środa, 9 czerwca 2021

372. Kierunkowskazy i jadący z przeciwnego kierunku przy "pierwszeństwie łamanym"

372. Kierunkowskazy i jadący z przeciwnego kierunku,
 na skrzyżowaniu na którym droga z pierwszeństwem zmienia swój kierunek
Rys. 1
Znak D-1 z tabliczką T-6a
wskazującą rzeczywisty przebieg drogi z pierwszeństwem
(zdjęcie nawiązuje do ogłupiającej kierujących  informacji ze strony Info-Car https://info-car.pl/new/aktualnosci/1618)

Od wielu lat, w różny sposób, staram się zwrócić uwagę na sprzeczność między obowiązującym od dwóch dekad w Polsce i Polskę prawem o ruchu drogowym, a praktyką w szkoleniu i egzaminowaniu kandydatów na kierowców, w edukacji inżynierów ruchu oraz w szkoleniu policjantów

Niestety błędne przekonanie, że ich wszystkich  przygotowano do zawodu zgodnie z obowiązującymi od dwóch dekad prawem o ruchu drogowym, zarówno co do jego litery jak i ducha, powoduje, że mijają kolejne lata, i poza lametami na temat złego stanu BRD w Polsce oraz lekceważenia prawa przez uczestników ruchu drogowego,  nic się nie zmienia. 

Karkołomne próby godzenia ze sobą sprzeczności, z powodu braku właściwej wiedzy tłumaczone kłamliwie wadliwością prawa, prowadzą niestety do samowoli interpretacyjnej i bezkarności osób odpowiedzialnych za właściwą edukację komunikacyjną polskiego społeczeństwa, prewencję oraz utrzymanie dróg. 

Zacznijmy od tematu właściwego używania kierunkowskazów na skrzyżowaniach, także tych na których droga z pierwszeństwem  zmienia swój kierunek (rys. 1). 

Niby wszystko jest jasne, a wciąż jedni kierowcy jadąc drogą z pierwszeństwem nie włączają przed takim skrzyżowaniem kierunkowskazów, a inni, jadąc dokładnie tak samo, włączają. Ci pierwsi, gdy droga z pierwszeństwem zmienia swój kierunek w prawo, jadąc prosto na jezdnię drogi podporządkowanej, włączają lewy kierunkowskaz, a ci drudzy, niezależnie czy jezdnia drogi z pierwszeństwem biegnie w lewo lub w prawo, kierunkowskazów nie włączają. 

W efekcie, kierunkowskazy, które zgodnie z wymaganiami art. 22.5 ustawy prawo o ruchu drogowym mają powiadomić innych uczestników ruchu drogowego o zamiarach kierującego, nie spełniają swojej  roli. Należy pamiętać, że włączenie kierunkowskazów, wtedy gdy nie jest to wymagane, jest takim samym wykroczeniem, jak ich nie włączenie, wtedy gdy jest to wymagane, bowiem w obu przypadkach tak samo wprowadza się innych w błąd. 

Na pytanie, które zachowanie jest zgodne z obowiązującym prawem, a które z tym prawem sprzeczne, każdy zna odpowiedź, ale będą one różne, a przecież prawo o ruchu drogowym jest jedno. Ktoś, przekonany o swojej właściwej wiedzy jest niewątpliwie w błędzie. 

Trudno na blogu popularyzującym obowiązujące od dwóch dekad zasady ruchu, gdzie koncentruję się na  pochlebstwach lecz, w trosce o poprawę bezpieczeństwa w ruchu drogowym, na wytykaniu błędów w szkoleniu i egzaminowaniu, które zaprzeczają temu prawu, zadowolić wszystkich.  

Szczególnie trudno przekonać do prawdy tych, którzy z góry zakładają,  że nie mam racji, wiedzy i kompetencji,  bowiem jedynymi "ekspertami" są obecni i byli egzaminatorzy MORD, WORD i PORD, a cała reszta to jedynie ciemna masa, by nie użyć bardziej dosadnych określeń, z taką łatwością używanych na forach internetowych, nie tylko przez etatowych hejterów dbających o partykularne interesy wpływowych "ekspertów". 

Niestety portale motoryzacyjne zatrudniają entuzjastów motoryzacji, bez właściwej wiedzy merytorycznej z zakresu prawa o ruchu drogowym, którzy uważają, że kurs na uprawnienia do prowadzenia pojazdów mechanicznych czyniony zgodnie z wymaganiami prawa korporacyjnego WORD, w wielu ważnych dla BRD sprawach sprzecznego z prawem ustawowym i międzynarodowymi umowami, upoważnia ich do tego, by z pełną odpowiedzialnością, także za życie i zdrowie użytkowników dróg publicznych, mieli prawo tłumaczyć innym obowiązujące zasady ruchu. Podstawowy błąd to, tak jak na stronie www.info-car.pl, mylenie kierunku jazdy z kierunkiem ruchu pojazdu.
 
Zacznijmy od pytania. W jakim celu, organizator ruchu znakami drogowymi zmienia przebieg drogi z pierwszeństwem na skrzyżowaniu w rozumieniu zasad ruchu (art. 2.10 ustawy prd), by nie biegła ona klasycznie prosto, lecz by zmieniała swój kierunek w lewo lub w prawo.

