336. Jedź Bezpiecznie - 807. Wadliwie oznakowane rondo turbinowe w Modlnicy, czego nikt, także Marek Dworak, nie raczy zauważyć
Jakiś czas temu otrzymałem informację, że inż. Marek Dworak kolejny raz daje popis braku wiedzy, obwiniając za wszystko kierujących. Został bowiem zaproszony do oceny zachowań kierowców na nowym rondzie turbinowym w jednej z podkrakowskich gmin i do pomocy w napisaniu artykułu na temat prawidłowych zachowań kierujących na tym obiekcie.
Odcinek 807 "Jedź bezpiecznie" się właśnie ukazał na stronie TVP3 Kraków.
Ponieważ nie znałem wcześniej tego materiału postanowiłem najpierw przyjrzeć się tej budowli drogowej, pozostawiając analizę wątpliwej jakości pouczeń Marka Dworaka na później. Wątpliwej jakości, gdyż wszyscy pamiętają, że to właśnie Marek Dworak uczył polskich kierowców zmiany pasa ruchu na rondach turbinowych, postępując wbrew obowiązującemu prawu i idei tego rozwiązania komunikacyjnego, a przy "ruchu okrężnym" uczył zamierzających jechać na lewą stronę ronda, także wbrew prawu, zajmownia lewego pas ruchu. Przyznaję jednak, że jako jedyny, wzorując się na prawie niemieckim, od "zawsze" głosił słuszną tezę, że wjeżdżając na rondo o okrężnej organizacji ruchu nie należy włączać kierunkowskazów. Niestety wymaganie włączenia kierunkowskazów przy jeździe drogą z pierwszeństwem na skrzyżowaniu, na którym droga z pierwszeństwem zmienia swój kierunek, zatem bez zamiaru opuszczenia nie tylko jezdni tej drogi, ale nawet jej pasa ruchu, udowadnia, że nie rozumie dlaczego tak jest, ale to już inna sprawa.
Tym razem mówimy o oddanym do ruchu w tym roku rondzie o kierunkowej organizacji ruchu wybudowanym na drodze krajowej 94 w Modlnicy w gminie Wielka Wieś koło Krakowa.
Trójwlotowe rondo w Modlnicy
Marek Dworak został zaproszony przez przedstawiciela gminy, zaniepokojonego niebezpiecznymi sytuacjami na tym nowym rondzie, do oceny zachowań kierujących i pomocy w napisaniu "instrukcji obsługi" tego nowego ronda.
Ronda w Modlnicy nie zobaczymy jeszcze na mapach Google, ale są dostępne materiały pozwalające ocenić założenia i propozycje projektowe dotyczące tej budowli drogowej, i to im chcę poświęcić tym razem Państwa uwagę.
Inwestorem była Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad Oddział w Krakowie (31-542 Kraków, ul. Mogilska 25; tel.: (012) 417 25 00; fax: (012) 411 01 18, e-mail: sekretariat@krakow.gddkia.gov.pl, www.krakow.gddkia.gov.pl), a wykonawcą projektu firma "Sweco Engineering" Sp. z o.o. z siedzibą w Krakowie (30-552 Kraków, ul. Wielicka 30; tel.: (12) 411 21 02; fax.:(12) 411 12 65, e-mail: office@sweco.pl, www.sweco.pl).
Założono, by skrzyżowanie dróg publicznych, a dokładnie skrzyżowanie drogi biegnącej w kierunku Giebułtowa z drogą krajową 94, było dwupasowe i skanalizowane wyspą środkową. Dla zapewnienia właściwej przepustowości w ciągu drogi krajowej, wjazd i zjazd z ronda miał odbywać się z dwóch pasów ruchu. Wykluczyło to niejako automatycznie "ruch okrężny" jako organizację ruchu nakazaną znakiem C-12, o tej międzynarodowej nazwie, przy którym zjazd jest dozwolony, co do zasady, tylko z jednego, prawego pasa okrężnie biegnącej jezdni.
