83. Rower na rondzie. Interpelacja nr 9261.

83. Rower na rondzie

Interpelacja nr 9261 

do ministra infrastruktury i budownictwa w sprawie poruszania się rowerów na skrzyżowaniu o ruchu okrężnym

Zgłaszający: Małgorzata Niemczyk 

Data wpływu: 11-01-2017 

Łódź, dnia 09.01.2017 r. 

Szanowny Panie Ministrze, 

w ostatnim czasie do mojego biura poselskiego zgłosiła się ofiara kolizji z udziałem samochodu i roweru. Wypadek miał miejsce na skrzyżowaniu o ruchu okrężnym (dalej rondzie). Z informacji przekazanych mi podczas rozmowy wynikało, iż wypadek spowodował sam poszkodowany. Policja uznała rowerzystę jako winnego tej kolizji z powodu niewłaściwego poruszania się po rondzie, nie zachował ruchu prawostronnego znajdując się na ścieżce rowerowej. Sama też byłam świadkiem różnych interpretacji policjantów. A jak wiadomo na ścieżkach dla rowerzystów ruch odbywa się w obu kierunkach. 

Aktualnie w kodeksie ruchu drogowego nie ma przepisu dotyczącego poruszania się prawostronnie dla rowerzystów korzystających ze ścieżek rowerowych na rondach. 

W związku z powyżej przedstawionym stanem rzeczy, zwracam się do Pana Ministra z prośbą o odniesienie się do poniższych kwestii: 

1. Czy faktycznie powinien być zachowany ruch prawostronny przez rowerzystów poruszających się ścieżką rowerową na skrzyżowaniach o ruchu okrężnym? Jeżeli tak, to kiedy zostaną dostosowane przepisy i oznaczenia? 

2. Jeżeli opcja A jest prawidłowa, dlaczego policjanci uznają ze winę w przypadku kolizji ponosi rowerzysta? Uprzejmie proszę o przeprowadzenie szkoleń dla policjantów. 

3. Jeżeli opcja B jest prawidłowa, to też poproszę o przeprowadzenie szkoleń. 

Opcja A

Opcja B

Z wyrazami szacunku

Małgorzata Niemczyk

Poseł na Sejm RP

Odpowiedź na interpelację nr 9261 w sprawie poruszania się rowerów na skrzyżowaniu o ruchu okrężnym

Odpowiadający: podsekretarz stanu w Ministerstwie Infrastruktury i Budownictwa Jerzy Szmit

Warszawa, 16-02-2017

Szanowny Panie Marszałku,

w odpowiedzi na interpelację nr 9261 Pani Poseł Małgorzaty Niemczyk w sprawie poruszania się rowerów na skrzyżowaniu o ruchu okrężnym, przedstawiam następującą informację.

Na wstępie, odnosząc się do kwestii podnoszonej w interpelacji, uprzejmie informuję, że w aktualnym stanie prawnym, zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2017 r. poz. 128), zasady ruchu na drogach publicznych, w strefach zamieszkania oraz w strefach ruchu określają przepisy tej ustawy. 

Przepisy ustawy – Prawo o ruchu drogowym stosuje się również do ruchu odbywającego się na drogach wewnętrznych, w zakresie koniecznym dla uniknięcia zagrożenia bezpieczeństwa osób lub wynikającym ze znaków i sygnałów drogowych.

W myśl przepisów art. 33 ust. 1 przywołanej wyżej ustawy – Prawo o ruchu drogowym kierujący rowerem jest obowiązany korzystać z drogi dla rowerów lub pasa ruchu dla rowerów, jeśli są one wyznaczone dla kierunku, w którym się porusza lub zamierza skręcić. 

Kierujący rowerem, korzystając z drogi dla rowerów i pieszych, jest obowiązany zachować szczególną ostrożność i ustępować miejsca pieszym.

Stosownie do przepisów art. 2 pkt 5 i pkt 5a przedmiotowej ustawy – Prawo o ruchu drogowym droga dla rowerów stanowi drogę lub jej część przeznaczoną do ruchu rowerów, oznaczoną odpowiednimi znakami drogowymi. Droga dla rowerów jest oddzielona od innych dróg lub jezdni tej samej drogi konstrukcyjnie lub za pomocą urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego. Pas ruchu dla rowerów natomiast jest częścią jezdni przeznaczoną do ruchu rowerów w jednym kierunku, oznaczoną odpowiednimi znakami drogowymi.

Odpowiadając na postawione w interpelacji pytania, z uwzględnieniem przywołanego wyżej obowiązującego stanu prawnego uprzejmie informuję Pana Marszałka, że na drodze dla rowerów, o której mowa w interpelacji Pani Poseł, stanowiącej część składową drogi ogólnodostępnej, ruch rowerów dopuszczony jest w obu kierunkach.

