Czytelnik bloga zastanawiał się jak prawidłowo pokonać nowe polkowickie rondo turbinowe oznakowane zarówno kołowymi strzałkami kierunkowymi na wlotach jak i zgodnymi z polskim i europejskim prawem znakami P-8 (rys. 1)?
Rys. 1
Polkowickie rondo turbinowe
Oto jak jeżdżą po nim kierujący:
https://www.youtube.com/watch?v=VrDRmSTnjJM
Podobne jest zorganizowane jest rondo w Głogowie. Na nim kłopoty mają nawet policjanci:
https://www.youtube.com/watch?v=U7J2v0xXjr4
Pyta zatem
A) Czy wjeżdżając na rondo z ul. Kominka (jak samochód oznaczony literą A - zielony ślad) mogę skręcić od razu na skrajny prawy pas, czy też te linie prowadzące każą mi wjechać na pas środkowy? Czy mam wybór pasa ruchu i czy te pasy mi to nakazują?
B) Czy ta linia prowadząca po lewej stronie nie powinna być pociągnięta też przez środkowy pas (miejsce B)? Jesli tak, to czy powinna to być linia jednostronnie przekraczalna? Przecież wiadomo, że na rondzie nie mogę jechać pod prąd. Na innych rondach jest zazwyczaj przerywana.
C) Czy wjeżdżając od ul. Kominka mogę na tym rondzie zawrócić?
D) Czy jadąc od Głogowa mogę na rondzie nawrócić jak pokazuje czerwona kreska? Niby z tego pasa mam strzałki, że mogę jechać tylko prosto lub w lewo, ale jak wjadę na rondo, to strzałka nakazuje mi jazdę na wprost, a następna już tylko w prawo lub na wprost, gdzie to w prawo to dawne na wprost...
Ronda turbinowe w holenderskim oryginale (pierwsze "turborotonde" zbudowano w 2000 roku) są znakowane na wlotach samotnymi znakami "ustąp pierwszeństwa" oraz holenderskimi kołowymi strzałkami kierunkowymi, które w Polsce są stosowane bezprawnie i są bezprawnie rekomendowane przez ministra infrastruktury. Pasy ruchu już od wlotu są rozdzielone prefabrykowanymi separatorami zatem wyłączoną z ruchu powierzchnią jezdni. Tu separatory zastąpiono czerwoną masą termoutwardzalną, bowiem separatory są wyrywane z jezdni przez samochody ciężarowe, są kłopotliwe przy odśnieżaniu oraz śliskie w czasie deszczu i niebezpieczne dla motocyklistów. Znakowane są w Polsce bezprawnie nie tylko holenderskimi kołowymi strzałkami kierunkowymi ale także, równie bezprawnie znakiem C-12 na wlotach dodanym bezpodstawnie do znaków A-7. Więcej tutaj https://mrerdek1.blogspot.com/2015/12/52-rondo-turbinowe-w-legnicy.html
Jak zatem pokonać nowe rondo w Polkowicach?
Po pierwsze uznać, że znak C-12 pełni tu rolę znaku C-9 stawianego na wyspie środkowej kierunkowo zorganizowanej budowli typu rondo. Utożsamianie znaku C-12 z rondem i znakiem C-9, to narodzona w 1983 roku, dziś już ogólnopolska patologia.
Po drugie zignorować, jeżeli jest, tablicę przeddrogowskazową sugerującą okrężną organizację ruchu.
Po trzecie przyjrzeć się kołowym strzałkom kierunkowym, skoro są, wg których "na wprost" jest zgodne ze wskazaniem głównej strzałki.
Po czwarte poruszać się "na wprost" zgodnie z przebiegiem oznaczonych pasów ruchu bez ich opuszczania z ich lewej lub prawej strony.
Po piąte należy mieć świadomość tego, że przy kołowych strzałkach kierunkowych i zgodnym z ich wskazaniem przebiegiem pasów ruchu, zjazd z ronda to albo zmiana kierunku jazdy w prawo z prawego pasa ruchu albo jazda "na wprost" bez zmiany kierunku jazdy.
Zatem:
Ad A) Wjeżdżając jednopasowym wlotem kierujący ma prawo wyboru pasa ruchu w zależności od zamiaru. Linia prowadząca jest tu niepotrzebna, bowiem wjazd na lewy pas ruchu ma miejsce na powierzchni elementarnego skrzyżowania wlotowego, a nie na obwiedni.
Ad B) Tylko prawa linia jest linią prowadzącą. Obie są tu zbędne, bowiem wjazd na lewy pas ruchu ma miejsce na powierzchni elementarnego skrzyżowania wlotowego i jest tu dozwolony tylko z jednego pasa ruchu. Po drugiej stronie ronda wjazd jest z dwóch pasów ruchu i tam linia prowadząca dla lewego pasa ma uzasadnienie.
Ad C) Jazda wg linii C jest niezgodna z zasadami ruchu na rondach turbinowych, bowiem linie przerywane miedzy pasami ruchu sa przekraczalne na elementarnych skrzyżowaniach tej złożonej budowli tylko dla ruchu poprzecznego. Przekraczaniu linii przerywanej ma zapobiec ostroga (uskok) na krawędzi wyspy. Ideą tego rozwiązania jest brak zmiany kierunku jazdy w lewo oraz brak zmiany pasa ruchu. Niestety nie wie tego ani przedstawiciel drogówki, ani egzaminatorzy WORD. Jest wiele typów rond turbinowych, jednak nie każde rondo turbinowe można wykorzystać do zawrócenia, co jest jego wadą.