Przypominam, że mówimy tu o znaku C-12 wg obowiązującej od 20 lat jego aktualnej dyspozycji, zgodnej ze znaczeniem tego znaku wg prawa europejskiego. Nie mówimy tu o starym znaku C-12 z czasów obowiązywania Kodeksu drogowego z 1983 roku, czyli o znaku nakazu kierunku jazdy z prawej strony wyspy środkowej ronda, tak niestety rozumianego do dziś, pomimo zmiany prawa, przez wielu specjalistów, w tym w praktyce GDDKiA oraz ośrodków ruchu drogowego, także w Krakowie.
Do konsultacji przedstawiono dwie propozycje projektowe. Na projektach oznaczono wszystkie możliwe przebiegi pasów ruchu liniami przerywanymi, czyniąc projekty, co do oceny zastosowanej organizacji ruchu, bezużytecznymi.
Pierwszy projekt dotyczył klasycznej budowli typu rondo, czyli ronda z okrągłą wyspą środkową, o dwóch pasach ruchu. Niestety pasy ruchu oznaczono zarówno okrężnie jaki i kierunkowo, czyli wg dwóch wzajemnie wykluczających się organizacji ruchu (rys. 1).
Klasyczne trójwlotowe skrzyżowanie dróg publicznych typu rondo o dwóch wzajemnie wykluczających się przebiegach pasów ruchu
Z taką wadliwą organizacją ruchu mamy do czynienia np. na opisywanym przeze mnie wielokrotnie rondzie Ziętka w Katowicach.
Przy organizacji ruchu o nazwie "ruch okrężny" pasy ruchu, tak jak jezdnia, biegną już od wlotu jedynie okrężnie, a wszystkie skrzyżowania wlotowe (skrzyżowania o ruchu okrężnym) mogą być równorzędne lub podporządkowane (rys. 2).
Rys. 2
Rondo z rysunku 1 zorganizowane wg zasad "ruchu okrężnego" w rozumieniu nakazu znaku C-12, tu z podporządkowanymi wlotami
Przy kierunkowej organizacji ruchu, jezdnie i ich pasy ruchu biegną w różnych konfiguracjach zawsze od wlotu do wylotu, tu w ciągu drogi DK94 z podporządkowaniem jednego lub wszystkich wlotów (rys. 3).
Rys. 3
Przebieg pasów ruchu na rondzie z rysunku 1 zorganizowanego kierunkowo z różnym podporządkowaniem wlotów
Drugi projekt dotyczył wprost kierunkowo zorganizowanego ronda typu holenderskiego, zwanego rondem turbinowym. Takie rozwiązanie dla budowli typu rondo o kilku pasach ruchu, jest powszechnie uważane za najbezpieczniejsze, pod warunkiem, że ma już od wlotów prefabrykowane, wystające ponad jezdnię, separatory pasów ruchu, a kierujący świadomość obowiązującego prawa. Wiedzą, wbrew naukom Marka Dworaka, że kierującemu nie wolno zmieniać pasów ruchu na jego elementarnych skrzyżowaniach.
Niestety także tu projektant zaznaczył przebieg pasów ruchu we wszystkich możliwych wariantach tylko liniami przerywanymi, że o braku strzałek kierunkowych nie wspomnę (rys. 4).
Rys. 4
Trójwlotowe skrzyżowanie dróg publicznych typu rondo zaprojektowane wg holenderskiego pomysłu jako rondo turbinowe z ingerencją w wyspę środkową
Rondo turbinowe w holenderskim oryginale jest oznakowane kierunkowo holenderskimi kołowymi strzałkami kierunkowymi, których nie ma ani w Polskim, ani w europejskim prawie o ruchu drogowym. Dlatego przebieg pasów ruchu na polskich rondach turbinowych nie może być taki sam jak w Holandii,. Nasze ronda turbinowe powinny być oznaczone klasycznymi strzałkami kierunkowymi (znak P-8). Kierunkowa organizacja ruchu daje możliwość zrealizowania przebiegu pasów ruchu na różne sposoby, jednak zawsze zgodnie ze wskazaniem strzałek. Takie rondo może mieć np. pierwszeństwo w ciągu jednej z dróg, tu DK 94 z podporządkowanym jednym wlotem lub mieć, co jest powszechną praktyką ze względu na uspokojenie ruchu, podporządkowane wszystkie wloty (rys. 5). Jest to możliwe, gdyż każda skanalizowana budowla drogowa, wbrew uczniom diabła z czasów słusznie minionych, jest zespołem skrzyżowań zwanych zwykłymi, elementarnymi dla zasad ruchu drogowego, a w całości jako jedno skrzyżowanie jest jedynie wg przepisów budowlanych.