Z rysunków załączonych do interpelacji wynika, że punktem kolizji dla strumienia pojazdów i strumienia kierujących rowerami jest przecięcie się torów jazdy tych strumieni wyłącznie w obszarze przejazdu dla rowerzystów. Z przepisów art. 27 ust. 1 wymienionej wyżej ustawy – Prawo o ruchu drogowym jednoznacznie wynika, że kierujący pojazdem, zbliżając się do przejazdu dla rowerzystów, jest obowiązany zachować szczególną ostrożność i ustąpić pierwszeństwa rowerowi znajdującemu się na przejeździe.

Jednocześnie uprzejmie wskazuję, że czuwanie nad bezpieczeństwem i porządkiem ruchu na drogach, kierowanie ruchem i jego kontrolowanie, a także prowadzenie szkoleń dla funkcjonariuszy Policji, pozostaje poza kompetencjami Ministerstwa Infrastruktury i Budownictwa i znajduje się we właściwości Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji.

Z wyrazami szacunku

Jerzy Szmit

Podsekretarz Stanu 

Komentarz do obu wypowiedzi 

Rysunki przedstawiają budowle typu rondo zorganizowane zgodnie z nakazem znaku C-12 wg zasad „ruchu okrężnego”. 

W rozumieniu przepisów budowlanych są to jednopoziomowe skanalizowane skrzyżowania dróg publicznych będące w całości złożonymi obiektami budownictwa drogowego zaliczane do budowli typu RONDO (§ 3.9 i § 55 rozporządzenia w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie). 

Dla uściślenia wypowiedzi pani posłanki należy jednoznacznie stwierdzić, że: 

określenie „ścieżka rowerowa” wg ustawy o drogach publicznych nie jest tym samym co "droga dla rowerów" wg art. 2.5 ustawy Prawo o ruchu drogowym, a "przejazd dla rowerzystów" nie jest częścią "drogi dla rowerów". 

Użyte w interpelacji i w odpowiedzi na nią określenie „skrzyżowanie o ruchu okrężnym” w języku potocznym utożsamiane z określeniem "rondo", z punktu widzenia obowiązującego prawa (art. 24.7.3 ustawy Prawo o ruchu drogowym – dalej p.r.d.) nie ma z nim, jako całości, żadnego związku. 

Określenie "skrzyżowanie o ruchu okrężnym" o którym jest mowa w związku z wyprzedzaniem pojazdów silnikowych,  przed którym ostrzega znak A-8 o tej właśnie nazwie, wbrew powszechnej opinii, nie jest synonimem słowa RONDO będącego jedynie nazwą złożonego obiektu budownictwa drogowego skanalizowanego okrągłą wyspą lub placem albo częścią nazwy własnej takiego obiektu. 

Nieuprawniona teza, że określenia RONDO i „skrzyżowanie o ruchu okrężnym” są synonimami wynika z błędnego rozumienia słowa ROUNDABOUT w art. 8. lit. a) Konwencji wiedeńskiej o ruchu drogowym oraz nazwie i dyspozycji znaku D,3 (wprost nasz znak C-12 „ruch okrężny”). I tak „intersection other than a roundabout” jest błędnie tłumaczone jako „skrzyżowanie inne niż rondo”, zamiast jako „skrzyżowanie inne niż o ruchu okrężnym”, tak jak „compulsory roundabout” jako nazwa znaku D,3 nie oznacza „obowiązkowe rondo” a „obowiązujący (nakazany) ruch okrężny”. Na szczęście w oficjalnym tłumaczeniu Konwencji wiedeńskiej na język polski (dotyczy wersji obowiązującej do 2006 roku, gdyż jej aktualizacji nie przetłumaczono do dziś) nie popełniono tego błędu. 

Należy wiedzieć, że słowo roundabout w fachowym języku angielskim oznacza poza słowem RONDO (budowla, okrągły lub owalny plac) także rozwiązanie komunikacyjne (organizacja ruchu) o pierwotnej nazwie „one-way rotary system”, a które obecnie w USA nosi nazwę „traffic circle”, w Polsce „ruch okrężny”, w Niemczech „Kreisverkehr”, w Czechach „kruhový objezd”, a na Ukrainie „круговий рух”. 

W kontekście powyższego posłanka jest w błędzie, twierdząc, że do zdarzenia doszło na „skrzyżowaniu o ruchu okrężnym”, którym jest każde wlotowe „skrzyżowanie” w rozumieniu art. 2.10 p.r.d. obiektu w formie placu lub w formie skanalizowanego wyspą środkową skrzyżowania dróg publicznych zorganizowanego wg zasad „ruchu okrężnego”, czyli w rozumieniu dyspozycji znaku C-12 „ruch okrężny”. 

Odpowiadając na pierwsze pytanie należy stwierdzić, że kierujący rowerem jest obowiązany przestrzegać nakazu znaku C-12 „ruch okrężny” wówczas gdy porusza się jezdnią tak zorganizowanego obiektu lub pasem ruchu dla rowerów (art. 2.5a p.r.d.) wyznaczonym na tej jezdni (art. 2.6 p.r.d.). 

W interpelacji jest mowa o zdarzeniu drogowym które miało miejsce poza „skrzyżowaniem o ruchu okrężnym”, gdyż droga dla rowerów wg szkicu przebiega poza tą jezdnią, a jeśli tak to nakazany znakiem C-12 „ruch okrężny” nie dotyczy rowerzystów poruszających się dwukierunkową drogą dla rowerów poza tą jezdnią. 