Ad D) Jazda wg czerwonej linii jest poprawna i jest jazdą, wg holenderskiego oznakowani, cały czas "na wprost" (bez opuszczania pasa ruchu i zmiany kierunku jazdy).
mgr inż. Ryszard R. Dobrowolski
Klikając na ten przycisk
wesprzesz moją działalność na rzecz poprawy BRD. W podziękowaniu otrzymasz najnowsze wydanie książki (plik PDF)
Vademecum kierującego. Droga, skrzyżowanie i zmiana kierunku jazdy
(ronda, ruch okrężny, skrzyżowanie o ruchu okrężnym)
Widok z lotu ptaka inowrocławskiego ronda o kierunkowej organizacji ruchu z podporządkowanymi wszystkimi wlotami
(przebieg pasów ruchu niezgodny ze wskazaniem strzałek kierunkowych)
"Buy coffee" to forma wspierania niezależnych twórców przez przekazanie im dowolnej kwoty w formie darowizny, za co darczyńcom serdecznie dziękuję. Wspierający moją działalność kwotą min. 25 zł otrzymają w ramach podziękowania najnowsze wydanie książki Vademecum kierującego. Droga, skrzyżowanie i zmiana kierunku jazdy. Ryszard R. Dobrowolski.
Zanim zajmę się oceną wiedzy i profesjonalizmu biegłego rodem z tarnowskiego WORD, o którym wspomniałem w poprzednim wpisie na blogu, teraz zajmę się pierwszeństwem rowerzystów opuszczających rondo, najpierw o kierunkowej a w kolejnym wpisie o okrężnej organizacji ruchu.
Opuszczanie dowolnie zorganizowanej budowli drogowej z centralną przeszkodą to albo zmiana kierunku jazdy, przy ruchu jednokierunkowym zawsze w prawo, albo jazda "na wprost" do wylotu. Opuścić taką budowlę zmieniając kierunek jazdy w lewo można by było tylko wtedy gdyby obowiązywał na niej ruch dwukierunkowy.
Poniżej widok z góry kierunkowo zorganizowanego dwupasowego pięciowlotowego ronda "turbinowego" wybudowanego na skrzyżowaniu ul. Poznańskiej z ul. Górniczą w Inowrocławiu z oznaczonym kierunkowo wylotem jako zmiana kierunku jazdy w prawo (rys. 1).
To inowrocławskie rondo o odśrodkowej (kierunkowej) organizacji ruchu, tak jak każda budowla z centralną przeszkodą o dowolnym kształcie i wielkości, to budowla złożona. Przy kierunkowej organizacji ruchu jezdnie na takiej budowli biegną odśrodkowo od wlotu do wylotu, a nie tak jak to jest przy okrężnej organizacji ruchu w pętli bez końca dookoła wyspy lub placu. O tym jak ma się zachować kierujący pojazdem w stosunku do pieszych i np. rowerzystów na wlocie i wylocie z ronda decyduje oznakowanie konkretnego elementarnego (zwykłego) skrzyżowania takiej złożonej budowli drogowej.
Na pokazanym na filmie wylocie z ronda (rys. 2) oba pasy ruchu biegną na wprost do następnego wylotu, zatem aby opuścić na tym wylocie jezdnię i rondo należy skręcić z jezdni (zmienić kierunek jazdy) w prawo, co tu wolno zrobić tylko z prawego pasa ruchu z prawem wyboru dowolnego pasa ruchu na jezdni drogi wylotowej. Jak widać lewy pas ruchu jest wykorzystywany sporadycznie, w zasadzie tylko wtedy, gdy prawy pas ruchu jest zajęty.
Rys. 2
Wylot z ronda na którym kierujący zmienia kierunek jazdy w prawo
(tu rondo o kierunkowej organizacji ruchu)
Z powyższego wynika, że tu droga wylotowa jest drogą poprzeczną, a skoro tak, to niezależnie od tego czy oznaczono na niej znakami przejście dla pieszych i/lub przejazd dla rowerów zgodnie z art. 27.1a ustawy Prawo o ruchu drogowym kierujący pojazdem zmieniający kierunek jazdy w celu wjazdu na jezdnię drogi poprzecznej jest obowiązany zachować szczególną ostrożność i ustąpić pierwszeństwa kierującemu rowerem (...) jadącemu ma wprost czyli zgodnie z przebiegiem jezdni, także poza jezdnią np. po drodze dla rowerów.
Na rondach o kierunkowej organizacji ruchu, zwykle o czterech lub trzech wlotach, opuszczanie ronda to przede wszystkim kontynuowanie jazdy "na wprost" w kierunku wylotu czyli jazda bez opuszczania pasa ruchu i jezdni oraz zmiany kierunku jazdy (rys. 3). Na takim skrzyżowaniu wylotowym z ronda kierujący pojazdem ustępuje pierwszeństwa jedynie rowerzystom będącym już, chociażby częściowo, na przejeździe dla rowerów.
Tu należy zwrócić uwagę na to, że na obwiedni ronda nie ma znaków pionowych informujących o przejeździe i przejściu, a oryginalne wadliwe oznakowanie poziome (rys. 4) sugeruje kierującemu, że zmienia kierunek jazdy w prawo w celu wjazdu na jezdnię drogi poprzecznej, co powinien sygnalizować prawym kierunkowskazem, wg prawa korporacyjnego WORD zwanego "zjazdowym".
Projektant nie rozumiejąc idei tego holenderskiego rozwiązania komunikacyjnego zastosował układ jezdni i pasów ruchu zgodny z holenderskimi kołowymi strzałkami kierunkowymi, znakując je klasycznymi strzałkami kierunkowymi dopuszczonymi do stosowania w Europie. Prawy pas ruchu oznaczono strzałką kierunkową do skręcania w prawo pomimo tego, że kierujący jedzie do wylotu "na wprost" czyli bez zmiany kierunku jazdy. Lewy pas ruchu oznaczono kierunkowo właściwie za to poprowadzono go "na wprost", wbrew temu oznakowaniu, do następnego wylotu tak jak to jest w oryginale z kołowymi strzałkami kierunkowymi.
Rys. 3
Prawidłowe oznakowanie wylotu z ronda o kierunkowej organizacji ruchu na którym pojazdy poruszają się do wylotu "na wprost"
Rys. 4 Wadliwe oznakowanie poziome wylotu na którym z obu pasów ruchu do wylotu kierujący porusza się jadąc "na wprost"
Warto zadbać o to, by z wlotów tego ronda zniknęły nieuprawnione tam znaki C-12 i zamiast nich na wyspie zawitały znaki C-9 z tablicami prowadzącymi U-3 (rys. 5).
