powoduje wyprzedzanie oraz najechania z tyłu, co wprost zagraża bezpieczeństwu pieszych.  

Wmawianie pieszemu, że wchodząc na przejście ma pierwszeństwo przed pojazdami, to zmuszenie kierującego do nagłego hamowania lub zmiany toru jazdy, co jest wymuszeniem pierwszeństwa przez pieszego. 

Jestem za tym, by w strefach ograniczonej prędkości obowiązywał przepis w którym będzie zapisane, że zbliżający się do przejścia pieszy, z wyraźnym zamiarem wejścia na nie, miał możliwość bezpiecznego na nie wejścia. Jak na razie takiego przepisu nie ma, a na drogach o wyższych prędkościach i wielu pasach ruchu mam nadzieję, że nigdy nie będzie. Tam przejścia dla pieszych, jeżeli muszą być, powinny być  kierowane.

Ryszard R. Dobrowolski - 06.07.2021

Rzecznik MI potwierdził, że wchodzący to przekraczający granicę chodnika i jezdni, a nie zbliżający się do przejścia. 

https://youtu.be/YXSorcgPdcI