Wzorując się na drogach, które w naturalny sposób tak właśnie biegną, świadomie zmienia się ich przebieg po to, by pojazdy poruszające się głównym ciągiem komunikacyjnym, a także pojazdy komunikacji miejskiej, nie musiały na skrzyżowaniu opuszczać jezdni drogi po której się poruszają, ze wszystkimi tego konsekwencjami. Dzięki temu drogą z pierwszeństwem nie zmieniają kierunku jazdy, a jedynie kierunek ruchu, nie skręcając na jezdnię drogi poprzecznej nie  muszą ustępować pierwszeństwa pojazdom nadjeżdżającym, wg poprzedniego układu jezdni dróg, z przeciwnego kierunku,  pieszym przechodzącym przez jezdnie drogi poprzecznej oraz zbliżającym się do niej rowerzystom, gdyż nie jest  ona już drogą poprzeczną.

Innymi słowy czyni się to po to, by kierujący jechał dokładnie tak jak gdyby ta droga nie zmieniała na skrzyżowaniu swojego kierunku, albo tak samo jak to jest na łukach drogi poza skrzyżowaniami. Otóż jadąc zgodnie z przebiegiem jezdni drogi kierujący, by jej nie opuścić, musi jedynie zmienić kierunek ruchu swojego pojazdu.  

Dzięki temu rozwiązaniu (organizacji ruchu) kierujący jadąc drogą z pierwszeństwem  przed skrzyżowaniem nie musi zmieniać pasa ruchu, gdyż co do zasady powinien nadal poruszać się możliwie blisko prawej krawędzi jezdni (art. 16.4 ustawy prd), a jeżeli ten pas jest np.  zajęty, może jechać innym pasem ruchu jezdni drogi z pierwszeństwem, pamiętając jedynie o zakazie wyprzedzania. Co oczywiste, jadąc po łuku drogi z pierwszeństwem niczego nie sygnalizuje. Jeżeli zechce jezdnię drogi z pierwszeństwem opuścić lub na niej zawrócić, musi zająć właściwy pas ruchu przed wjazdem na skrzyżowanie i włączyć właściwy co do zamiaru kierunkowskaz.  

Dla sygnalizowania zamiaru zmiany kierunku jazdy nie ma znaczenia kąt lub promień załamania drogi z pierwszeństwem, zarówno na  jak i poza skrzyżowaniem, bowiem zmiana kierunku jazdy, to zawracanie lub opuszczenie jezdni drogi z jej lewej lub prawej strony, bez związku z koniecznością kręcenia kierownicą czyli zmianą kierunku ruchu pojazdu. 

Oczywiście tym co napisałem narażam się 25-tysięcznej armii instruktorów i wykładowców ośrodków szkolenia kierowców, egzaminatorom ośrodków ruchu drogowego, armii wpływowych ekspertów oraz milionom wadliwie wyszkolonych kierowców.  


Trudno na blogu popularyzującym obowiązujące od dwóch dekad zasady ruchu zadowolić wszystkich, a szczególnie tych, którzy z góry zakładają,  że nie mam racji, wiedzy i kompetencji,  bowiem jedynymi "ekspertami" są obecni i byli egzaminatorzy MORD, WORD i PORD, a cała reszta to jedynie ciemna masa, by nie użyć bardziej dosadnych określeń, z taką łatwością używanych na forach internetowych.

Goszcząc, dzięki moderatorom, na branżowym forum "Instruktorzy Nauki Jazdy - dyskusje, porady, szkolenia, pomoc" przekonałem się, podobnie jak to było na forum internetowym L-instruktor, założonym przez Grupę IMAGE, że kadra instruktorska nie ma świadomości tego, że błędy szkolących ich "ekspertów" uznała bezkrytycznie za obowiązujące zasady ruchu, a powtarzane i powielane od lat na kursach i w książkach wymysły i kłamstwa uznała za prawdę. 

Oto przykład.

Dziennikarz-redaktor, lektor filmowy z branży BRD, instruktor i wykładowca nauki jazdy, jak sam siebie określa,  Ten nauczyciel zasad ruchu drogowego, wspierany nawet przez byłego egzaminatora ze szczecińskiego ośrodka ruchu drogowego, tak opisuje zasady sygnalizowania zamiarów kierującego jadącego drogą z pierwszeństwem, która na skrzyżowaniu zmienia swój kierunek:

W tej sytuacji
nie ma znaczenia przebieg drogi z pierwszeństwem. Jedziesz prosto to bez kierunkowskazów, bo niby jaki włączysz jadąc prosto? Zamierzasz skręcić w lewo, włączasz lewy kierunkowskaz, a gdy w prawo, prawy. 

Oczywiście taki sposób rozumienia obowiązującego prawa jest przekazywany kandydatom na kierowców. Z powyższego wynika, że nauczyciele zasad ruchu drogowego, by sprostać wymaganiom egzaminatorów z regionalnych ośrodków ruchu drogowego, nie uświadamiają sobie nawet tego, że mijają się z prawdą i zamiast uczyć ogłupiają.  

Droga na skrzyżowaniu noże biec dowolnie, a  tabliczek T-6 używa się tylko wtedy, gdy zmiana przebiegu drogi lub układ dróg podporządkowanych na skrzyżowaniu może zaskoczyć kierującego. 

A co ma zrobić wadliwie wyedukowany kierowca widząc przed sobą takie tabliczki T-6a, 
które wskazują rzeczywisty przebieg drogi z pierwszeństwem oraz układ dróg podporządkowanych?

Ma zachować się tak, jak na każdym innym skrzyżowaniu, bowiem przebieg drogi z pierwszeństwem oraz układ i ilość dróg podporządkowanych na skrzyżowaniu nie ma żadnego znaczenia dla obowiązku sygnalizowania, zgodnie z wymaganiami art. 22 ustawy Prawo o ruchu drogowym, zamiaru zmiany kierunku jazdy.

Przepisy są jednoznaczne, proste i uniwersalne, bowiem służą ludziom w różnym wieku i różnym wykształceniu, co nie zwalnia nikogo z ich właściwego rozumienia. 