Oczywiście przy kierunkowej organizacji ruchu na wyspie środkowej powinien być stawiany na przeciwko wlotów znak C-9 lub C-1, bez znaku C-12 na wlotach, gdyż jak wspomniano wcześnie, znak C-12 od dwóch dekad nie jest już znakiem nakazu kierunku jazdy z prawej strony wyspy środkowej ronda, na dodatek bezprawnie traktowanego w całości jako jedno, pod względem zasad ruchu, skrzyżowanie.
Rys. 5
Przebieg pasów ruchu na rondzie turbinowym z rysunku 4 o kierunkowej organizacji ruchu, z podporządkowanym jednym lub wszystkimi wlotami
Wadą niektórych rodzajów rond turbinowych jest brak możliwości objechania wyspy i wykorzystania ronda do zawracania.
Z taką sytuacją mamy do czynienia przy proponowanym rozwiązaniu (jednopasowy wlot), co powinno być argumentem przemawiającym za odrzuceniem tej propozycji, na korzyść klasycznego ronda o kierunkowej organizacji ruchu, w tym np. ronda spiralnego, którego projekt mógłby wyglądać tak jak na rysunku 6.
Rys. 6
Trójwlotowe spiralne skrzyżowanie dróg publicznych typu rondo
Zobaczmy zatem jaki wariant wybrano i jak oznakowano interesującą nas budowlę.
Przyjęte do realizacji rozwiązanie, z zatwierdzoną i sknsultowaną, nie tylko z Policją, oragnizacją ruchu, przedstawiają poniższe rysunki (rys. 7 i 8).
Rys. 7
Trójwlotowe rondo turbinowe
w Modlnicy, niestety w oryginale
z wadliwym oznakowaniem poziomym i pionowym
Poglądowy rysunek istniejącego rozwiązania
Niestety sposób oznakowania wybudowanego ronda, czyli jego organizacja ruchu, jest wadliwa, bowiem jest sprzeczna z obowiązującym prawem o ruchu drogowym. Nic więc dziwnego, że kierujący, wprowadzani w błąd wadliwym oznakowaniem, mają problem z właściwym pokonywaniem tej złożonej budowli drogowej. Okazuje się, że zaniepokojenie władz gminy jest całkowicie uzasadnione.
Sprzeczne z obowiązującym od 20 lat prawem oznakowanie budowli typu rondo o kierunkowej organizacji ruchu, to dziś już ogólnopolska, tolerowana przez zachowawczych urzędników, patologia wynikająca z braku wiedzy i ślepej wiary w profesjonalizm dyrektorów i egzaminatorów WORD oraz autorów powielanych w milionach egzemplarzy od czasów PRL książek do nauki jazdy. Poza tym drogownictwo to dziedzina budownictwa, której jedynie małą częścią jest organizacja ruchu, a ta wymaga znajomości obowiązujących zasad ruchu zgodnie z obowiązującym prawem o ruchu drogowym, a nie nieuprawnionymi wymysłami opartymi na starym Kodeksie drogowym z czasów PRL, powielanymi bezkrytycznie od lat przez wielu, bo na szczęście nie przez wszystkich, wykładowców z zakresu inżynierii ruchu drogowego.
Bezkrytyczna wiara w profesjonalizm drogowców w zakresie prawa o ruchu drogowym jest tak samo naiwna, jak wiara w profesjonalizm, pod tym względem, dyrektorów i egzaminatorów WORD, uczonych zasad ruchu drogowego wg powielanego od 1998 roku prawa korporacyjnego na wewnętrznych kursach.
Stara prawda głosi, że błędy ekspertów są przyjmowane przez ślepo wierzących w ich autorytet, za normę, ze szkodą dla wszystkich, a głównie dla obowiązujących norm.
Oto zestawienie błędów w zastosowanej organizacji ruchu na nowym rondzie w Modlnicy koło Krakowa.
