489. Austriackie ronda bez znaku nakazu "ruch okrężny"
Tu można wesprzeć moją działalność na rzecz poprawy BRD stawiając mi przysłowiową "kawę" https://buycoffee.to/mrerdek1.blogspot.com
Poprzednio pisałem o neutralnie kierunkowo zorganizowanych złożonych budowlach typu rondo w Szwajcarii. Pisałem o rondach na których znakiem "obowiązujący ruch okrężny", takim samym jak nasz znak C-12 i znak D,3 wg Konwencji wiedeńskiej, nakazano kierującym stosować się do zasad okrężnej organizacji ruchu. Zatem nic nadzwyczajnego poza tym, że na niektórych z nich zastosowano pozbawioną logiki sygnalizację świetlną, która pomijała nie tylko kierujących znajdujących się na okrężnie biegnącej jezdni ale także pieszych.
Teraz będzie znacznie ciekawiej i mam nadzieję, że pouczająco, bowiem wpis będzie dotyczył Austrii, gdzie pomimo braku w ich kodeksie drogowym znaku nakazującego "ruch okrężny", stosowana jest tam neutralna kierunkowo organizacja ruchu o tej międzynarodowej nazwie.
Mamy zatem identyczną sytuację jak we Francji, gdzie także wycofano na znak protestu wobec przyjętej w połowie ubiegłego wieku Porozumieniem europejskim radzieckiej propozycji zmiany znaczenia międzynarodowego znaku nakazu D,3 "compulsory roundabout" czyli "obowiązujący ruch okrężny". Wycofano wówczas ten znak z kodeksów drogowych wielu państw Zachodniej Europy, które jednak po czasie do niego wróciły, gdy ponownie przywrócono temu znakowi jego pierwotne znaczenie, jak np. Niemcy.
W Austrii, tak jak we Francji o okrężnej organizacji ruchu powiadamia kierujących znak ostrzegawczy (3a wg StVZVO) "skrzyżowanie z ruchem okrężnym" czyli odpowiednik naszego znaku ostrzegawczego A-8 "skrzyżowanie o ruchu okrężnym" (rys. 1).
Rys. 1
Znak ostrzegawczy przed skrzyżowaniem
Wbrew nieuprawnionym wymysłom znak ten nie ostrzega o rondzie lecz o wlotowym skrzyżowaniu okrężnie zorganizowanej budowli drogowej o dowolnym kształcie i wielkości, tu w Austrii budowli typu rondo. Poza znakiem ostrzegawczym, na wszystkich wlotach budowli typu rondo o okrężnej organizacji ruchu ustawione są samotne znaki "ustąp pierwszeństwa", a na wyspie środkowej znak nakazu jazdy w prawo przed znakiem (rys. 2).
Rys. 2
Znak nakazu jazdy "w prawo przed znakiem" na wyspie środkowej i znak ostrzegawczy "ustąp pierwszeństwa" przed każdym skrzyżowaniem wlotowym na okrężnie zorganizowane austriackie rondo
Wyjątkiem są mini-ronda z malowaną wyspą środkową i malowanymi na jezdni obwiedni okrężnie biegnącymi strzałkami zamiast znaku nakazu jazdy w prawo przed znakiem (rys. 3).
Nie ulega wątpliwości, że każda centralnie skanalizowana budowla, także typu rondo, jest budowlą złożoną ze zwykłych skrzyżowań. Poza brakiem przepisu sam fakt podporządkowania wszystkich wlotów wyklucza taką możliwość.
Kierujący, szczególnie spoza Austrii, ignorując znak ostrzegawczy lub sądząc, że ostrzega on o budowli typu rondo, mogliby sądzić że jego organizacja jest kierunkowa, że droga na obwiedni biegnie odśrodkowo na wprost do przeciwległego lub najbliższego wylotu, natomiast kontynuowanie jazdy przy wyspie wymagałoby zmiany kierunku jazdy w lewo. Że tak nie jest informuje kierujących znak oraz okrężny przebieg jezdni z zewnętrzną linią krawędziową na całej obwiedni.
Ponieważ w Austrii nie ma znaku nakazu "ruch okrężny" i jego dyspozycji mówiącej o jego zasadach, austriacki kodeks drogowy zawiera definicję legalną określenia "Kreisverker" czyli "ruch okrężny" w rozumieniu neutralnej kierunkowo organizacji ruchu.
By była jasność, nie jest to definicja budowli typu rondo, bowiem w języku niemieckim słowo "kreisverkehr", tak jak w angielskim "roundabout", ma wiele znaczeń, co ma wpływ na przeróżne spekulacje i nieuprawnione wymysły interpretacyjne.
Wg oryginału (§2.3c StVO) określenie "Kreisverkehr" oznacza "Eine kreisförmige oder annähernd kreisförmig verlaufende Fahrbahn, die für den Verkehr in eine Richtung bestimmt ist".
Zgodnie z austriackim kodeksem drogowym określenie "ruch okrężny" oznacza zatem "biegnącą po okręgu lub prawie po okręgu jezdnię przeznaczoną do ruchu w jednym kierunku". Dla porównania pierwotna amerykańska nazwa "ruchu okrężnego", obecnie "traffic circle", to "system (zasada) okrężnie biegnącej jednokierunkowej jezdni". We Francji "ruch okrężny" francuskie ministerstwo ds. transportu tłumaczyło obrazowo jako "nawijającą się na siebie jednokierunkową drogę".