Okazuje się, że nawet proste i oczywiste  może być opacznie rozumiane, jak to, że na każdym skrzyżowaniu, co ważne, w rozumieniu zasad ruchu drogowego, a nie budowli o takiej samej nazwie, często złożonej z wielu zwykłych skrzyżowań, zachowujemy się jednakowo, zawsze zgodnie z obowiązującymi zasadami ruchu oraz zastosowanym oznakowaniem, co ważne, mając świadomość tego czym jest "kierunek jazdy" w rozumieniu art. 22 ustawy prd.


Dla sygnalizowania zamiaru zmiany kierunku jazdy nie ma znaczenia przebieg jezdni drogi z pierwszeństwem, zarówno na skrzyżowaniu jak i w każdym innym miejscu drogi.  Jadąc zgodnie z jej przebiegiem, niezależnie od jej krętości i miejsca, jedzie się bez włączania kierunkowskazów, skoro jadący nie ma zamiaru zmiany pasa ruchu, zawrócenia lub opuszczenia jej jezdni? Zamierzając opuścić jezdnię drogi z jej lewej strony lub na niej zawrócić (skręcić na lub z jezdni w lewo), należy włączyć lewy kierunkowskaz, a gdy zamierza opuścić ją z jej prawej strony (skręcić z jezdni w prawo), prawy. Kierunkowskazami nie wskazuje się ani strony skrzyżowania, ani drogi na którą zamierza się wjechać, co nawet na zwykłym skrzyżowaniu typu K byłoby niemożliwe do zrealizowania.

Kiedy tłumaczyłem, by łatwiej było to zrozumieć, że kierunek ruchu pojazdu wyznacza wektor jego prędkości lub jak kto woli podłużna oś pojazdu, natomiast kierunek jazdy jest zgodny przebiegiem jezdni drogi po której porusza się kierujący, czyli zgodny z jej podłużną osią, bez związku z jej krętością, to zarzucono mi, że to jedynie mój wymysł, gdyż w ustawie nie ma takiego zapisu. 

Są i tacy, którzy mówiąc o wektorze prędkości na łuku  drogi twierdzą, że kierunek ruchu wyznacza tor ruchu, czyli - krzywa, po której odbywa się ruch ciała. Otóż nie. Kierunek ruchu jadącego pojazdu na łuku drogi wyznacza wektor jego prędkości chwilowej, który na łuku drogi jest styczny do toru ruchu pojazdu i ulega permanentnej zmianie. Tor ruchu to nie kierunek ruchu lecz ślad przemieszczającego się pojazdu. Jeżeli ten ślad pokrywa się z przebiegiem jezdni drogi, to kierujący pojazdem, zmieniając na łukach kierunek ruchu pojazdu tak, by utrzymać się na jezdni, nie zmienia kierunku jazdy, wciąż poruszając się po jezdni tej samej drogi od punktu A do punktu B. Przecież na łukach drogi kierujący ma obowiązek jazdy możliwie blisko prawej krawędzi jezdni drogi (art. 16.4 ustawy Prawo o ruchu drogowym), tak samo jak na prostej, bez włączania kierunkowskazów. Dlaczego na skrzyżowaniu, skoro nie zamierza opuścić jezdni drogi po której się porusza, miałby zachować się inaczej? 

Kierunek ruchu pojazdu to fizyka. Wektor prędkości opisany jest czterema parametrami, wartością prędkości, kierunkiem ruchu i jego zwrotem oraz punktem zaczepienia związanym z poruszającym się obiektem. Oczywistym jest, że na łuku drogi kierunek ruchu ulega permanentnej zamianie, czego się nie sygnalizuje,  ale ponieważ jadący jedzie zgodnie z przebiegiem jezdni drogi, to nie zmienia kierunku jazdy i dlatego nie ma podstaw do włączania kierunkowskazów, zarówno przed, na,  jak i poza skrzyżowaniem.  

Muszę rozczarować także tych, którzy twierdzą, że w ustawie nie ma zapisu mówiącego o  tym, że kierunek jazdy i kierunek ruchu to dwa różne określenia. Dla nich kierunek ruchu jest pojęciem dotyczącym ogółu uczestników ruchu drogowego lub infrastruktury, a kierunek jazdy to po prostu kierunek ruchu jadącego, co tylko z pozoru jest tym samym. To tak jak węgiel kamienny nie jest kamieniem węgielnym, a kierunek ruchu okrężnego nie jest okrężnym kierunkiem ruchu.

Nie wszystko w prawie ma swoje definicje legalne, czyli takie wprost. Poza tym w jednym akcie normatywnym nie może to samo mieć różnych określeń, tak jak to samo określenie nie może mieć różnych znaczeń.

I tak przy okazji. To samo określenie może być różnie definiowane na potrzeby rożnych aktów prawnych, jak np. droga i skrzyżowanie. Droga i skrzyżowanie w rozumieniu zasad ruchu, czyli ustawy Prawo o ruchu drogowym, nie jest drogą i skrzyżowaniem w rozumieniu ustawy Prawo budowlane, o czym dyskutując o zasadach ruchu na złożonych budowlach drogowych warto pamiętać.  

A teraz kierunek jazdy. Skoro przed skręceniem kierujący ma obowiązek zbliżenia się do krawędzi jezdni, lub jej osi, to nie ulega wątpliwości, że czyni to w celu zawrócenia lub opuszczenia jezdni drogi po której się porusza, by  wjechać  na jezdnię innej drogi, publicznej na skrzyżowaniu lub wewnętrznej, gruntowej, dojazdowej poza nim. Może też poza skrzyżowaniem wjechać na pobocze lub przydrożną nieruchomość gruntową w postaci placu, parkingu, posesji lub np. pola. 