Rys. 5
Znak C-9 z tablicami U-3
Będzie to o tyle trudne, że bezprawne dodawanie znaków C-12 do znaków A-7 na wlotach kierunkowo zorganizowanych budowli drogowych z centralną przeszkodą i podporządkowanymi wszystkimi wlotami, to już ogólnopolska patologia nie mająca żadnego uprawnienia zarówno w przepisach dotyczących zasad ruchu drogowego jak i określających znaczenie oraz zakres stosowania znaków drogowych. Wynika to z bezprawnego uznania złożonej budowli typu rondo w całości za jedno elementarne skrzyżowanie w rozumieniu zasad ruchu które gdyby takim było nie mogłoby mieć podporządkowanych wszystkich wlotów.
O wiele łatwiej będzie poprawić oznakowanie poziome tego inowrocławskiego ronda czyniąc je jednoznacznym, przy okazji poprawiając jego przepustowość (rys. 6).
Na rys. 7 uwzględniono uwagi czytelnika bloga Pana Grzegorza.
Ponieważ w oryginale to rondo udaje jedynie holenderskie rondo turbinowe, warto je lekko zmodyfikować czyniąc je rondem spiralnym, bardziej przyjaznym dla kierujących niż oryginalne holenderskie ronda turbinowe których ideą jest brak zmiany pasa ruchu i kierunku jazdy w lewo.
Dziękuję wszystkim patronom za postawioną mi kawę na
Dziękuję także za dzielenie się swoimi wątpliwościami.
UZUPEŁNIENIE (19-08-2025):
Art. 27ust. 1a ustawy Prawo o ruchu drogowym ma zapobiegać sytuacji w której zmieniający kierunek jazdy w celu wjazdu na jezdnię drogi poprzecznej, szczególnie gdy porusza się za rowerzystą, mógłby jadącemu na wprost rowerzyście, także gdy porusza się on poza jezdnią równolegle do niej, zajechać drogę, niezależnie od tego czy na jezdni drogi poprzecznej oznaczono znakami przejazdu dla rowerów czy nie. Jest to dodatkowy, poza obowiązkiem zachowania szczególnej ostrożności, zgodny z prawem europejskim obowiązek nałożony na kierującego pojazdem.
Oczywistym jest, że mówimy o obowiązku ustąpienia pierwszeństwa rowerzyście na jezdni drogi poprzecznej. By to jednak uczynić zmieniający kierunek jazdy musi obserwować ruch nie tylko na jezdni ale także poza nią, bowiem tak ma jechać, by zbliżającym się do jezdni drogi poprzecznej nie zajechać drogi. Innymi słowy jadący drogą dla rowerów na wprost w kierunku jezdni drogi poprzecznej ma obowiązek być traktowany przez zmieniającego kierunek jazdy tak jak gdyby jechał po jezdni drogi którą ten opuszcza.
399. Nowa organizacja ruchu dwupasowego skrzyżowania (dróg publicznych typu rondo) al. Jana Pawła II i ul. Wilczej w Tarnowie.
Obecnie rondo jest malowanym rondem turbinowym
W nawiązaniu do poprzedniego artykułu pragnę powiadomić tych, którzy nie czytali suplementu do niego, że miesiąc temu zmieniono oznakowanie poziome ronda na DK 73 w Tarnowie na turbinowe w odmianie EGG.
Nadal ma ono kierunkową organizację ruchu i podporządkowane wszystkie wloty oraz nieuprawnione na wlotach znaki C-12 "uch okrężny" z którym jego organizacja ruchu nie ma nic wspólnego. Na obwiedni nie ma strzałek kierunkowych które ułatwiłyby pokonywanie tej złożonej budowli. bowiem kierujący zna tylko oznakowanie wlotu którym wjeżdżał.
Ideą "ruchu okrężnego" jest wyeliminowanie zmiany kierunku jazdy w lewo z prawem do zmiany pasa ruchu na obwiedni, a na wymyślonych w Holandii (pierwsze zbudowano tam właśnie dopiero w 2000 roku) rondach turbinowych jest całkowite wyeliminowanie zmiany pasa ruchu oraz brak zmian kierunku jazdy w lewo. By to zrealizować pasy ruchu biegną odśrodkowo tak jak to pokazują w oryginale specjalne kołowe strzałki kierunkowe malowane na wlotach. Grot strzałki biegnącej po okręgu lub jego części wskazuje kierunek jazdy "na wprost" do wylotu. Na rondzie turbinowym typu EGG, takim jak w Tarnowie, nie można objechać wyspy środkowej z jednopasowych wlotów.
Rondo turbinowe w Tarnowie ma na wlotach namalowane tradycyjne strzałki kierunkowe, bowiem kołowe nie są dopuszczone do stosowania w Europie. Czynią one z ronda turbinowego skrzyżowanie kierunkowe ze zmianą kierunku jazdy w lewo. Oczywiście pasy ruchu mają obowiązek być oznaczone znakami drogowymi zgodnie ze wskazaniem strzałek, zatem inaczej niż w holenderskim oryginale. Oznakowanie poziome tarnowskiego ronda turbinowego pokazano na rysunku poniżej (rys. 1).
Rys. 1
Tak jest obecnie oznakowane poziomo tarnowskie malowane rondo turbinowe na drodze DK 73. Błędem jest brak oznakowania kierunkowego na obwiedni ronda
Ruch w ciągu drogi DK 73 odbywa się tak jak poprzednio dwoma pasami ruchu, tym razem w obu kierunkach, natomiast w kierunku ulicy Wilczej nie można już skręcić w prawo z lewego pasa ruchu, co było przyczyną wielu kolizji i wypadków.