Odpowiadając na pozostałe dwa pytania należy stwierdzić, że zgodnie z art. 33.1 ustawy Prawo o ruchu drogowym kierujący rowerem jest obowiązany korzystać z drogi dla rowerów lub pasa ruchu dla rowerów, jeśli są one wyznaczone dla kierunku, w którym się porusza lub zamierza skręcić, co kierujący uczynił. Miał możliwość wybrania dowolnego sposobu dotarcia do zamierzonego wylotu trzymając się prawej krawędzi dwukierunkowej drogi dla rowerów. 

Miał prawo jechać tak jak to uczynił (opcja A), czyli zgodnie z ruchem wskazówek zegara (rys. poniżej - czerwona linia) lub przeciwnie do ruchu wskazówek zegara (żółta linia). opcja B nie ma związku ze sprawą, gdyż pokazuje dozwoloną tu jazdę w przeciwnym kierunku. 

Tu należy przypomnieć, że znak C-12 powiadamia kierującego jadącego jezdnią drogi dolotowej o tym, że zbliża się do wlotowego „skrzyżowania” (art. 2.10 ustawy Prawo o ruchu drogowym) obiektu zorganizowanego wg zasad „ruchu okrężnego” na którym ma się poruszać zgodnie ze wskazaniem tego znaku. Dotyczy to także sytuacji gdy znak C-12 występuje łącznie ze znakiem A-7, gdyż znak ten odwraca pierwszeństwo na „skrzyżowaniu o ruchu okrężnym” (wlotowym na budowlę zorganizowaną wg zasad "ruchu okrężnego") w stosunku do ogólnych zasad ruchu, czyli pierwszeństwa z prawej. 

Kierujący samochodem ma obowiązek zachować szczególna ostrożność przed  skrzyżowaniem, przed przejściem dla pieszych i przed przejazdem dla rowerzystów (rowerów) oraz ustąpić pierwszeństwa pieszym oraz rowerzystom ZNAJDUJĄCYM SIĘ NA przejściu lub przejeździe, niezależnie od tego w którą stronę się na nich poruszają. Poza tym kierujący nie mają wiedzy jak zorganizowany jest ruch na drodze dla rowerów, a rowerzysta jak jest zorganizowany ruch na obiekcie, tu typu rondo, poza którym się porusza. 

"Droga dla rowerów " KOŃCZY się na krawężniku drogi poprzecznej i dalej kierujący albo wjeżdża na przejazd dla rowerzystów, przy braku przejazdu włącza się do ruchu i pokonuje jezdnię drogi poprzecznej albo, gdy jest tylko przejście zschodzi z roweru i  porusza się przez jezdnię jako pieszy.

Z całą pewnością nie to, że rowerzysta objeżdżał ten obiekt zgodnie z ruchem wskazówek zegara, było powodem przypisania mu winy za kolizję. Najprawdopodobniej rowerzysta wymusił pierwszeństwo uznając, że nadjeżdża z prawej strony kierującego samochodem, który w tym czasie mógł wypatrywać pojazdu nadjeżdżającego okrężnie biegnącą jednokierunkową jezdnią z jego lewej strony, i któremu był obowiązany ustąpić pierwszeństwa.

 

Tu należy wspomnieć o pierwszeństwie rowerzysty zbliżającego się do jezdni drogi poprzecznej, ale tylko przed skręcającym w tą drogę. 

Bezspornym jest to, że przy szybkim ruchu rowerów (w stosunku do ruchu pieszych) zbliżanie się rowerzystów tylko z lewej strony przyczyniłoby się do poprawy ich bezpieczeństwa. Takie rozwiązanie jest jednak zasadne tylko przy jednokierunkowych drogach rowerowych położonych po obu stronach dwukierunkowych dróg i jezdni oraz na tzw. rondach holenderskich.

Poniżej pokazano odwrócenie ogólnych zasad ruchu oznakowaniem wg prawa krajowego Holandii. Uznawanie, że prawo Królestwa Niderlandów jest także polskim prawem np. dlatego, że bezprawnie stosujemy jedynie ich kołowe strzałki kierunkowe na wlotach rond turbinowych, wcale nie upoważnia do nieuprawnionych wymysłów.

Pierwszeństwo rowerzystów na przejeździe dla rowerzystów  wg prawa krajowego Holandii.

Przejazd podporządkowany. Pierwszeństwo skręcających w drogę poprzeczną przed rowerzystami  (Holandia)

Zainteresowanych zapraszam także na post o pierwszeństwie na przejazdach dla rowerzystów:

http://mrerdek1.blogspot.com/2018/07/131-przejazd-dla-rowerzystow.html

oraz (uzup. 30.06.2020) na post o jeździe rowerzysty środkiem pasa ruchu na budowlach typu rondo o okrężnej organizacji ruchu:

https://mrerdek1.blogspot.com/2020/06/227-ruch-rowerowy-na-rondzie-srodkiem.html

KONIEC