Kierunkowskazy, wbrew swej nazwie, nie służą ani do wskazywania kierunku w jakim zamierza się udać kierujący, w tym strony skrzyżowania,  ani do sygnalizowania zamiaru zmiany kierunku ruchu pojazdu. 

Kierunkowskazy, najprościej to ujmując, służą do sygnalizowania przez kierującego zamiaru opuszczenia pasa ruchu jezdni drogi po której się on porusza, w celu:
-  jego zmiany na sąsiedni tej samej jezdni (zmiana pasa ruchu),
- zawrócenia (zmiany kierunku jazdy na przeciwny), lub 
- OPUSZCZENIA JEZDNI DROGI po której się on porusza, z jej lewej lub prawej strony, w dowolnym jej miejscu i bez względu na jej krętość (zmiana kierunku). 

Nawet takie, łatwe do zapamiętania uproszczenie, spotyka się z krytyką. Krytykujący twierdzą, że np. wyprzedzając rowerzystę koniecznym jest użycie kierunkowskazu bez związku ze zmianą pasa ruchu. Otóż nie. Gdy kierujący nie opuszcza przy tym oznaczonego znakami pasa ruchu, nie ma obowiązku włączania kierunkowskazów, a gdy musi przy tym wjechać na sąsiedni oznaczony znakami pas ruchu, a zwykle musi, by zachować bezpieczny odstęp od rowerzysty,  musi to zrobić zgodnie z wymaganiami art. 22 ustawy Prawo o ruchu drogowym, czyli nie może jechać okrakiem na dwóch pasach.  Jeżeli pasów ruchu nie oznaczono znakami drogowymi,  może zmienić pas ruchu, który wyznacza szerokością jego pojazdu, zachowując jedynie wymagany prawem odstęp od wyprzedzanego rowerzysty. 

Jeszcze słowo na temat kolejnej nieuprawnionej niczym tezy, wg której na każdym skrzyżowaniu drogi jedynie do niego dochodzą bardziej lub mniej prosto i na nim się kończą, a następnie za nim zaczynają ponownie swój bieg. Środek to powierzchnia skrzyżowania, która nie jest ani drogą, ani jezdnią, lecz skrzyżowaniem. 

Wyznawcy tej fałszywej tezy, sporządzonej na potrzeby udowodnienia, że rondo, które jest budowlą złożoną, jest w całości jednym skrzyżowaniem z punktu widzenia zasad ruchu, głoszą, zaprzeczając nie tylko obowiązującemu prawu, ale wprost treści i znaczeniu tabliczki T-6d, że to nie droga z pierwszeństwem zmienia na skrzyżowaniu swój kierunek, a jedynie pierwszeństwo, ponieważ są tam cztery osobne drogi. 

Pytając o zasady sygnalizowania zamiaru zmiany kierunku jazdy na tak oznakowanym skrzyżowaniu trzech dróg, 
  

na którym droga z pierwszeństwem zmienia swój kierunek, mówią o skrzyżowaniu czterech dróg, i pytają mnie, czy jadąc "prosto", czyli bez zmiany kierunku ruchu pojazdu, na tak oznakowanym skrzyżowaniu włączam "prostowskaz"?

Narażając się na hejt i negatywne oceny stanu mojego umysłu, uparcie odpowiadam takim "ekspertom", że godnie z wymaganiami art. 22 ustawy Prawo o ruchu drogowym, jadąc możliwie blisko prawej krawędzi jezdni zawczasu i wyraźnie sygnalizuję zamiar opuszczenia jezdni drogi z pierwszeństwem z jej prawej strony. Dzięki temu jadący drogami podporządkowanymi wiedzą o moim zamiarze. Kierujący na pierwszej z tych dróg musi obserwować, gdzie pojadę, a będący na drugiej z nich wie jednoznacznie, że nie będzie musiał ustępować mi pierwszeństwa i pojedzie jako pierwszy, bowiem ma pierwszeństwo przed będącym po jego lewej stronie na drodze podporządkowanej.  

Jeden z moich czytelników, kierowca miejskiego autobusu, prosił mnie, bym wytłumaczył mu dlaczego, gdy skręca w lewo z jezdni drogi z pierwszeństwem, która tak jak na rys. 1 biegnie na skrzyżowaniu w prawo, jadący drogą podporządkowaną na wprost niego, wymuszają na nim nagminnie pierwszeństwo?

Odpowiedź jest prosta. Czynią to gdyż są przekonani, że skoro droga nie zmienia na skrzyżowaniu swojego kierunku, a jedynie pierwszeństw, to oni, jako jadący prosto, mają pierwszeństwo przed skręcającym w lewo.  

W obowiązujących w Polsce i Polskę Porozumieniach europejskich, które  stanowią uzupełnienie Konwencji wiedeńskiej o ruchu drogowym,  zawracanie jest opisane łącznie z cofaniem. Dzięki temu zmianę kierunku wprost opisano jako opuszczenie jezdni drogi w celu wjazdu na jezdnię innej drogi lub na leżącą przy drodze nieruchomość gruntową. 

W Porozumieniach europejskich jest także mowa o nadjeżdżającym z przeciwnego kierunku jako o jadącym tą samą drogą w rozumieniu zasad ruchu. Dla jadącego drogą z pierwszeństwem nadjeżdżającym z kierunku przeciwnego jest jadący tą samą  drogą w przeciwnym kierunku, bez względu na miejsce i krętość tej drogi.