1.Tablice przeddrogowskazowe odpowiadają okrężnej, a nie obowiązującej tu kierunkowej organizacji ruchu. To tylko przy "ruchu okrężnym" jazda okrężnie biegnącą jezdnią pozwala dotrzeć do wszystkich wylotów na obwiedni, w które można wjechać zmieniając kierunek jazdy w prawo, co do zasady, tylko z prawego pasa ruchu okrężnie biegnącej jezdni.
Przy takiej tablicy i kierunkowej organizacji ruchu kierujący nie jest powiadamiany który pas ruchu powinien zająć, szczególnie, że przy nakazie znaku C-12, który widnieje w dali, powinien zając, co do zasady, prawy pas ruchu.
2. Znak C-12 "ruch okrężny" dodany do znaków A-7, to tolerowane przez Policję i Ministerstwo Infrastruktury, trwające już 15 lat, bezprawie. Prawo o ruchu drogowym, na podstawie Porozumień europejskich z 1971 roku, pozwala jedynie na dodanie znaku A-7 do znaku C-12 w celu odwrócenia pierwszeństwa na skrzyżowaniach wlotowych dowolnej budowli drogowej o okrężnej organizacji ruchu.
Bezprawne dodawanie znaku C-12 do znaku A-7 (węgiel kamienny nie jest kamieniem węgielnym) to narodzona w Krakowie w 2005 roku, dziś już ogólnopolska patologia będąca wynikiem zignorowania przed dwudziestu laty, przez drogowców i dyrektorów nowo powstałych ośrodków ruchu drogowego, zmiany prawa o ruchu drogowym, na zgodne z prawem europejskim.
To nowe prawo o ruchu drogowym zmieniło nie tylko definicję drogi, a co za tym idzie i skrzyżowania, wg której budowla typu rondo nie jest w całości jednym skrzyżowaniem, ale także treść dyspozycji i znaczenie znaku C-12 "ruch okrężny". Od 20 lat nie jest on już znakiem nakazu kierunku jazdy z prawej strony wyspy środkowej ronda, zatem odpowiednikiem znaku C-9, lecz międzynarodowym znakiem nakazu (organizacji ruchu, nie kierunku jazdy) "obowiązujący ruch okrężny".
3. Kierujący na wlocie otrzymuje dwie sprzeczne ze sobą informacje. Jedną, że zbliża się do zorganizowanej okrężnie budowli (rys. 2), na którą wjazd i jazda okrężnie biegnącą bez końca dookoła wyspy lub placu jezdnią, jest kontynuacją dotychczasowej jazdy bez zmiany kierunku jazdy, i drugą, wg której ta budowla drogowa jest zorganizowana kierunkowo, na której jezdnie i ich pasy ruchu biegną na wprost do przeciwległych wylotów, a zamierzając jechać na jego lewą stronę, należy zmienić kierunek jazdy w lewo.
Na dodatek kierujący jadący wlotem jednopasowym jest pozbawiony nawet tej, ostrzegającej go o wadliwym oznakowaniu, informacji, gdyż na jezdni nie ma strzałek, czyli tak jak to jest na wszystkich wlotach przy "ruchu okrężnym".
4. Na obwiedni żaden pas ruchu nie ma oznakowania kierunkowego, co wynika z bezprawnego uznawania złożonej budowli typu rondo w całości, w rozumieniu zasad ruchu, jako jedno skrzyżowanie.
Prowadzi to do tego, że poza nieuprawnionym dodaniem znaku C-12 do znaków A-7, kierunkowo znakuje się jedynie wloty.
Pozbawia się w ten sposób kierujących, tych którzy już wjechali na rondo, a szczególnie tych którzy wjechali wlotem o jednym pasie ruchu, informacji o kierunkach na poszczególnych pasach ruchu.
Brak strzałek kierunkowych na wlotach i obwiedni złożonych budowli drogowych jest prawidłowym oznakowaniem tylko przy okrężnej organizacji ruchu dowolnej co do wielkości i kształtu budowli drogowej, w tym, a nie tylko i wyłącznie, budowli typu rondo.