Rondo turbinowe jako zorganizowane kierunkowo, nie ma prawa być na wlotach oznaczone znakami C-12 "ruch okrężny", które kolejny raz tam pozostawiono, nie wiedząc, że znak ten od ponad dwóch dekad nie jest już symbolem ronda i odpowiednikiem znaku C-9 nakazującym jazdę w lewo, w prawo lub na wprost do przeciwległego wylotu z prawej strony wyspy środkowej ronda. Od 1999 roku znak C-12 to odpowiednik znaku D,3 "obowiązujący ruch okrężny" wg Konwencji wiedeńskiej o znakach i sygnałach drogowych.
Obecnie kierujący jest powiadamiany na wlotach ronda o dwóch sprzecznych ze sobą organizacjach ruchu, co jest niedopuszczalnym naruszeniem prawa i polską patologią. Jedna organizacja ruchu to neutralna kierunkowo okrężna, zgodna ze wskazaniem strzałek na znaku C-12, o której jako pierwszej zastosowanej na omawianym rondzie pisałem w poprzednim blogu, a druga, ta obecna, to kierunkowa zgodna ze wskazaniem strzałek kierunkowych na wlotach ronda.
Przypominam odpowiedzialnym za BRD urzędnikom i funkcjonariuszom publicznym, że przepis § 36.2 rozporządzenia w sprawie znaków i sygnałów drogowych pozwala na dodanie znaku A-7 do znaku C-12 w celu odwrócenia na wlotach okrężnie zorganizowanych budowli drogowych, o dowolnym kształcie i wielkości, pierwszeństwa z prawej na pierwszeństwo z lewej, co uzgodniono w Genewie dla Europy w 1971 roku.
Nie ma żadnego przepisu, który pozwala na dodanie znaku C-12 do znaku A-7 na wlotach kierunkowo zorganizowanych budowli drogowych skanalizowanych wyspą środkową lub centralnym placem i podporządkowanymi wszystkimi wlotami.
Postawienie samotnych znaków A-7, a nawet STOP na wszystkich wlotach centralnie skanalizowanej budowli drogowej jest możliwe i zgodne z prawem, bowiem każda centralnie skanalizowana budowla drogowa nie jest w całości jednym skrzyżowaniem w rozumieniu zasad ruchu lecz budowlą złożoną z wielu elementarnych skrzyżowań zwanych zwykłymi.
Niestety przy obecnym oznakowaniu poziomym brakuje na obwiedni ronda oznakowania kierunkowego przed wylotami z ronda. Ponadto wyloty z prawego pasa ruchu na dowolny pas ruchu jezdni drogi wylotowej oznakowano niewłaściwie, bowiem to oznakowanie utrudnia skręt w prawo na lewy pas ruchu jedni drogi wylotowej w przypadku gdyby prawy pas ruchu był zajęty.
By nie prowokować będących już na rondzie do zmiany pasa ruchu na wlocie za ostrogą na przerywanej linii prowadzącej, przerywanej jedynie dla ruchu porzecznego (dla wjeżdżających), a nie dla zmiany pasa ruchu na pojawiający się za ostrogą dodatkowy pas ruchu, nie maluje się przed wlotem na obwiedni strzałki do skręcania w lewo, a jedynie na wprost, malując właściwą strzałkę (znak P-8e) już za wlotem.
Poprawione oznakowanie poziome tarnowskiego malowanego ronda turbinowego pokazano na rysunku poniżej (rys. 2).
Rys. 2
Tarnowskie malowane rondo turbinowe z poprawionym oznakowaniem poziomym i klasycznymi strzałkami kierunkowymi na wlotach i obwiedni
Ponieważ ideą ronda turbinowego, jak wspomniałem wcześniej, jest brak możliwości zmiany pasa ruchu, czego nie gwarantują malowane linie ciągłe zastępujące w oryginale wystające ponad jezdnię prefabrykowane separatory pasów ruchu, lepszym i równie bezpiecznym rozwiązaniem, jest malowane kierunkowo zorganizowane rondo spiralne, na którym można bezpiecznie zmienić pas ruchu z prawego na lewy i tym samym bez problemu i łamania prawa objeżdżać wyspę środkową, zmieniając na nim kierunek jazdy w lewo (rys. 3).
Rys. 3
Propozycja oznakowania poziomego i pionowego tarnowskiego dwupasowego kierunkowo zorganizowanego ronda na DK 73, jako spiralnego o podporządkowanych wszystkich wlotach
Bardzo łatwo można zmienić oznakowanie poziome z turbinowego na spiralne, a jeszcze łatwiej usunąć z wlotów znaki C-12, kończąc narodzoną w Krakowie w 2005 roku na rondzie Kocmyrzowskim wszechobecną dziś patologię bezprawnego dodawania do znaków A-7 "ustąp pierwszeństwa" znaków C-12 "(obwiązujący) ruch okrężny" na wlotach kierunkowo zorganizowanych budowli drogowych typu rondo.
Powyższy przykład pokazuje, że bez potrzeby zmiany obowiązującego prawa i nakładów finansowych, wykazując się jedynie odrobiną dobrej woli, zrozumienia i odwagi, można właściwie i jednoznacznie oznakować budowle typu rondo i tym samym, bez szumnych deklaracji i pustych zapewnień, rzeczywiście zadbać o poprawę bezpieczeństwa na polskich drogach.
Opracował wraz z rysunkami i projektami organizacji ruchu*.
336. Jedź Bezpiecznie - 807. Wadliwie oznakowane rondo turbinowe w Modlnicy, czego nikt, także Marek Dworak, nie raczy zauważyć
Jakiś czas temu otrzymałem informację, że inż. Marek Dworak kolejny raz daje popis braku wiedzy, obwiniając za wszystko kierujących. Został bowiem zaproszony do oceny zachowań kierowców na nowym rondzie turbinowym w jednej z podkrakowskich gmin i do pomocy w napisaniu artykułu na temat prawidłowych zachowań kierujących na tym obiekcie.
Odcinek 807 "Jedź bezpiecznie" się właśnie ukazał na stronie TVP3 Kraków.