Powyższe można podsumować jednym rysunkiem (rys. 3)

Na poniższym rysunku (rys. 2) drogą o jasnoszarej jezdni porusza się pojazd "B". Gdyby kierujący tym pojazdem postanowił opuścić tą jezdnię z jej prawej strony, nie miałby żadnego problemu z właściwym zachowaniem. 
Rys. 2
Zmiana kierunku jazdy w prawo, czyli opuszczenie jezdni drogi z jej prawej strony w celu wjazdu na jezdnię innej drogi lub leżącą przy drodze nieruchomość gruntową

Wiedziałby, że musi najpierw zmienić pas ruchu na prawy i sygnalizując swój zamiar prawym kierunkowskazem, kręcąc kierownicą zgodnie z ruchem wskazówek zegara, skręcić w prawo opuszczając jezdnię tej drogi z jej prawej strony. Nie miałoby dla niego znaczenia, czy wjeżdża na inną twardą drogę publiczną na skrzyżowaniu, czy poza skrzyżowaniem na pobocze, drogę wewnętrzną  lub parking. Zachowałby się dokładnie tak samo, bowiem zmiana kierunku jazdy nie dotyczy jedynie skrzyżowań. 

Niestety nie mając świadomości tego, że tak naprawdę sygnalizował kierunkowskazem zamiar zmiany kierunku jazdy w prawo (opuszczenie jezdni), a nie zamiar zmiany kierunku ruchu pojazdu w prawo (kręcenie kierownicą w prawo), gdy droga i jej jezdnia zmienia swój kierunek (rys. 3), nie wie jak ma się zachować  zgodnie z obowiązującym od dwóch dekad prawem. Im ta drga bardziej się załamuje, tym gorzej. 

Rys. 3
Zmiana kierunku jazdy i kierunku ruchu pojazdów na łuku drogi, zarówno na skrzyżowaniu jak i poza nim



Zatem ma obowiązek zachować się dokładnie tak samo. Zbliżyć się do prawej krawędzi jezdni i sygnalizując zamiar zmiany kierunku jazdy w prawo opuścić jezdnię drogi z jej prawej strony. 


Nie zmienia kierunku jazdy ten kto nie zawraca i nie opuszcza jezdni drogi z jej lewej lub prawej strony, niezależnie od miejsca (skrzyżowanie lub poza nim) i  kąta lub promienia złamania jezdni drogi (na łuku, także na łuku drogi na skrzyżowaniu, lub na jej prostym odcinku). 
Art. 22 ustawy prd nie mówi nic o skrzyżowaniu i krętości drogi.


O wprowadzaniu w błąd kierowców przez Marka Dworaka pisałem wiele razy, więc tym razem przytoczę inne przykłady.

Pierwszy ze strony Naviexpert, który pokrywa się dokładnie z tym co powtarzają bezkrytycznie instruktorzy i wykładowcy OSK oraz ich idole z WORD z Krakowa, Warszawy, Szczecina, ....   (rys. 3).

Jak my powinniśmy się zachować? Tak jak na normalnym skrzyżowaniu, czyli jeżeli zamierzamy skręcić w lewo musimy włączyć lewy kierunkowskaz, jeżeli w prawo to prawy, a jeżeli prosto – żaden. Na pewno nie powinniśmy dojeżdżając na takim skrzyżowaniu „od dołu” i jadąc dalej prosto używać prawego kierunkowskazu – jest to poważny błąd, który może grozić również poważnym wypadkiem. Nie można tego tłumaczyć sobie w ten sposób, że włączyliśmy prawy kierunkowskaz, bo zjechaliśmy z głównej drogi. Wszak pojechaliśmy prosto a nie w prawo. Jedno jest sprzeczne z drugim. 
Rys. 3
https://www.naviexpert.pl/blog/droga-z-pierwszenstwem-lamanym-jak-sie-zachowac/

Tu z kolei wypowiedź znanego z Internetu redaktora motoryzacyjnego, znawcy i miłośnika samochodów, Marcina Łobodzińskiego z "WP Autokult" (rys. 4). Powtarza bezkrytycznie  dokładnie to co piszą inni. 

Skrzyżowanie z pierwszeństwem łamanym jest takim samym jak każde inne, niezależnie od przebiegu drogi z pierwszeństwem. Zatem rozróżnia się na nim kierunek jazdy na wprost, w prawo lub w lewo. To banalne, więc wystarczy zrozumieć tylko to, by kierunkowskazów używać prawidłowo, zgodnie z kodeksem drogowym.

I jak to z prawdami bywa, byłaby to prawda, gdyby to "prosto" było zgodne z przebiegiem jezdni drogi z pierwszeństwem.

Niestety w dalszej części wypowiedzi dowiadujemy się, że to co takie banalnie proste, dla redaktora wcale takim nie jest.  Wg niego jazda bez zmiany kierunku jazdy to nie jazda zgodna z przebiegiem drogi z pierwszeństwem, lecz jazda po prostej bez kręcenia kierownicą, zatem opuszczenie jezdni drogi  z pierwszeństwem z jej lewej strony, co jest zmianą KIERUNKU JAZDY w lewo, a to wymaga włączenia lewego kierunkowskazu. Redaktor nie ma nawet świadomości tego, że na łuku drogi można zmienić pas ruchu (opuścić pas ruchu i wjechać na sąsiedni) lub kierunek jazdy (opuścić jezdnię)  bez kręcenia kierownicą. 

Rys. 4
https://autokult.pl/30560,jak-uzywac-kierunkowskazow-na-skrzyzowaniu-z-pierwszenstwem-lamanym-nie-wprowadzaj-innych-w-blad

Redaktor Łobodziński kolejny raz bezkrytycznie powtarza cudze wymysły firmując je swoim autorytetem. Twierdzi bezpodstawnie, że  jadąc zgodnie z przebiegiem pierwszeństwa jak na powyższym znaku, niewłączenie lewego kierunkowskazu jest nie tylko wprowadzeniem innych w błąd, ale też wykroczeniem.