5. Wadliwe oznaczone znakami pasów ruchu, które nie odpowiada wskazaniom strzałek kierunkowych na wlotach.
Skopiowano bezkrytycznie, i niestety błędnie, przebieg pasów ruchu wg holenderskiego wzorca, który odpowiada jedynie holenderskim kołowym strzałkom kierunkowym. Projektant wiedział, że wbrew samowolnej i bezkarnej praktyce, także w Krakowie przy dworcu, strzałki kołowe nie są znakami dopuszczonymi do stosowania zarówno w Polsce jak i w Europie, więc zastosował strzałki klasyczne, ignorując niestety ich wskazania.
6. Strzałka tylko na wprost na lewym pasie ruchu zaprzecza rzeczywistości, gdyż oznacza że pas biegnie na wprost do wylotu bez możliwości jego opuszczenia z jego lewej strony. Wg tego oznakowania kierujący nie ma możliwości zmiany kierunku jazdy w lewo.
Organizator ruchu, sugerując się holendeskim oznakowaniem rond turbinowych, potraktował bezprawnie tą strzałkę jako wskazującą przebieg pasa ruchu po łuku w lewo, tak jak to czyni strzałka kołowa. W rzeczywistości pas ruchu biegnie prosto do wylotu, a zamierzając jechać w lewo, należy zmienić kierunek jazdy w lewo opuszczając ten pas z jego lewej strony.
Niestety nie ma tu znaków poziomych pokazujących rzeczywisty przebieg pasów ruchu, dlatego jedni włączają tu kierunkowskaz, a inni tego nie czynią. Jedni uważają, że jezdnia biegnie łukiem w lewo, a inni, że prosto do wylotu, zatem, że jadąc w lewo nie zmieniają kierunku jazdy, dla niektórych to nawet, o zgrozo, ruch okrężny, a dla jeszcze innych, zgodnie ze wskazaniem strzałki, że pas biegnie na wprost do wylotu.
Jak zatem powinno być oznakowane omawiane rondo, by kierujący, bez potrzeby zaglądania za wjazd i wyspę, czytania w myślach projektanta lub instrukcji obsługi ronda w miejscowej gazecie, a nawet wysyłania nad rondo zwiadowczego drona, mógł bez problemu to rondo pokonać?
1.Tablice przeddrogowskazowe muszą uwzględniać kierunkową organizację ruchu i wprost wskazać pasy ruchu przypisane poszczególnym kierunkom, co pokazano na poniższym przykładzie.
2. Strzałki kierunkowe (znak P-8), zgodne z przebiegiem pasów ruchu, mają obowiązek znajdować się poza wlotami, także na obwiedni przed elementarnymi skrzyżowaniami zwykłymi tej złożonej budowli drogowej.
3. Pasy ruchu, oznaczone znakami drogowymi, muszą biec zgodnie z przebiegiem jezdni i wskazaniem strzałek kierunkowych.
4. Znak C-9 na wyspie środkowej ronda powinien zastąpić nieuprawniony znak C-12 na wlotach.
5. Znak D-1 "droga z pierwszeństwem", skoro oznaczono wloty znakiem A-7, na obowiązek być zamontowany na obwiedni przed elementarnymi skrzyżowaniami ronda o kierunkowej organizacji ruchu. Nie ma tego wymagania jedynie dla budowli o dowolnym kształcie i wielkości o okrężnej organizacji ruchu.
By było czytelnie, jednoznacznie i bezpiecznie, wystarczy jedynie właściwie rozumieć i właściwie stosować obowiązujące w Polsce i Polskę prawo o ruchu drogowym, także w zakresie znakowania budowli drogowych.
Poniżej przedstawiono prawidłowo oznakowane kierunkowo zorganizowane rondo turbinowe w Modlnicy z właściwymi dla tej organizacji ruchu kierunkowymi tablicami przedrogowskazowymi, strzałkami P-8 na wlotach i obwiedni, znakiem C-9 na wyspie i znakiem D-1 na obwiedni, oraz z właściwym, zgodnym ze wskazaniem klasycznych strzałek kierunkowych, przebiegiem pasów ruchu (rys. 9)
Rys. 9
Kierunkowa, zgodna z obowiązującym prawem, organizacja ruchu ronda turbinowego w Modlnicy o podporządkowanych wszystkich wlotach
Identyczne oznakowanie dotyczyłoby klasycznego ronda, czyli budowli z kanalizującą ruch okrągłą wyspą środkową, o kierunkowej, nie okrężnej, organizacji ruchu i podporządkowanych wszystkich wlotach, które można bez problemu wykorzystać do zawracania z każdego wlotu (rys. 10).