Austriacka definicja nie jest tak uniwersalna i niezależna od wielkości i kształtu okrężnie zorganizowanej budowli drogowej jak międzynarodowa i nasza, bowiem ogranicza stosowanie tej organizacji ruchu jedynie do najpopularniejszych co do kształtu budowli z centralną przeszkodą, czyli do budowli typu rondo. W praktyce stosowana jest w Austrii głównie na jednopasowych budowlach tego typu (mini i małe ronda). W przypadku dużych dwupasowych rond o okrężnej organizacji ruchu prawe pasy na wlotach i obwiedni czynione się bajpasami (rys. 4 i 5) albo na dwupasowej obwiedni malowane są strzałki kierunkowe dotyczące ruchu po niej. Na lewym pasie strzałka "na wprost", a na prawym "na wprost" lub w prawo", przy czym "na wprost" oznacza jazdę dookoła wyspy lub placu bez opuszczania pasa ruchu z jego lewej lub prawej strony (rys. 6).
Rys. 4
Większe dwupasowe budowle typu rondo czyni się jednopasowymi przez uczynienie prawych pasów bajpasami
Rys. 5
Austriackie rondo z rysunku 3. Prawy pas ruchu na obwiedni będąc bajpasem jest oddzielony od obwiedni ronda powierzchnią wyłączona z ruchu, a nie linią ciągłą
Rys. 6
Oznakowanie kierunkowe obwiedni okrężnie zorganizowanej dwupasowej budowli typu rondo potwierdzające okrężny przebieg jezdni i jej pasów ruchu oraz zezwolenie na zmianę kierunku jazdy w prawo tylko z prawego pasa ruchu
Przy jednym pasie ruchu, nawet wtedy gdy kierujący nie wie czy określenie "Kreisverker" oznacza "budowlę typu rondo" czy "ruch okrężny", przejazd jest intuicyjny i bezpieczny, szczególnie gdy włącza się przed opuszczeniem obwiedni prawy kierunkowskaz sygnalizując w ten sposób zamiar zmiany kierunku jazdy w prawo. Bywa, że przypominają o tym obowiązku dodatkowe tabliczki umieszczone na wlotach pod znakiem "ustąp pierwszeństwa" (rys. 7).
Rys. 7
Austriackie małe jednopasowe rondo o podporządkowanych wszystkich wlotach i okrężnej organizacji ruchu. Tabliczka pod znakiem "ustąp pierwszeństwa" przypomina o obowiązku sygnalizowania zamiaru zmiany kierunku jazdy w prawo przed opuszczeniem okrężnie biegnącej jezdni
Oczywistym jest zatem to, że gdy okrężnie biegnąca jezdnia ma dwa pasy ruchu to ten lewy pas, skoro nie można opuścić go z jego lewej strony, może służyć wyłącznie, tak jak na każdej innej jednokierunkowej jedni, do omijania i wyprzedzania jadących prawym pasem ruchu, natomiast zjazd będący zmianą kierunku jazdy w prawo dozwolony jest tylko z prawego pasa ruchu. Prawidłowe sygnalizowanie swoich zamiarów sprzyja płynności ruchu oraz jego bezpieczeństwu. Tu należy przypomnieć, że w Austrii, tak jak u nas i na zachodzie Europy, kierunkowskaz służy tylko do sygnalizowania zamiaru zmiany pasa ruchu lub kierunku jazdy czyli opuszczenia jezdni z jej lewej lub prawej strony, a jego wskazanie do niczego nie uprawnia i niczego nie nakazuje, bowiem pozwala jedynie przygotować się innym uczestnikom ruchu drogowego do sygnalizowanego manewru.
Ograniczenie prędkości nakazanej znakiem przed okrężnie zorganizowanym rondem obowiązuje tylko do wlotowego "skrzyżowania z ruchem okrężnym". Na obwiedni obowiązuje prędkość bezpieczna nie wyższa od dopuszczonej ogólnymi zasadami ruchu. Gdyby ograniczenie prędkości miało dotyczyć jego wszystkich elementarnych skrzyżowań i obwiedni wymagane by było wprowadzenie strefy ograniczonej prędkości. Aby wymusić zmniejszenie prędkość podczas wjazdu na rondo jego centralną wyspę buduje się jako wyniesioną z elementami architektury krajobrazu, co ma na celu przerwanie wizualnej ciągłości drogi.
Na terenie Austrii są także kierunkowo zorganizowane budowle typu rondo, w tym ronda turbinowe, co oczywiste bez znaków nakazu "ruch okrężny" na wszystkich podporządkowanych wlotach, ale z tablicami przeddrogowskazowymi zgodnymi z kołowymi holenderskimi strzałkami kierunkowymi (rys. 8).
Rys. 8
Wlot na austriackie rondo turbinowe (malowane) z tablicą przeddrogowskazową zgodną z kołowymi strzałkami kierunkowymi
I na koniec przykład budowli typu rondo o kierunkowej organizacji ruchu z sygnalizacją świetlną na jednym z jej elementarnych równorzędnych skrzyżowań (rys. 8).
Rys. 9
Austriackie rondo o kierunkowej organizacji ruchu, przy czym każde jego elementarne skrzyżowanie ma inną kierunkową organizację ruchu
Nasze przepisy różnią się tylko tym od austriackich, że na wlotach okrężnie zorganizowanych budowli mamy obowiązek umieszczać znak C-12 "nakazany ruchy okrężny". Niestety u nas wszystko niszczy istniejąca patologia mająca swoje źródło w czasach obowiązywania poprzedniego kodeksu drogowego. Polega ona na bezprawnym dodawaniu znaku C-12 do znaków A-7 stawianych na wszystkich wlotach kierunkowo zorganizowanych budowli drogowych. Wynika to z bezprawnego uznawaniu znaku C-12 za symbol ronda i odpowiednik znaku C-9, a "ruch okrężny" jako permanentną zmianę kierunku jazdy w lewo.
mgr inż. Ryszard R. Dobrowolski