To są przykłady beztroskiej działalności miłośników samochodów, którzy uznali, że ich wiedza jest wystarczająca do tego, by popularyzować obowiązujące zasad ruchu. Jestem przekonany, że nie są świadomi tego, że zamiast uczyć ogłupiają. 

Dużo gorzej, gdy czynią to autorzy podręczników do nauki jazdy opartych na prawie korporacyjnym WORD, lekceważąc tym samym obowiązujące prawo ustawowe. 

O książkach wydawanych przez oficynę Grupa IMAGE, nieżyjącego już Henryka Próchniewicza i Zbigniewa Drexlera, współatora bubla prawnego w postaci Kodeksu drogowego z czasów stanu wojennego, którego nieuprawnione wymysły interpretacyjne stały się elementami prawa zwyczajowego WORD, wielokrotnie pisałem. Zatem dam inny przykład.
 
Oto podręcznik, wg zapewnień wydawcy wyjątkowo zaawansowany i innowacyjny, który pozytywnie ocenił "ekspert" z zakresu prawa o ruchu drogowym, właściciel i instruktor Szkoły Jazdy "Modraczek" z Bydgoszczy, Jerzy Kociszewski. 

Oczywiście podręcznik prezentuje prawo drogowe w formie prawa  korporacyjnego WORD, a nie obowiązującego w Polsce prawa ustawowego. 

Na rysunku (rys. 5), jadący zgodnie z przebiegiem jezdni drogi z pierwszeństwem pojazd ma włączony lewy kierunkowskaz, co w świetle obowiązującego prawa jest wykroczeniem, bowiem nie zmienia on kierunku jazdy, a jedynie kierunek ruchu, czym wprowadza właściwie rozumiejących obowiązujące prawo, w błąd.

Autorzy, pisząc poprawnie o opuszczaniu jezdni drogi z pierwszeństwem, piszą równocześnie, że: opuszczający jezdnię drogi z pierwszeństwem która zmienia swój kierunek, w celu wjazdu na jezdnię drogi podporządkowanej, ma obowiązek udzielić pierwszeństwa pojazdowi nadjeżdżającemu z prawej strony drogi z pierwszeństwem. 
 
Rys. 5
Rysunek z Podręcznika kursanta, Kategoria B
(wydanie SPS, Wydawca e-kierowca, Szczecin 2018, s. 70)

Wg tego rysunku pojazdami znajdującym się po prawej stronie drogi z pierwszeństwem są, dla jadącego pojazdem niebieskim, pojazdy w kolorze żółtym i czerwonym, a dla drugiego z jadących tą samą drogą z pierwszeństwem, tyle tylko, że w przeciwnym kierunku, po prawej stronie jezdni drogi z pierwszeństwem nie ma żadnego pojazdu, gdyż nie ma tam drogi podporządkowanej.  

Skręcający w lewo z jezdni drogi z pierwszeństwem na pierwszą lub drugą z dróg poporządkowanych, dla niego leżących po lewej stronie jezdni drogi z pierwszeństwem, ma obowiązek ustąpienia pierwszeństwa jedynie niebieskiemu pojazdowi, gdyż to on nadjeżdża drogą z pierwszeństwem z  przeciwnego kierunku, a nie z jego prawej strony, i co oczywiste, nie z prawej strony  drogi z pierwszeństwem. Dla autorów podręcznika na tym skrzyżowaniu są dwie drogi z pierwszeństwem i dwie podporządkowane. 

W art. 22 ustawy Prawom o ruchu drogowym nie ma mowy o skrzyżowaniu, rondzie i krętości drogi, ani o kącie lub promieniu jej załamania.  Jest mowa, poza zmianą pasa ruchu, wyłącznie o skręcaniu na jezdni w celu zawrócenia i o skręcaniu z jezdni w celu jej opuszczenia, bez związku ze zmianą kierunku ruchu pojazdu.

Wszelkie próby zwrócenia uwagi na fakt rozbieżności, nie tylko w tej kwestii, między obowiązującym od 20 lat prawem o ruchu drogowym, a praktyką opartą na nieuprawnionych wymysłach współtwórców i komentatorów Kodeksu drogowego z 1983 roku, na których opiera się prawo korporacyjne WORD, spotykają się z obojętnością i lekceważeniem, także ze strony resortu transportu oraz podległej mu KRBRD, gdzie egzaminatorzy WORD są doradcami ministra i ministerialnych urzędników. 

Nie wierzę, że ci ludzie nie potrafią myśleć i  nie dostrzegają tego co oczywiste. Niestety partykularne interesy tej zbiorowości, są ważniejsze od  prawdziwej troski o poprawę bezpieczeństwa na polskich drogach. Dotyczy to także licznych fundacji i stowarzyszeń zajmujących się bezpieczeństwem ruchu drogowego, które są równie głuche na argumenty, gdyż nie chcą się narażać wpływowym ignorantom.

By nie być gołosłownym. Na wszystkie uwagi kierowane do WORD udzielana jest jedna odpowiedź, że działają one zgodnie i w zakresie obowiązującego  prawa. 

Na zapytanie skierowane do KG Policji w sprawie wykładni obowiązujących przepisów prawa o ruchu drogowym, wg której policjanci oceniają zachowanie kierujących, Biuro Ruchu Drogowego KG Policji odsyła zainteresowanych do Ministerstwa Infrastruktury, bowiem (cytat z Autokult):

Policja nie jest instytucją ani powołaną, ani uprawnioną do udzielania wiążącej interpretacji przepisów, czy informacji o obowiązujących regulacjach prawnych, zwłaszcza gdy zapytania dotyczą spraw hipotetycznych".