Ponieważ nie znałem wcześniej tego materiału postanowiłem najpierw przyjrzeć się tej budowli drogowej, pozostawiając analizę wątpliwej jakości pouczeń Marka Dworaka na później. Wątpliwej jakości, gdyż wszyscy pamiętają, że to właśnie Marek Dworak uczył polskich kierowców zmiany pasa ruchu na rondach turbinowych, postępując wbrew obowiązującemu prawu i idei tego rozwiązania komunikacyjnego, a przy "ruchu okrężnym" uczył zamierzających jechać na lewą stronę ronda, także wbrew prawu, zajmownia lewego pas ruchu. Przyznaję jednak, że jako jedyny, wzorując się na prawie niemieckim, od "zawsze" głosił słuszną tezę, że wjeżdżając na rondo o okrężnej organizacji ruchu nie należy włączać kierunkowskazów. Niestety wymaganie włączenia kierunkowskazów przy jeździe drogą z pierwszeństwem na skrzyżowaniu, na którym droga z pierwszeństwem zmienia swój kierunek, zatem bez zamiaru opuszczenia nie tylko jezdni tej drogi, ale nawet jej pasa ruchu, udowadnia, że nie rozumie dlaczego tak jest, ale to już inna sprawa.
Tym razem mówimy o oddanym do ruchu w tym roku rondzie o kierunkowej organizacji ruchu wybudowanym na drodze krajowej 94 w Modlnicy w gminie Wielka Wieś koło Krakowa.
Trójwlotowe rondo w Modlnicy
Marek Dworak został zaproszony przez przedstawiciela gminy, zaniepokojonego niebezpiecznymi sytuacjami na tym nowym rondzie, do oceny zachowań kierujących i pomocy w napisaniu "instrukcji obsługi" tego nowego ronda.
Ronda w Modlnicynie zobaczymy jeszcze na mapach Google, ale są dostępne materiały pozwalające ocenić założenia i propozycje projektowe dotyczące tej budowli drogowej, i to im chcę poświęcić tym razem Państwa uwagę.
Inwestorem była Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad Oddział w Krakowie (31-542 Kraków, ul. Mogilska 25; tel.: (012) 417 25 00; fax: (012) 411 01 18, e-mail: sekretariat@krakow.gddkia.gov.pl, www.krakow.gddkia.gov.pl), a wykonawcą projektu firma "Sweco Engineering" Sp. z o.o. z siedzibą w Krakowie (30-552 Kraków, ul. Wielicka 30; tel.: (12) 411 21 02; fax.:(12) 411 12 65, e-mail: office@sweco.pl, www.sweco.pl).
Założono, by skrzyżowanie dróg publicznych, a dokładnie skrzyżowanie drogi biegnącej w kierunku Giebułtowa z drogą krajową 94, było dwupasowe i skanalizowane wyspą środkową. Dla zapewnienia właściwej przepustowości w ciągu drogi krajowej, wjazd i zjazd z ronda miał odbywać się z dwóch pasów ruchu. Wykluczyło to niejako automatycznie "ruch okrężny" jako organizację ruchu nakazaną znakiem C-12, o tej międzynarodowej nazwie, przy którym zjazd jest dozwolony, co do zasady, tylko z jednego, prawego pasa okrężnie biegnącej jezdni.
Przypominam, że mówimy tu o znaku C-12 wg obowiązującej od 20 lat jego aktualnej dyspozycji, zgodnej ze znaczeniem tego znaku wg prawa europejskiego. Nie mówimy tu o starym znaku C-12 z czasów obowiązywania Kodeksu drogowego z 1983 roku, czyli o znaku nakazu kierunku jazdy z prawej strony wyspy środkowej ronda, tak niestety rozumianego do dziś, pomimo zmiany prawa, przez wielu specjalistów, w tym w praktyce GDDKiA oraz ośrodków ruchu drogowego, także w Krakowie.
Do konsultacji przedstawiono dwie propozycje projektowe. Na projektach oznaczono wszystkie możliwe przebiegi pasów ruchu liniami przerywanymi, czyniąc projekty, co do oceny zastosowanej organizacji ruchu, bezużytecznymi.
Pierwszy projektdotyczył klasycznej budowli typu rondo, czyli ronda z okrągłą wyspą środkową, o dwóch pasach ruchu. Niestety pasy ruchu oznaczono zarówno okrężnie jaki i kierunkowo, czyli wg dwóch wzajemnie wykluczających się organizacji ruchu (rys. 1).
Rys. 1
Klasyczne trójwlotowe skrzyżowanie dróg publicznych typu rondo o dwóch wzajemnie wykluczających się przebiegach pasów ruchu
Z taką wadliwą organizacją ruchu mamy do czynienia np. na opisywanym przeze mnie wielokrotnie rondzie Ziętka w Katowicach.
Przy organizacji ruchu o nazwie "ruch okrężny" pasy ruchu, tak jak jezdnia, biegną już od wlotu jedynie okrężnie, a wszystkie skrzyżowania wlotowe (skrzyżowania o ruchu okrężnym) mogą być równorzędne lub podporządkowane (rys. 2).
Rys. 2
Rondo z rysunku 1 zorganizowane wg zasad "ruchu okrężnego" w rozumieniu nakazu znaku C-12, tu z podporządkowanymi wlotami
Przy kierunkowej organizacji ruchu, jezdnie i ich pasy ruchu biegną w różnych konfiguracjach zawsze od wlotu do wylotu, tu w ciągu drogi DK94 z podporządkowaniem jednego lub wszystkich wlotów (rys. 3).
Rys. 3
Przebieg pasów ruchu na rondzie z rysunku 1 zorganizowanego kierunkowo z różnym podporządkowaniem wlotów
Drugi projektdotyczył wprost kierunkowo zorganizowanego ronda typu holenderskiego, zwanego rondem turbinowym. Takie rozwiązanie dla budowli typu rondo o kilku pasach ruchu, jest powszechnie uważane za najbezpieczniejsze, pod warunkiem, że ma już od wlotów prefabrykowane, wystające ponad jezdnię, separatory pasów ruchu, a kierujący świadomość obowiązującego prawa. Wiedzą, wbrew naukom Marka Dworaka, że kierującemu nie wolno zmieniać pasów ruchu na jego elementarnych skrzyżowaniach.