Rys. 10
Kierunkowa organizacja ruchu na klasycznym rondzie z podporządkowanymi wszystkimi wlotami, w dwóch odmianach
Na koniec, dla uświadomienia kierującym, że "ruch okrężny" nie jest permanentną zmianą kierunku jazdy w lewo przy wyspie środkowej ronda z włączonym jeszcze przed wjazdem lewym kierunkowskazem, na rysunku poniżej pokazuję to samo rondo w Modlnicy zorganizowane okrężnie, z właściwymi dla tej organizacji ruchu tablicami przedrogowskazowymi, okrężnym przebiegiem jezdni i brakiem strzałek kierunkowych, zarówno na wlotach jak i na obwiedni (rys. 11).
Rys. 11
Okrężna organizacja ruchu dwupasowego ronda w Modlnicy z podporządkowanymi wszystkimi wlotami
Ze względu na nierównomierne obciążenie wlotów i mniejszą przepustowość (zjazd tylko z prawego pasa ruchu), pomimo prostoty w oznakowaniu, nie znalazło to rozwiązanie aprobaty. Słusznie, gdyż tego typu niewielkie budowle drogowe o okrężnej organizacji ruchu powinny być budowane wyłącznie jako jednopasowe, natomiast przy dwóch pasach ruchu powinny być organizowane, tak jak tu, kierunkowo, co oczywiste, zgodnie z obowiązującym od 20 lat prawem, a nie tak jak to uczyniono w Modlnicy.
Niewielkie dwupasowe ronda o okrężnej organizacji ruchu cieszą się złą sławą, gdyż dochodzi na ich wylotowych skrzyżowaniach do licznych kolizji i wypadków.
Dla zdyscyplinowania kierujących nie wolno domalowywać na ich wlotach zaprzeczających "ruchowi okrężnemu" strzałek kierunkowych, by jadący zgodnie z obowiązującymi zasadami ruchu prawym okrężnie biegnącym pasem ruchu niby to nie "skręcali w lewo z prawego pasa ruchu". Tu nie chodzi o jadących zgodnie z prawem, bez zmiany kierunku jazdy, prawym pasem ruchu, lecz o jadących lewym okrężnie biegnącym pasem ruchu, którzy łamiąc prawo zmieniają kierunek jazdy w prawo wprost z lewego pasa ruchu.
To właśnie takie naganne zachowanie jest główną przyczyną kolizji na okrężnie zorganizowanych dwupasowych budowlach drogowych typu rondo. Dla zadysponowania kierujących można zastosować na obwiedni, na wysokości wylotów, linie ciągłe rozdzielające pasy ruchu (rys. 12), tak jak to było poprzednio na rondach przy dworcu w Krakowie.
Przy nagminnym łamaniu prawa można linie ciągłe zastąpić separatorami lub elastycznymi tablicami prowadzącymi, tak jak to zrobiono np. na rondzie Pileckiego we Wrocławiu.
Rys. 13
Linie ciągłe i słupki prowadzące na obwiedni okrężnie zorganizowanej budowli drogowej, tu typu rondo
Nie ulega wątpliwości, że tylko prawidłowe, zgodne z obowiązującym prawem oznakowanie i rozumienie prawa przez kierujących, pozwala pokonywać bez najmniejszego problemu kolejno każde elementarne skrzyżowanie dowolnej, nawet najbardziej złożonej budowli drogowej o dowolnej organizacji ruchu!
Autor publikacji Ryszard R. Dobrowolski
ANEKS.
Właśnie ukazał się omawiany film na YT, a pod nim cała masa komentarzy, wśród których i tym razem jest wiele krytycznych uwag oraz obrazujących to, że nauka wg wymagań WORD systematycznie ogłupia kolejne pokolenia polskich kierowców.
https://youtu.be/CY3c86qRzmA
Nie wiem czy jest jeszcze potrzeba omawiania filmu, skoro wszystko, tak przynajmniej sądzę, zostało już omówiony przy okazji opisywania ronda.