Na tą samą prośbę skierowaną do Ministerstwa Infrastruktury, ministerialni urzędnicy odsyłają do Policji, twierdząc, cytuję za red. Łobodzińskim z Autokult, że:

Ocena zachowań uczestników ruchu drogowego znajduje się w kompetencjach organów uprawnionych do kontroli ruchu drogowego i pozostaje we właściwości Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji.

Z własnego doświadczenia wiem, że MSWiA sprawy związane z zasadami ruchu drogowego przekazuje do KG Policji, a ta kieruje zainteresowanych do MI, które na pisma w sprawie przepisów, szkolenia i egzaminowania nie odpowiada, bowiem dawno temu przestało się interesować merytoryczną stroną działalności samofinansujących się WORD, cedując te obowiązki na samorządy. 

Opracował Ryszard R. Dobrowolski

13 komentarzy:

  1. Bardzo merytorycznie i jako nieliczny egzaminator zgadzam się z Pana argumentacją co do pierwszeństwa łamanego.
    Bardzo ciężko będzie jednak zmienić funkcjonujące od lat przekonania

    OdpowiedzUsuń
  2. A przepis powinien logiczny, czytelny, jasny. I n i e p o d l e g a j ą c y d y s k u s j i.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Przepis dotyczący sygnalizowania zamiarów jest taki właśnie, na dodatek zgodny z prawem europejskim. Wystarczy zapomnieć o bzdurach z czasów poprzedniego Kodeksu i wszystko będzie jasne. Zmiana kierunku jazdy, to poza zawracaniem opuszczenie jezdni drogi z jej lewej lub prawej strony. KONIEC. Co tu jest niejasne, nieczytelne i powodujące dyskusję? To wymysł, że zmiana kierunku jazdy, to zmiana kierunku ruchu. Gdzie w art. 22 ustawy Prawo o ruchu drogowym jest mowa o skrzyżowaniu, o skrzyżowaniu na którym droga zmienia swój kierunek, o skrzyżowaniu o ruchu okrężnym, o tym, że na łukach drogi nie trzeba sygnalizować zamiaru kręcenia kierownicą, a na takim samym łuku na skrzyżowaniu trzeba?

      Usuń
  3. Mógłby Pan jeszcze dodać więcej przykładów graficznych z opisem prawidłowego zachowania różnych skrzyżowań.Pisanie o wektorach nie do końca będzie dla wszystkich jasne. Czasami zwykła łopatologia jest trafniejsza niż naukowy język.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. @tusiek66 - Zasada jest prosta. Zamierzasz opuścić pas ruchu, masz obowiązek ten zamiar sygnalizować ręką lub kierunkowskazem. Problemem może być niewłaściwie oznaczony pas ruchu, lub brak wiedzy jaki jest jego rzeczywisty przebieg.

      Usuń
  4. Przykro mi ale jako doświadczony kierowca uważam, że sygnalizowanie kierunkowskazem zmiany kierunku jazdy ma jak największy sens i powinien być stosowany przez kierujących pojazdami. Jest to z pewnością ułatwienie dla innych uczestników ruchu.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Mam dokładnie takie samo zdanie. Problem w tym, że zbyt wielu sygnalizuje zamiar zmiany kierunku ruchu pojazdu, czego się nie sygnalizuje.

      Usuń
    2. Problemem jest to, że uczenie wg wymagań WORD zamiaru kręcenia kierownicą, czyli zmiany kierunku ruchu pojazdu, ni jak się ma do wymaganego prawem sygnalizowania zamiaru zmiany pasa ruchu lub kierunku jazdy, co można uczynić, np. na łuku drogi, bez kręcenia kierownicą.

      Usuń
    3. Jako doświadczony kierowca ma Pan absolutną rację jednak po pańskim wpisie domyślam się, że nie odróżnia pan, podobnie jak ja jeszcze wczoraj, kierunku jazdy od kierunku ruchu, zresztą podo nie jak zdecydowana większość kierowców.

      Usuń
  5. Zastanawia mnie jedna kwestia. Napisał Pan, że: "Krytykujący twierdzą, że np. wyprzedzając rowerzystę koniecznym jest użycie kierunkowskazu bez związku ze zmianą pasa ruchu. Otóż nie. Gdy kierujący nie opuszcza przy tym oznaczonego znakami pasa ruchu, nie ma obowiązku włączania kierunkowskazów". Natomiast w zapisach konwencji wiedeńskiej, dokładnie art. 14.3, jest napisane tak: "Przed skręceniem lub przed wykonaniem manewru związanego ze zjechaniem w bok każdy kierujący powinien odpowiednio wyraźnie i dostatecznie wcześnie zasygnalizować swój zamiar za pomocą kierunkowskazu lub kierunkowskazów swojego pojazdu albo - w razie ich braku - w miarę możliwości za pomocą odpowiedniego znaku ręką." Kluczowe jest tu sformułowanie "zjechanie w bok". Na stronach internetowych można znaleźć takie opinie na temat różnic w prawie o ruchu drogowym, a konwencja wiedeńską: "Określony w ustawie (mowa o p.r.d.) brak obowiązku sygnalizowania manewrów związanych ze zjechaniem w bok może powodować potencjalne zagrożenia przy np.:
    - zatrzymywaniu pojazdu przy prawej krawędzi jezdni i włączaniu się do jazdy po takim zatrzymaniu przy poruszaniu się tym samym pasem ruchu,
    - wyprzedzaniu pojazdów lub uczestników ruchu przy poruszaniu się tym samym pasem ruchu."