Niestety także tu projektant zaznaczył przebieg pasów ruchu we wszystkich możliwych wariantach tylko liniami przerywanymi, że o braku strzałek kierunkowych nie wspomnę (rys. 4).
Rys. 4
Trójwlotowe skrzyżowanie dróg publicznych typu rondo zaprojektowane wg holenderskiego pomysłu jako rondo turbinowe z ingerencją w wyspę środkową
Rondo turbinowe w holenderskim oryginale jest oznakowane kierunkowo holenderskimi kołowymi strzałkami kierunkowymi, których nie ma ani w Polskim, ani w europejskim prawie o ruchu drogowym. Dlatego przebieg pasów ruchu na polskich rondach turbinowych nie może być taki sam jak w Holandii,. Nasze ronda turbinowe powinny być oznaczone klasycznymi strzałkami kierunkowymi (znak P-8). Kierunkowa organizacja ruchu daje możliwość zrealizowania przebiegu pasów ruchu na różne sposoby, jednak zawsze zgodnie ze wskazaniem strzałek. Takie rondo może mieć np. pierwszeństwo w ciągu jednej z dróg, tu DK 94 z podporządkowanym jednym wlotem lub mieć, co jest powszechną praktyką ze względu na uspokojenie ruchu, podporządkowane wszystkie wloty (rys. 5). Jest to możliwe, gdyż każda skanalizowana budowla drogowa, wbrew uczniom diabła z czasów słusznie minionych, jest zespołem skrzyżowań zwanych zwykłymi, elementarnymi dla zasad ruchu drogowego, a w całości jako jedno skrzyżowanie jest jedynie wg przepisów budowlanych.
Oczywiście przy kierunkowej organizacji ruchu na wyspie środkowej powinien być stawiany na przeciwko wlotów znak C-9 lub C-1, bez znaku C-12 na wlotach, gdyż jak wspomniano wcześnie, znak C-12 od dwóch dekad nie jest już znakiem nakazu kierunku jazdy z prawej strony wyspy środkowej ronda, na dodatek bezprawnie traktowanego w całości jako jedno, pod względem zasad ruchu, skrzyżowanie.
Rys. 5
Przebieg pasów ruchu na rondzie turbinowym z rysunku 4 o kierunkowej organizacji ruchu, z podporządkowanym jednym lub wszystkimi wlotami
Wadą niektórych rodzajów rond turbinowych jest brak możliwości objechania wyspy i wykorzystania ronda do zawracania.
Z taką sytuacją mamy do czynienia przy proponowanym rozwiązaniu (jednopasowy wlot), co powinno być argumentem przemawiającym za odrzuceniem tej propozycji, na korzyść klasycznego ronda o kierunkowej organizacji ruchu, w tym np. ronda spiralnego, którego projekt mógłby wyglądać tak jak na rysunku 6.
Rys. 6
Trójwlotowe spiralne skrzyżowanie dróg publicznych typu rondo
Zobaczmy zatem jaki wariant wybrano i jak oznakowano interesującą nas budowlę.
Przyjęte do realizacji rozwiązanie, z zatwierdzoną i sknsultowaną, nie tylko z Policją, oragnizacją ruchu, przedstawiają poniższe rysunki (rys. 7 i 8).
Rys. 7
Trójwlotowe rondo turbinowe
w Modlnicy, niestety w oryginale
z wadliwym oznakowaniem poziomym i pionowym
Rys. 8
Poglądowy rysunek istniejącego rozwiązania
Niestety sposób oznakowania wybudowanego ronda, czyli jego organizacja ruchu, jest wadliwa, bowiem jest sprzeczna z obowiązującym prawem o ruchu drogowym. Nic więc dziwnego, że kierujący, wprowadzani w błąd wadliwym oznakowaniem, mają problem z właściwym pokonywaniem tej złożonej budowli drogowej. Okazuje się, że zaniepokojenie władz gminy jest całkowicie uzasadnione.
Sprzeczne z obowiązującym od 20 lat prawem oznakowanie budowli typu rondo o kierunkowej organizacji ruchu, to dziś już ogólnopolska, tolerowana przez zachowawczych urzędników, patologia wynikająca z braku wiedzy i ślepej wiary w profesjonalizm dyrektorów i egzaminatorów WORD oraz autorów powielanych w milionach egzemplarzy od czasów PRL książek do nauki jazdy. Poza tym drogownictwo to dziedzina budownictwa, której jedynie małą częścią jest organizacja ruchu, a ta wymaga znajomości obowiązujących zasad ruchu zgodnie z obowiązującym prawem o ruchu drogowym, a nie nieuprawnionymi wymysłami opartymi na starym Kodeksie drogowym z czasów PRL, powielanymi bezkrytycznie od lat przez wielu, bo na szczęście nie przez wszystkich, wykładowców z zakresu inżynierii ruchu drogowego.
Bezkrytyczna wiara w profesjonalizm drogowców w zakresie prawa o ruchu drogowym jest tak samo naiwna, jak wiara w profesjonalizm, pod tym względem, dyrektorów i egzaminatorów WORD, uczonych zasad ruchu drogowego wg powielanego od 1998 roku prawa korporacyjnego na wewnętrznych kursach.
Stara prawda głosi, że błędy ekspertów są przyjmowane przez ślepo wierzących w ich autorytet, za normę, ze szkodą dla wszystkich, a głównie dla obowiązujących norm.
Oto zestawienie błędów w zastosowanej organizacji ruchu na nowym rondzie w Modlnicy koło Krakowa.
1.Tablice przeddrogowskazowe odpowiadają okrężnej, a nie obowiązującej tu kierunkowej organizacji ruchu. To tylko przy "ruchu okrężnym" jazda okrężnie biegnącą jezdnią pozwala dotrzeć do wszystkich wylotów na obwiedni, w które można wjechać zmieniając kierunek jazdy w prawo, co do zasady, tylko z prawego pasa ruchu okrężnie biegnącej jezdni.