    Czy mógłby Pan odnieść się do tej opinii?
    I jeszcze w jaki sposób należy rozumieć sformułowanie "zjechanie w bok" i dlaczego?

    Pozdrawiam
    Krzysztof

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. @Krzysztof. Wg polskiego prawa kierunkowskazów używamy, co do zasady, do sygnalizowania zamiaru opuszczenia pasa ruchu jezdni drogi po której się poruszamy, z jego lewej lub prawej strony, zatem do sygnalizowania zamiaru skręcania z jezdni w celu jej opuszczenia, zawrócenia na niej bez jej opuszczania albo do sygnalizowania zamiaru zmiany pasa ruchu. Nie sygnalizujemy zamiaru kręcenia kierownicą (zmiany kierunku ruchu). Nie zamierzamy opuścić pasa ruchu z jego lewej lub prawej strony - nie mamy podstaw do włączania kierunkowskazu.
      W Konwencji jest tak samo. Sygnalizujemy zamiar zmiany kierunku (naszego kierunku jazdy) czyli skręcania z jezdni w celu jej opuszczenia lub zamiar jazdy w bok, czyli zamiar zmiany pasa ruchu lub zamiar wjazdu albo wyjazdu z rzędu zaparkowanych pojazdów, zawracania lub cofania z opuszczeniem pasa ruchu, bowiem cofanie i zawracanie są osobno opisane razem, bez związku ze zmianą kierunku.

      Usuń
    2. Jak w takim razie rozumieć przepis z ustawy Pord (chodzi mi szczególnie o zaznaczony fragment wielkimi literami):
      "Art. 24. 1. Kierujący pojazdem jest obowiązany przed wyprzedzaniem upewnić się w szczególności, czy:
      1) ma odpowiednią widoczność i dostateczne miejsce do wyprzedzania bez utrudnienia komukolwiek ruchu;
      2) kierujący, jadący za nim, nie rozpoczął wyprzedzania;
      3) kierujący, jadący przed nim na tym samym pasie ruchu, NIE ZASYGNALIZOWAŁ ZAMIARU WYPRZEDZANIA INNEGO POJAZDU, zmiany kierunku jazdy lub zmiany pasa ruchu."

      a rower też jest pojazdem.

      Usuń
    3. @Marek - Też się dawniej zastanawiałem co ustawodawca miał na myśli i doszedłem do wniosku, że nie myślał bowiem skopiował bezmyślnie art. 11b Konwencji wiedeńskiej o ruchu drogowym. Wg Konwencji wyprzedzanie jest świadomym złożonym manewrem kierującego pojazdem jadącym za poprzednikiem tym samym pasem ruchu, bowiem jazda w rzędach na zapełnionej pojazdami drodze nie jest uznawana za wyprzedzanie. Zatem sygnalizuje zamiar zmiany pasa ruchu PRZYSPIESZAJĄC, zmienia pas ruchu i wyłącza kierunkowskaz, wyprzedza i ponownie mienia pas ruchu. U nas policjanci podchodzą do oceny wyprzedzania w oparciu o literalną jego definicję, która ma służyć jedynie odróżnieniu wyprzedzania od omijani i wymijania, zatem nie może być przy tym mowy o sygnalizowaniu czegokolwiek. Poza tym nie ma żadnego zapisu jak sygnalizuje się zamiar wyprzedzania. Nie jest sygnalizowaniem zamiaru wyprzedania jazda obok wyprzedzanego z włączonym kierunkowskazem bowiem to jest sprzeczne z prawem. Doszedłem do wniosku, że chodzi o domyśle interpretowanie zamiaru opuszczenia pasa ruchu. Jeżeli kierujący włącza kierunkowskaz przed skrzyżowaniem na skrajnych pasach ruchu to bez wątpienia sygnalizuje zamiar zmiany kierunku jazdy, bowiem właściwy pas ruchu miał obowiązek zająć wcześniej. Zatem jeżeli włącza kierunkowskaz nie jadąc skrajnym dla jazdy na wprost pasem ruchu bez przyspieszania, to sygnalizuje zamiar zmiany pasa ruchu, ale gdy to czyni wyraźnie przyspieszając przed zmianą pasa ruchu w oddaleniu od skrzyżowania, to najpewniej będzie wyprzedzał. To wszystko można opisać sygnalizowaniem zamiaru opuszczenia pasa ruchu, ale nie zawsze pasy ruchu są oznaczone, a wyprzedzać może pojazd jednośladowy inny pojazd jednośladowy. Ja tak to rozumiem.

      Usuń

Prawo dotyczące zasad ruchu drogowego ma obowiązek być proste, jednoznaczne i oczywiste, bowiem takim być musi, by wszyscy, niezależnie od wieku i wykształcenia, jednakowo je rozumieli i stosowali w praktyce. Właśnie temu, by tak było, poświęcony jest ten blog.
Blog nie jest forum dyskusyjnym i wszelkie wpisy obrażające autora oraz komentujących nie będą publikowane.
Jeżeli masz wątpliwości, przeczytaj, zastanów się i sam podejmij decyzję, co jest dla Ciebie prawdą, a co fałszem. Pamiętaj, że po uzyskaniu uprawnień do prowadzenia pojazdów, to Ty odpowiadasz za to co czynisz na drodze, nie twój dawny instruktor lub egzaminator, funkcjonariusz lub urzędnik, dziennikarz, autor książki lub bloga.
Zbytnia pewność siebie znika w zderzeniu z brutalną rzeczywistością. Wtedy jest już za późno, by uczyć się na cudzych błędach.