Przy takiej tablicy i kierunkowej organizacji ruchu kierujący nie jest powiadamiany który pas ruchu powinien zająć, szczególnie, że przy nakazie znaku C-12, który widnieje w dali, powinien zając, co do zasady, prawy pas ruchu.
2. Znak C-12 "ruch okrężny" dodany do znaków A-7, to tolerowane przez Policję i Ministerstwo Infrastruktury, trwające już 15 lat, bezprawie. Prawo o ruchu drogowym, na podstawie Porozumień europejskich z 1971 roku, pozwala jedynie na dodanie znaku A-7 do znaku C-12 w celu odwrócenia pierwszeństwa na skrzyżowaniach wlotowych dowolnej budowli drogowej o okrężnej organizacji ruchu.
Bezprawne dodawanie znaku C-12 do znaku A-7 (węgiel kamienny nie jest kamieniem węgielnym) to narodzona w Krakowie w 2005 roku, dziś już ogólnopolska patologia będąca wynikiem zignorowania przed dwudziestu laty, przez drogowców i dyrektorów nowo powstałych ośrodków ruchu drogowego, zmiany prawa o ruchu drogowym, na zgodne z prawem europejskim.
To nowe prawo o ruchu drogowym zmieniło nie tylko definicję drogi, a co za tym idzie i skrzyżowania, wg której budowla typu rondo nie jest w całości jednym skrzyżowaniem, ale także treść dyspozycji i znaczenie znaku C-12 "ruch okrężny". Od 20 lat nie jest on już znakiem nakazu kierunku jazdy z prawej strony wyspy środkowej ronda, zatem odpowiednikiem znaku C-9, lecz międzynarodowym znakiem nakazu (organizacji ruchu, nie kierunku jazdy) "obowiązujący ruch okrężny".
3. Kierujący na wlocie otrzymuje dwie sprzeczne ze sobą informacje. Jedną, że zbliża się do zorganizowanej okrężnie budowli (rys. 2), na którą wjazd i jazda okrężnie biegnącą bez końca dookoła wyspy lub placu jezdnią, jest kontynuacją dotychczasowej jazdy bez zmiany kierunku jazdy, i drugą, wg której ta budowla drogowa jest zorganizowana kierunkowo, na której jezdnie i ich pasy ruchu biegną na wprost do przeciwległych wylotów, a zamierzając jechać na jego lewą stronę, należy zmienić kierunek jazdy w lewo.
Na dodatek kierujący jadący wlotem jednopasowym jest pozbawiony nawet tej, ostrzegającej go o wadliwym oznakowaniu, informacji, gdyż na jezdni nie ma strzałek, czyli tak jak to jest na wszystkich wlotach przy "ruchu okrężnym".
4. Na obwiedni żaden pas ruchu nie ma oznakowania kierunkowego, co wynikaz bezprawnego uznawania złożonej budowli typu rondo w całości, w rozumieniu zasad ruchu, jako jedno skrzyżowanie.
Prowadzi to do tego, że poza nieuprawnionym dodaniem znaku C-12 do znaków A-7, kierunkowo znakuje się jedynie wloty.
Pozbawia się w ten sposób kierujących, tych którzy już wjechali na rondo, a szczególnie tych którzy wjechali wlotem o jednym pasie ruchu, informacji o kierunkach na poszczególnych pasach ruchu.
Brak strzałek kierunkowych na wlotach i obwiedni złożonych budowli drogowych jest prawidłowym oznakowaniem tylko przy okrężnej organizacji ruchu dowolnej co do wielkości i kształtu budowli drogowej, w tym, a nie tylko i wyłącznie, budowli typu rondo.
5. Wadliwe oznaczone znakami pasów ruchu, które nie odpowiada wskazaniom strzałek kierunkowych na wlotach.
Skopiowano bezkrytycznie, i niestety błędnie, przebieg pasów ruchu wg holenderskiego wzorca, który odpowiada jedynie holenderskim kołowym strzałkom kierunkowym. Projektant wiedział, że wbrew samowolnej i bezkarnej praktyce, także w Krakowie przy dworcu, strzałki kołowe nie są znakami dopuszczonymi do stosowania zarówno w Polsce jak i w Europie, więc zastosował strzałki klasyczne, ignorując niestety ich wskazania.
6. Strzałka tylko na wprost na lewym pasie ruchu zaprzecza rzeczywistości, gdyż oznacza że pas biegnie na wprost do wylotu bez możliwości jego opuszczenia z jego lewej strony. Wg tego oznakowania kierujący nie ma możliwości zmiany kierunku jazdy w lewo.
Organizator ruchu, sugerując się holendeskim oznakowaniem rond turbinowych, potraktował bezprawnie tą strzałkę jako wskazującą przebieg pasa ruchu po łuku w lewo, tak jak to czyni strzałka kołowa. W rzeczywistości pas ruchu biegnie prosto do wylotu, a zamierzając jechać w lewo, należy zmienić kierunek jazdy w lewo opuszczając ten pas z jego lewej strony.
Niestety nie ma tu znaków poziomych pokazujących rzeczywisty przebieg pasów ruchu, dlatego jedni włączają tu kierunkowskaz, a inni tego nie czynią. Jedni uważają, że jezdnia biegnie łukiem w lewo, a inni, że prosto do wylotu, zatem, że jadąc w lewo nie zmieniają kierunku jazdy, dla niektórych to nawet, o zgrozo, ruch okrężny, a dla jeszcze innych, zgodnie ze wskazaniem strzałki, że pas biegnie na wprost do wylotu.
Jak zatem powinno być oznakowane omawiane rondo, by kierujący, bez potrzeby zaglądania za wjazd i wyspę, czytania w myślach projektanta lub instrukcji obsługi ronda w miejscowej gazecie, a nawet wysyłania nad rondo zwiadowczego drona, mógł bez problemu to rondo pokonać?
1.Tablice przeddrogowskazowe muszą uwzględniać kierunkową organizację ruchu i wprost wskazać pasy ruchu przypisane poszczególnym kierunkom, co pokazano na poniższym przykładzie.
2. Strzałki kierunkowe (znak P-8), zgodne z przebiegiem pasów ruchu, mają obowiązek znajdować się poza wlotami, także na obwiedni przed elementarnymi skrzyżowaniami zwykłymi tej złożonej budowli drogowej.
3. Pasy ruchu, oznaczone znakami drogowymi,muszą biec zgodnie z przebiegiem jezdni i wskazaniem strzałek kierunkowych.
4. Znak C-9 na wyspie środkowej ronda powinien zastąpić nieuprawniony znak C-12 na wlotach.
5. Znak D-1 "droga z pierwszeństwem", skoro oznaczono wloty znakiem A-7, na obowiązek być zamontowany na obwiedni przed elementarnymi skrzyżowaniami ronda o kierunkowej organizacji ruchu. Nie ma tego wymagania jedynie dla budowli o dowolnym kształcie i wielkości o okrężnej organizacji ruchu.
By było czytelnie, jednoznacznie i bezpiecznie, wystarczy jedynie właściwie rozumieć i właściwie stosować obowiązujące w Polsce i Polskę prawo o ruchu drogowym, także w zakresie znakowania budowli drogowych.
Poniżej przedstawiono prawidłowo oznakowane kierunkowo zorganizowane rondo turbinowe w Modlnicy z właściwymi dla tej organizacji ruchu kierunkowymi tablicami przedrogowskazowymi, strzałkami P-8 na wlotach i obwiedni, znakiem C-9 na wyspie i znakiem D-1 na obwiedni, oraz z właściwym, zgodnym ze wskazaniem klasycznych strzałek kierunkowych, przebiegiem pasów ruchu (rys. 9)
Rys. 9
Kierunkowa, zgodna z obowiązującym prawem, organizacja ruchu ronda turbinowego w Modlnicy o podporządkowanych wszystkich wlotach
Identyczne oznakowanie dotyczyłoby klasycznego ronda, czyli budowli z kanalizującą ruch okrągłą wyspą środkową, o kierunkowej, nie okrężnej, organizacji ruchu i podporządkowanych wszystkich wlotach, które można bez problemu wykorzystać do zawracania z każdego wlotu (rys. 10).
Rys. 10
Kierunkowa organizacja ruchu na klasycznym rondzie z podporządkowanymi wszystkimi wlotami, w dwóch odmianach
Na koniec, dla uświadomienia kierującym, że "ruch okrężny" nie jest permanentną zmianą kierunku jazdy w lewo przy wyspie środkowej ronda z włączonym jeszcze przed wjazdem lewym kierunkowskazem, na rysunku poniżej pokazuję to samo rondo w Modlnicy zorganizowane okrężnie, z właściwymi dla tej organizacji ruchu tablicami przedrogowskazowymi, okrężnym przebiegiem jezdni i brakiem strzałek kierunkowych, zarówno na wlotach jak i na obwiedni (rys. 11).
Rys. 11
Okrężna organizacja ruchu dwupasowego ronda w Modlnicy z podporządkowanymi wszystkimi wlotami
Ze względu na nierównomierne obciążenie wlotów i mniejszą przepustowość (zjazd tylko z prawego pasa ruchu), pomimo prostoty w oznakowaniu, nie znalazło to rozwiązanie aprobaty. Słusznie, gdyż tego typu niewielkie budowle drogowe o okrężnej organizacji ruchu powinny być budowane wyłącznie jako jednopasowe, natomiast przy dwóch pasach ruchu powinny być organizowane, tak jak tu, kierunkowo, co oczywiste, zgodnie z obowiązującym od 20 lat prawem, a nie tak jak to uczyniono w Modlnicy.
Niewielkie dwupasowe ronda o okrężnej organizacji ruchu cieszą się złą sławą, gdyż dochodzi na ich wylotowych skrzyżowaniach do licznych kolizji i wypadków.
Dla zdyscyplinowania kierujących nie wolno domalowywać na ich wlotach zaprzeczających "ruchowi okrężnemu" strzałek kierunkowych, by jadący zgodnie z obowiązującymi zasadami ruchu prawym okrężnie biegnącym pasem ruchu niby to nie "skręcali w lewo z prawego pasa ruchu". Tu nie chodzi o jadących zgodnie z prawem, bez zmiany kierunku jazdy, prawym pasem ruchu, lecz o jadących lewym okrężnie biegnącym pasem ruchu, którzy łamiąc prawo zmieniają kierunek jazdy w prawo wprost z lewego pasa ruchu.
To właśnie takie naganne zachowanie jest główną przyczyną kolizji na okrężnie zorganizowanych dwupasowych budowlach drogowych typu rondo. Dla zadysponowania kierujących można zastosować na obwiedni, na wysokości wylotów, linie ciągłe rozdzielające pasy ruchu (rys. 12), tak jak to było poprzednio na rondach przy dworcu w Krakowie.
Przy nagminnym łamaniu prawa można linie ciągłe zastąpić separatorami lub elastycznymi tablicami prowadzącymi, tak jak to zrobiono np. na rondzie Pileckiego we Wrocławiu.
Rys. 13
Linie ciągłe i słupki prowadzące na obwiedni okrężnie zorganizowanej budowli drogowej, tu typu rondo
Nie ulega wątpliwości, że tylko prawidłowe, zgodne z obowiązującym prawem oznakowanie i rozumienie prawa przez kierujących, pozwala pokonywać bez najmniejszego problemu kolejno każde elementarne skrzyżowanie dowolnej, nawet najbardziej złożonej budowli drogowej o dowolnej organizacji ruchu!
Autor publikacji Ryszard R. Dobrowolski
ANEKS.
Właśnie ukazał się omawiany film na YT, a pod nim cała masa komentarzy, wśród których i tym razem jest wiele krytycznych uwag oraz obrazujących to, że nauka wg wymagań WORD systematycznie ogłupia kolejne pokolenia polskich kierowców.
https://youtu.be/CY3c86qRzmA
Nie wiem czy jest jeszcze potrzeba omawiania filmu, skoro wszystko, tak przynajmniej sądzę, zostało już omówiony przy okazji opisywania ronda.
